Torralbilla

Torralbilla ye un conceyu español de la provincia de Zaragoza asitiáu nel Campu Romanu y na contorna de Campu de Daroca, comunidá autónoma d'Aragón. Tien una área de 25,80 km² con una población de 63 habitantes (INE 2015) y una densidá de 2,48 hab/km².

Torralbilla
Alministración
País	España
Autonomía	Aragón
Provincia	provincia de Zaragoza
Tipu d'entidá	conceyu d'Aragón
Alcaldesa de Torralbilla (es)	Margarita Navarro Sierra
Nome oficial	Torralbilla (es)
Códigu postal	50368
Xeografía
Coordenaes	41°12′36″N 1°20′17″W
Torralbilla Torralbilla (España)
Superficie	25.863631 km²
Altitú	882 m
Llenda con	Coldos, Mainar, Retascón (es) y Langa del Castillo (es)
Demografía
Población	43 hab. (2023) - 34 homes (2019) - 21 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Zaragoza
Densidá	1,66 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00

Xeografía

Municipio perteneciente a la contorna del Campu de Daroca, allugáu nes estribaciones de la Sierra Mormeyera. Conceyos próximos a los que merez la pena averase son, amás de los anteriores, Langa del Castillo, Mainar, Cerveruela, Villarroya del Campo, Retascón, o Villadoz.

Demografía

Evolución demográfica

1991		1996		2001		2004		2016
80		77		78		71		58

Historia

Nel añu 1248, por privilexu de Xaime I, esti llugar se desliga de la dependencia de Daroca, pasando a formar parte de Sesma de Langa na Comunidad de Aldeas de Daroca, que dependíen direutamente del rei, perdurando esti réxime alministrativu hasta la muerte de Fernandu VII en 1833, siendo eslleida yá en 1838.

Patrimoniu

El so cascu urbanu presenta la ilesia parroquial católica de San Llorienzo como unu de los sos edificios más significativos. D'estilu barrocu, datar nel sieglu XVII, y cuenta con una torre de planta octogonal, amás d'una bona coleición de retablos, ente los que destaca pola so calidá artística y antigüedá, el retablu de San Blas (sieglu XV), atribuyíu a Juan de Bonilla.

Tamién interesantes son l'edificiu del conceyu y dos peirones, dedicaos a San Roque y San Ramón qu'inda se caltienen de pies. Nel conceyu hai que destacar el reló de la fachada del edificiu, que dende l'añu 1911 sigui dando les hores puntualmente a los vecinos y visitantes.

Mediu ambiente

Por Torralbilla circula'l senderu GR-90, Tierres del Moncayo y Sistema Ibéricu Zaragozanu que, xunto a una amplia rede de senderos de pequeñu percorríu, avéranos a la naturaleza de la contorna.

Pela redolada podemos visitar espacios naturales interesantes, como'l mirador de la ermita del Rosario, en Villarreal de Huerva. Tamién destaquen el Aguallueve de Anento, el xacimientu cambrianu de Murero o Torre Campillo, dientro del términu municipal de Daroca, con cuatro árboles singulares (una secuoya, un pinsapo, un abetu y un cedru d'El Líbanu).

Nel términu municipal atopamos denominaos paraxes de gran guapura nos montes La Devesa y Valdeyermo, y tamién nel pinar conocíu como Las Hoyas, habitual destín de les escursiones de vecinos y visitantes.

Economía

Torralbilla foi va tiempu'l nucleu industrial de la contorna, entós daquella la fabricación de cal y texas foi la base de la so economía. Güei, la llocalidá caltién edificios del so floreciente pasáu. Asina, la ilesia parroquial dedicada a San Llorienzo, y apocayá restaurada, ye un templu de los sieglos XVI y XVII qu'entá caltién les belles yeserías de tradición mudéxar y un importante retablu góticu n'honor de San Blas. Al pie de la ilesia caltién l'antiguu llavaderu y tamién se caltienen en bon estáu los peirones de San Ramón Nonato, o «del Pilar», nel camín de Coldos y el de San Roque, a la salida del pueblu escontra Langa del Castillo.

Contorna

Ente les árees naturales más destacaes d'España, atopamos la llaguna de Gallocanta, unu de los puntos favoritos de descansu pa les aves migratories. Cuenta col so propiu Centru d'Interpretación en Bello, na contorna del Jiloca, onde vamos conocer los aspeutos más interesantes d'esta gran güelga y les especies que la habiten. Na mesma contorna vamos topar poblaciones destacaes, como San Martín del Río, Báguena o Burbáguena, coles torres de les sos ilesies parroquiales ente les meyores muestres patrimoniales d'esti territoriu.

La contorna del Campu de Cariñena tien muestres patrimoniales de gran valor, magnífiques producciones cerámiques o tradiciones populares, de les que bon exemplu ye la fiesta de la vendimia. Merez la pena averase a la Comunidá de Calatayud pa esfrutar de los balnearios de Paracuellos de Jiloca, Jaraba y Alhama de Aragón, según del espectacular Monesteriu de Piedra.

Política llocal

Últimos alcaldes de Torralbilla

Periodu	Alcalde	Partíu
1979-1983	Cipriano Pérez Sabirón	UCD
1983-1987
1987-1991
1991-1995
1995-1999
1999-2003
2003-2007
2007-2011
2011-2015
2015-2019	César Hernández Saz	PSOE

Resultaos eleutorales

Eleiciones municipales
Partíu	2003	2007	2011	2015
PSOE	-	-	-	1
PAR	1	1	1	-
PP	-	-	-	-
Total	1	1	1	1

Fiestes

Les fiestes patronales celébrense'l 10 d'agostu n'honor de San Llorienzo. Tamién tienen llugar unes fiestes n'honor de San Roque el 20 de setiembre.

Ver tamién

• Llista de conceyos de la provincia de Zaragoza
• Blogue sobre Torralbilla

• Datos: Q1638854
• Multimedia: Torralbilla