Universidá Llaboral de Xixón
La Universidá Llaboral ye un edificiu del conceyu asturianu de Xixón. Ye una de les obres más importantes de la arquiteutura franquista y la obra arquiteutónica más importante fecha n'Asturies nel sieglu XX.
| Universidá Llaboral de Xixón | |
|---|---|
universidad laboral (es)  , bien cultural (es) , edificiu y centro de visitantes (es) | |
.jpg) | |
 | |
| Llocalización | |
| País |  España |
| Autonomía |  Principáu d'Asturies |
| Provincia | provincia d'Asturies |
| Conceyu |  Xixón |
| Parroquia | Cabueñes |
| Coordenaes | 43°31′27″N 5°36′49″W / 43.524095°N 5.613511°O |
  Universidá Llaboral de Xixón Universidá Llaboral de Xixón (Asturies) | |
| Arquiteutura | |
| Arquiteutu/a | Luis Moya Blanco |
| Superficie | 130 000 m² |
| Patrimoniu | |
| Web oficial | |
 | |
L'edificiu
editarYe l'edificiu más grande d'España, con 270.000 m², dos veces y media más que la superficie del Monesteriu d'El Escorial (Madrid). Fízose a partir d'un proyeutu del arquiteutu Luis Moya Blanco, que lu concibe como una ciudá ideal onde al rodiu de la Plaza Mayor (patiu central, nesti casu), s'axunten tolos elementos que lu integren: Ilesia, Salón d'Actos, Direición, Aules, Residencies, etc., mentanto que la Torre que nun ye un campanariu, sinón un elementu compensador de mases.
Asítiase en metá del valle de Cabueñes, na parroquia del mesmu nome, nel conceyu de Xixón y sepárenlu de la ciudá unos 5 km. El perímetru universitariu tien una superficie de 33 hectárees onde s'alcuentren tolos edificios, xardinos, campos de deporte y víes d'accesu.
Púnxose la primer piedra'l 1 d'abril de 1948 y en payares de 1955 incorporóse la primer promoción d'alumnos, nun tando l'edificiu termináu.
Del conxuntu edificáu llamen l'atención pola so singularidá:
Entrada
editarLa puerta d'entrada ye una torre, acordies con una tradición bien antigua de la Europa medieval. La fachada ye asimétrica. Tien dos cuerpos d'edificios estremaos a ún y al otru llau de la entrada. Oriéntase d'espaldes a Xixón por dos causes, p'abellugase del airón húmedo y pa nun dexar que se vea de lloñe y nun tenga perda nenguna na so contemplación artística. Una gran puerta de fierro, asemeyada a la reya d'una catedral, permite l'accesu dende fuera al adriu corintiu.
Adriu corintiu
editarEn realidá nun ye un adriu corintiu, podía selo si les columnes tuvieren capiteles corintios, pero ye un patiu d'orde compuestu porque los capiteles tienen les fueyes d'acantu del corintiu y les volutes del xónicu.
Tien 10 grandes columnes de granitu azulao que tienen un altor de 10,50 metros, remataes por capiteles de piedra caliar blanco.
Per un pasu abovedáu éntrase nel Patiu Central.
Patiu central
editarToo confluye nésti como na Plaza Mayor d'un pueblu español, ye'l centru funcional del conxuntu edificáu y tien una superficie de 8.250 metros cuadraos. Tien el mesmu grandor que la Plaza de San Marcos en Venecia.
Ye d'estilu herrerianu y ta pavimentáu con llábanes de granitu.
Teatru
editarLa fachada tien un xuegu de lluces y sombres enriba de superficies planes col envís de contrastar coles superficies curves de la ilesia.
Imita al Teatru d'Efeso y al Mercáu de Mileto, pero nesti casu'l cuerpu inferior tien columnes con capiteles dóricos (en cuenta de xónicos como en Mileto) y nel cuerpu superior les columnes tán remataes con capiteles compuestos.
Coronen la fachada seis escultures, obra del segovianu Florentino Trapero y que d'izquierda a derecha representen a Quevedo, Calderón, Lope de Vega, Cervantes, Tirso de Molina y Fernández de Moratín. Asemeyando a una acrótera ta l'escudu d'España, obra del escultor asturiano Manuel Laviada, que se compón de 100 pieces y pesa 30 tonelaes.
Nel interior alcuéntrase'l frescu de l'alegoría de Los Oficios.
Los personaxes del frescu central son dellos componentes del patronatu de la Fundación: Girón, Pinilla, Yagüe y Álvarez de Castro, xunto a los arquiteutos de la obra.
Ilesia
editarAsítiase pal fondu del patiu, aislada como si fora un gran monumentu. Ye una planta elíptica con una superficie útil de 807 m².
L'esterior ta rematáu por una crestería de 23 estatues: Virxe de Cuadonga, Santiago Apostol, Cruz de la Victoria, San Xosé Artesanu, San Pedro, San Pablo, San Ignacio de Loyola, San Xuan Bosco, San Xuan Bautista de la Salle y 13 santos más.
Los dos mosaicos esteriores representen a San Rafael y a San Miguel Arcánxel. Los 4 güecos que queden, taben destinaos a los evanxelistes.
Nel interior l'altar diba dir abellugáu baxo un baldaquín apoyáu en 4 columnes enterices, de granitu rosa, de 7,75 metros d'altor.
La cúpula reposa enriba de 20 nerviatures de lladriyu cruzaes nuna fórmula d'enllazáu hispano-mudéxar y vien pesar unes 2.600 tonelaes. Dexen nel centru un óculu que ta a 35 m d'altor onde se llevanta un llinternón de 17 m y 300 tonelaes.
La torre
editarFai alcordanza de la Giralda de Sevilla pola superposición de cuerpos ya ta inspiráu nel Faru d'Alexandría.
Ta separada de la Ilesia y el cuerpu inferior forma parte del edificiu de Residencies. Tien un altor de 120 m y remátala una espiga metálica de 17 m. Guárdase nel interior un depósitu d'agua asitiáu a 80 m d'altor y tien un ascensor hasta la terraza superior.
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Universidá Llaboral de Xixón.
Datos: Q5196648- Multimedia: Universidad Laboral de Gijón
