Zona económica esclusiva

Una zona económica esclusiva (ZEE) ye la fastera de la mar, de les descrites pola Convención de les Naciones Xuníes sobre'l Derechu del Mar, na qu'un estáu tien derechos especiales no que cinca al uso de los recursos marinos, incluyendo la producción d'enerxía a partir de l'agua y el vientu. Abarca dende la llinia de costa na baxamar hasta una distancia de 200 milles náutiques de la costa1. El términu diferénciase del de mar territorial en qu'esti indica la superficie marina na qu'un estáu tien plena soberanía, mentantu que na so zona económica esclusiva tien namái derechos de soberanía sobre los recursos que pudiera haber embaxu la superficie marina. La superficie marina de les zones económiques esclusives son, poro, agües internacionales.

Les zones marítimes nel Derechu Internacional.

Definición

En xeneral, la zona económica esclusiva d'un estáu ye un área más alloñada de la costa, pero axacente a elles, que les sos agües territoriales, que s'estiende a una distancia non mayor de 200 milles náutiques (370 km) de la so llinia costera na baxamar. Cuando la distancia ente les llinies costeres de dos estaos solápense, ye dicir, nun hai ente elles una distancia de polo menos 740 km, queda a la decisión de los dos estaos establecer la llende marítima. En xeneral, tolos puntos xeográficos d'un área con solapamientu pertenecen al estáu que la so costa ye más averada a elli.

Arriendes d'esto, los estaos tamién tienen derechos sobre'l fondu marín de lo que se define como la so plataforma continental hasta los 650 km de la so llinia de costa, más allá por tantu de la llende de la so zona económica esclusiva, pero menores a los qu'esfruta na so ZEE. La definición de plataforma continental nos alcuerdos políticos nun correspuende col significáu xeolóxicu del términu, pues inclúi tamién el fondu marín de toa esa estensión de terrenu magar que xeolóxicamente nun haiga plataforma continental nelli.

Orixe del conceptu

Mapa de les ZEE de los océanos Atlánticu Sur ya Índicu.

La idea d'asignar zones económiques esclusives a les naciones pa dá-yos un mayor control sobre los asuntos marítimos más allá de les sos agües territoriales foi garrando puxu a finales del sieglu XX. Na so primer definición, les agües territoriales embaxu la soberanía d'un estáu estendíense hasta les trés milles náutiques, la distancia d'un disparu de cañón, de la costa; nos tiempos modernos estendiéronse hasta les 12 milles (22 km). Una de les primeres reivindicaciones de tener xurisdicción esclusivo más allá de la distancia tradicional a la costa fízola Estaos Xuníos na nomada Proclamación Truman, de 28 de setiembre de 1945. Sicasí, foron Chile y Perú los primeros países que reclamaron zones marítimes de 200 milles, el primeru nuna declaración presidencial fecha'l 23 de xunu de 1947 y el segundu, como respuesta a elli, al traviés d'un decretu presidencial datáu el 1 d'agostu de 1947.

L'aceptación internacional oficial de la zona económica esclusiva de 200 milles estableciola la Convención de les Naciones Xuníes sobre'l Derechu del Mar en 1982.

Disputes ente estaos

Mapa de les ZEE nel océanu Pacíficu.

La estensión exauta de les zones económiques esclusives de caún ye una fonte frecuente de conflictu ente los países ribereños.

• Noruega y Rusia discrepen sobre la estensión del mar territorial y la ZEE que correspuenden al archipiélagu de Svalbard, una y bones afecta la ZEE de Rusia, un país que tien reconocíu un estatus especial nel tratáu. Alcanzóse un principiu d'alcuerdu ente los dos países pa resolver la disputa n'abril de 2010, y tres de ser ratificáu por dambos roblose, en Múrmansk, el 15 de setiembre de 2010.
• El mar de la China Meridional, y les islles Spratly, son l'escenariu d'una importante disputa territorial ente varies naciones vecines.
• La creación d'una Zona de Proteición Ecolóxica y de la Pesca nel mar Adriáticu por parte de Croacia causó problemes con Italia y Eslovenia, y foi motivu de discutiniu demientres el procesu d'accesu de Croacia a la Xunión Europea.

Mapa de les ZEE nel mar Caribe.

• Parte del mar de Beaufort ta en disputa ente Canadá y los Estaos Xuníos pola mor de que ye una zona que tien importantes reserves de petroleu.

• Francia reclama un cachu de la ZEE de Canadá pal so territoriu de Saint Pierre y Miquelon, anguaño completamente arrodiáu pola ZEE de Canadá, sobre la base de la redefinición de los conceutos de plataforma continental y ZEE.
• Mauriciu reclama estender la so ZEE a costa de la de Francia en Tromelin y de la del Reinu Xuníu nel Territoriu Británicu del Océanu Índicu.
• Turquía reclama una parte de la ZEE de Xipre, rica en gas natural, porque según la so opinión Xipre tien derechu namái a una ZEE de 12 milles, y non de 200 como la de los demás países. Amás, la República Turca de Xipre del Norte, l'estáu non reconocíu internacionalmente que se creó tres de la invasión turca de Xipre, tamién reclama pa sigo parte de la ZEE de Xipre. Neto esti país que la comunidá internacional refuguen, por nun tar acordies cola llei internacional, les pretensiones turques, tanto en tierra como na mar.
• El Líbanu nun reconoz l'alcuerdu ente Xipre ya Israel pa establecer la llende de les sos ZEE respeutives, porque solápense cola de so.