Alexis de Tocqueville

Alexis Henri Charles de Clérel, vizconde de Tocqueville /a elɛˈgzi zɑ̃ˈʁi ʃaʁl də kleˈʁɛl də tɔˈkvil/ (29 de xunetu de 1805, París – 16 d'abril de 1859, Cannes), foi un pensador, xurista, políticu ya historiador francés, precursor de la socioloxía clásica y unu de los más importantes ideólogos del lliberalismu; bisnietu del tamién políticu y ministru de Lluis XVI, Guillaume-Chrétien de Lamoignon de Malesherbes. Tocqueville ye meyor conocíu pola so obra "La democracia n'América" que tuvo dos volúmenes (1835 el primeru, 1840 el segundu) y tamién por "L'Antiguu Réxime y la Revolución" publicáu en 1856.

Alexis de Tocqueville
Ministru de Rellaciones Esteriores de Francia 2 xunu 1849 - 31 ochobre 1849 ← Édouard Drouyn de Lhuys - Alphonse de Rayneval → presidente general council of Manche (en) 1849 - 1852 ← Léonor Joseph Havin (es) - Urbain Le Verrier → 8. Sillón 18 de la Academia Francesa (es) 23 avientu 1841 - 16 abril 1859 ← Jean-Gérard Lacuée, count of Cessac (es) - Enrique Lacordaire (es) → Q59616651 2 marzu 1839 - 2 avientu 1851
Vida
Nacimientu	París, 29 de xunetu de 1805
Nacionalidá	Francia
Residencia	Château de Tocqueville (en)
Llingua materna	francés
Muerte	Cannes, 16 d'abril de 1859 (53 años)
Sepultura	Tocqueville
Causa de la muerte	tuberculosis
Familia
Padre	Hervé de Tocqueville
Madre	Louise Le Peletier de Rosanbo
Casáu con	Mary Mottley Tocqueville
Hermanos/es	Hippolyte Clérel de Tocqueville Édouard de Tocqueville
Pueblu	Q3065042
Estudios
Estudios	Universidá de París Lycée Fabert (en)
Llingües falaes	francés
Oficiu	filósofu, políticu, escritor, sociólogu, xurista, historiador
Trabayos destacaos	La democracia (es) The Old Regime and the Revolution (en)
Premios	ver caballeru de la Lexón d'Honor Premio Montyon  (1835) : La democracia (es)
Influyencies	Blaise Pascal y Montesquieu
Miembru de	Academia Francesa Académie des sciences morales et politiques (es) Academia de Caen (es)
Creencies
Relixón	catolicismu

Tuvo activu na política francesa, siendo la primera mientres la Monarquía de Xunetu (1830-1848) y depués nel periodu conocíu como la Segunda República Francesa ente 1849 y 1851 qu'asocedió dempués de la Revolución francesa de 1848. Tiempu dempués empezaría a trabayar na so obra "L'Antiguu Réxime y la Revolución". Argumentó sobre la importancia de la Revolución Francesa, que yera pa siguir el procesu de modernización y centralización del estáu francés qu'empezara baxu Lluis XVI de Francia. Yera un lliberal clásicu qu'abogaba pol gobiernu parllamentariu y yera escépticu tocantes a los estremos de la democracia. Morrió en 1859, productu d'una tuberculosis que lo laude aquexando va tiempu tras.

Vida y obra

Nacíu'l 29 de xunetu de 1805 nuna familia d'ultramonárquicos que perdió a dellos de los sos miembros mientres el periodu conocíu como “El Terror” de la Revolución francesa, la cayida de Robespierre nel añu II (1794) llibró in extremis a los sos padres de la guillotina. Probablemente por esta razón, resabió tola so vida de los revolucionarios, ensin qu'ello lo llevara a planteamientos ultraconservadores.

Estudió Derechu y llogró una plaza de maxistráu en Versalles en 1827. Sicasí, la so molición intelectual llevólu a aceptar una misión gubernamental pa viaxar a los Estaos Xuníos a estudiar el so sistema penitenciariu (1831). La so estancia ellí duró dos años. Frutu d'esti viaxe foi la so primer obra: Del sistema penitenciariu nos Estaos Xuníos y de la so aplicación en Francia (1833). Sicasí, la so estancia n'Estaos Xuníos sirviólu p'afondar nel analís de los sistemes político y social estauxunidenses, que describió na so obra La democracia n'América (1835-1840).

