Aitona

Aitona
flag of Aitona (en)	Q11919846
Alministración
País	España
Autonomía	Cataluña
Provincia	provincia de Lleida
Ámbitu funcional territorial	Poniente (es)
Contorna	Segriá (es)
Tipu d'entidá	conceyu de Cataluña
Alcaldesa d'Aitona	Rosa Pujol Esteve
Nome oficial	Aitona (ca)
Códigu postal	25182
Xeografía
Coordenaes	41°29′40″N 0°27′34″E / 41.4945°N 0.45936°E
	Aitona Aitona (España)
Superficie	66.9 km²
Altitú	110 m
Llenda con	Llardecans, Sarroca de Lleida, Seròs, Torres de Segre, Soses y Fraga
Demografía
Población	2557 hab. (2023); - 1358 homes (2019); - 1233 muyeres (2019)
Porcentaxe	100% de Segriá (es)
Densidá	38,22 hab/km²
Viviendes	145 (1553)
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
	aitona.cat

Aitona ye un conceyu de Cataluña. Perteneciente a la provincia de Lleida, na comarca del Segriá.

Historia

L'orixe del pueblu asitiar nun antiguu castiellu sarracenu, citáu en documentos de 1120. Foi reconquistáu por Ermengol VI de Urgel en 1145. Mientres un tiempu, la mayoría de los sos habitantes fueron musulmanes a los que se-yos concedió un réxime xurídicu especial que prevaleció hasta'l sieglu XVII.

Foi posesión de la corona hasta 1212, añu en que se formó la baronía de Aitona. En 1233 quedó en manes de la familia Montcada.

Símbolos

L'escudu de Aitona definir pol siguiente blasón:

«Escudu en forma de losange con ángulos rectos, cortáu y semipartido: 1º de sinople, un gallu cantando d'oru; 2º de gules, 8 besantes d'oru puestos en 2 palos.; 3º d'oru, 4 palos de gules. Por timbre una corona de marqués.»^[3]^[4]

Foi aprobáu'l 30 de mayu de 1996. El gallu, una señal tradicional del escudu de la villa, fai alusión a una lleenda según la cual la xente de Aitona foi sollertada pol cantar conxuntu de tolos gallos de la población d'un ataque inminente de los árabes, cola cual cosa la villa, n'alerta, salvóse. La corona fai referencia al marquesáu concedíu en 1581 a Francesc de Montcada, conde de Aitona; los bezantes d'oru sobre campu de gules son precisamente les armes de los Montcada. Los cuatro palos de la Señal Real d'Aragón recuerden que la villa foi conquistada a los árabes por Ramón Berenguer III.

Cultura

Dientro del términu municipal atopáronse numberosos restos arqueolóxicos. Na zona de Genó afayáronse restos d'un pobláu de la Edá del Bronce nel que son visibles diverses viviendes entamaes alredor d'una cai central. En Carretelá atopáronse restos d'otru pobláu del mesmu periodu.

Entá pueden trate dellos restos del castiellu asitiaos sobre una llomba qu'apodera la ciudá. La ilesia parroquial ta dedicada a Sant Antolí. Foi construyida nel sieglu XVIII y la so fachada ye d'estilu barrocu. Consta de tres naves.

Cerca del centru del pueblu atopa'l santuariu de San Juan de Carratalán. Créese que la so construcción ye obra de los caballeros hospitalarios y que s'edificó nel llugar nel que s'atopaba una antigua mezquita. El santuariu, d'estilu románicu, apaez citáu en documentos de 1168.

Aitona celebra la so fiesta mayor nel mes de setiembre. La fiesta mayor pequeña tien llugar nel mes de mayu.

Economía

La principal actividá económica ye l'agricultura, destacando'l cultivu d'árboles frutales. Dende 1989 cuenta con una cooperativa agrícola.

Tresportes

Fai parada la llinia nocherniega d'autobús Interurbanos Lleida Lleida - La Granja d'Escarp

Referencies

↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
↑ URL de la referencia: http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=925&t=2016.
↑ «RESOLUCIÓN de 30 de mayu de 1996, pola que se da conformidá a l'adopción del escudu heráldicu del conceyu de Aitona.». DOGC núm. 2222. Xeneralidá de Cataluña (26 de xunu de 1996). Consultáu'l 5 de payares de 2011.
↑ «CORREICIÓN D'ERRATA na Resolución de 30 de mayu de 1996, pola que se da conformidá a l'adopción del escudu heráldicu del conceyu de Aitona». DOGC núm. 2240. Xeneralidá de Cataluña (7 d'agostu de 1996). Consultáu'l 5 de payares de 2011.

Bibliografía

Tomàs Bonell, Jordi; Descobrir Catalunya, poble a poble, Prensa Catalana, Barcelona, 1994
Artículu na Enciclopedia Catalana (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).

Enllaces esternos

[4aa567f4760d292d0ff63887ec8a7625a1eb7407-1] Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.

[b0659d622e4fefbda80818014f28e05250abb0c0-2] URL de la referencia: http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=925&t=2016.

[3] «RESOLUCIÓN de 30 de mayu de 1996, pola que se da conformidá a l'adopción del escudu heráldicu del conceyu de Aitona.». DOGC núm. 2222. Xeneralidá de Cataluña (26 de xunu de 1996). Consultáu'l 5 de payares de 2011.

[4] «CORREICIÓN D'ERRATA na Resolución de 30 de mayu de 1996, pola que se da conformidá a l'adopción del escudu heráldicu del conceyu de Aitona». DOGC núm. 2240. Xeneralidá de Cataluña (7 d'agostu de 1996). Consultáu'l 5 de payares de 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]