Tyet
El tyet (tyt, tet o tjet), tamién conocíu como nuedu d'Isis o sangre d'Isis, ye un antiguu símbolu exipciu de la diosa Isis.
| Tyet | |
|---|---|
tema artístico (es)  y xeroglíficu | |
 | |
 |
En munchos aspeutos asemeyar al anj, sacante en que los sos "brazos" tán curvados escontra baxo. El so significáu ye tamién una reminiscencia del anj, yá que se traduz de cutiu como "bienestar" o "vida". Paez ser que ye llamáu "el nuedu d'Isis" porque s'asemeya a un nuedu utilizáu pa cinxir la ropa que llevaben los dioses exipcios.
El significáu como "sangre d'Isis" ye más escuru, magar ye ciertu que s'utilizaba de cutiu como amuleto funerariu fechu con piedra colorada (de normal xaspe coloráu o cornalina) o vidriu coloráu. N'otros casos, podía utilizase el color azul, como na tumba de Tutankamón o con el color amarellentáu de la madera del sicomoru. Tamién podría tratase de que'l tyet representara'l flujo menstrual del sangre del banduyu d'Isis y tuviera propiedaes máxicu. En delles ocasiones llégase-y a designar como "el ceñidor d'Isis" pos el nuedu constitúi una especie de vistíu, cola parte central y les pieces llaterales formando un estilizado ceñidor.
El tyet probablemente data del periodu predinástico d'Exiptu y foi un símbolu popular decorativu na Dinastía III (Imperiu Antiguu), onde suel apaecer xunto al anj y el pilastra dyed. Nesti periodu, el símbolu combinábase dacuando cola cara de los dioses Bata o Hathor como símbolu del so cultu. Mientres l'Imperiu Nuevu, el símbolu acomuñóse claramente cola fuercia y la maxa d'Isis ("señora de la maxa") yá que foi utilizando los nodos d'un gordón, como Isis alicó a Osiris, según méntase nos Testos de les Pirámides:
Por cuenta de la so frecuente asociación col Dyed, acomuñáu col so maríu, Osiris, el Dyed puede representar el poder masculino, ente que'l Tyet representaría'l poder femenino, una forma d'espresar la naturaleza dual de la vida. El símbolu venceyóse tamién a Neftis, por cuenta de la so rellación colos entierrus y la resurrección. Dende'l Tercer Periodu Entemediu representábase de cutiu n'estatues colgando d'una correa.
Ye mentáu nel capítulu 156 del Llibru de los Muertos con un sentíu de proteición:
- "Tien la so sangre, Isis, tien el so poder, Isis, tien la so maxa, Isis. El amuleto ye una proteición pa esti Únicu Gran Ser, que va llevar fora a cualesquier que pudiera realizar un actu contra él."
En toos estos casos paez representar idees de resurrección y vida eterna. El amuleto arreyar al pescuezu del difuntu o s'asitiaba sobre'l pechu de les momies.
El tjet yera comúnmente utilizáu pa decorar parés y columnes de los templos exipcios y solía dir acompañáu del dyed y en delles ocasiones, del anj. El símbolu tamién apaecía en numberosos elementos rellacionaos col entierru, como sarcófagos, tabernáculos y santuarios. Namái dacuando apaez como una diosa personificada llevando un vistíu anoyáu. Tamién foi utilizáu como emblema del cargu del "jerepah" (el mayordomu de palaciu).
Como xeroglíficu, representaba'l amuleto Tyet y el soníu fonéticu "s".
Esti símbolu puede comparase col minoicu nuedu sagráu, un símbolu d'un nuedu con un llazu de proyeición que s'atopa en Cnosos, Creta.
Ver tamién
editar- Tanit, diosa fenicia.
- Diosa de les culiebres.
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Tyet.
Datos: Q749371- Multimedia: Knot of Isis (hieroglyph)
