El Velái (n'occitanu Velai, en francés Velay) ye una rexón de cultura occitana allugada nel macizu central francés. Formó parte de l'antigua provincia del Languedoc, hasta la Revolución francesa. A partir d'esta época, cola amestadura de dellos territorios d'Auvernia, del Gévaudan y del Forez dio llugar al actual departamentu de Huate-Loire.

El nome vien del pueblu galu de los vellavi o velauni, establecíos alredor de la ciudá de Ruessio (anguaño Saint-Paulin). A partir del sieglu VI, col treslladu del obispáu al Puy-en-Velay, la vida de la rexón organízase alredor d'esta última ciudá.