De regresu de los sos viaxes a Estaos Xuníos, Tocqueville abandonó definitivamente la maxistratura pa dedicase a la política y a la producción intelectual. En 1838 ingresó na Academia de Ciencies Morales y Polítiques. En 1839 foi escoyíu diputáu pol pueblu de Normandía que lleva'l so mesmu nome, Tocqueville (del que fala na so obra Souvenirs), y en 1841 llegó a l'Academia Francesa. Opúnxose tanto a la Revolución de 1848 (qu'acabó cola monarquía de Luis Felipe d'Orleans) como al golpe d'estáu de Luis Napoleón en 1851-1852 (qu'acabó cola Segunda República Francesa y dio pasu al Segundu Imperiu, con Luis Napoleón como Napoleón III); foi unu de los diputaos arrestaos mientres el golpe. Nel intervalu, foi de volao ministru d'Asuntos Esteriores (1848) de la Segunda República, y vicepresidente de l'Asamblea Nacional (1849). Tres el advenimiento del Segundu Imperiu, Tocqueville retirar de la vida pública y dedicóse a la que sería la so obra cume (xunto con De la democracia n'América), inacabada: L'Antiguu Réxime y la Revolución (1856). En 1858, la so salú resintióse y foi unviáu al sur de Francia, onde morrió (Cannes, 1859). Les sos obres completes fueron publicaes en nueve volúmenes por H. G. de Beaumont (1860-1865).

Sentíu de la so obra

Caricatura, Honoré Daumier, 1849.

L'afirmación ensin fisuras de lo que se considera un fechu fundamental y trascendente: l'enclín de les sociedaes modernes escontra la igualdá de condiciones ente les persones. Ye un enclín claramente fondiáu nel pasáu, que dexa atopar unidá en tol complexu y plural aportar históricu. Esta idea central déxanos siguir la so obra según la oposición ente aristocráticu y democráticu (o ente aristocráticu ya igualitariu).

Aportunó en qu'esti enclín podía realizase de les más variaes formes y coesistir con bien distintos tipos d'organización. Los progresistes van tar en contra nesti puntu yá que piensen qu'hai una vía única (periodización de les edaes del home que nun se pueden saltar). Equí introduz la idea sobre que l'enclín a la igualdá producir de forma inconsciente (idea que depués vamos ver en Marx).

Tocqueville propón una filosofía de la historia, daqué bien propiu de los sieglos XVIII y XIX; una visión que da sentíu xeneral a tola evolución histórica. La diferencia de Tocqueville con otres filosofíes de la historia ye que considera que l'esplegue d'esa razón d'esi procesu históricu ye del tou impredicible.

Na obra de Tocqueville tamién hai que destacar importantes aportaciones metodolóxiques; asume una metodoloxía qu'en munchos casos ye novedosa y que tien munchos puntos de mancomún con Max Weber.

Partiendo de fenómenos o datos empíricos bien precisos, pasaba a la construcción de modelos qu'aspiren a faer comprensible la realidá xeneral. La novedá ye qu'estos modelos nun reflexaben ce por be la realidá, sinón que se dedicaben a privilexar traces d'esta realidá (más tarde va facer Max Weber, y va llamase categoría o «tipu ideal»). Nun yera una media: tratar d'esaxerar unes traces pa entender una realidá, llegando dacuando, a caricaturizala. Este yera l'oxetu de trabayu de Tocqueville y el so enclín yera buscar datos pa faer construcciones xenerales.

El cambéu social según Tocqueville

Fotograbáu d'una estampa, de la edición estauxunidense de 1899 de La democracia n'América.

Pa Tocqueville, el cambéu social ye'l resultáu de l'aspiración a la igualdá de los homes. Acordies con él, "si la humanidá tien d'escoyer ente la llibertá y la igualdá, siempres va decidir en favor de la segunda, inclusive a cuenta de dalguna coacción, siempres y cuando'l poder público apurra'l mínimu nivel necesariu de vida y seguridá".

Sicasí, al esaminar la obra de Tocqueville La democracia n'América, la llibertá nes sociedaes democrátiques ye un bien cimeru que tien de sobreponese a la igualdá, yá qu'a pesar de que la igualdá seya una traza común na historia de la humanidá nun significa que seya bona, pos la igualdá tien connotaciones morales qu'inciden na rellación ente los ciudadanos y l'Estáu. Al asitiase les persones en condiciones sociales iguales, los llazos d'unión que teníen n'otres dómines sumen xenerando nel ciudadanu una idea de desprendimientu de cualquier clase de rellación colos sos asemeyaos. Tocantes a la rellación col Estáu, tómense estes idees pa perpetuase, al presentar como moralmente bonu'l ciudadanu que vive aislláu del otru y del Estáu, ye dicir el tipu d'estáu déspota al cual Tocqueville referencia na so obra al respective de les debilidaes nes que podría cayer un Estáu democráticu.

La llibertá política, en contraste, ye un bien que se debe siguir a tou momentu nes sociedaes democrátiques, anque los sos efeutos sían al llargu plazu y nun beneficien a tola xente son necesarios p'amosa-y al ciudadanu que vive con otres persones, que precisa d'elles pa vivir y que rique del Estáu pa desenvolvese como ciudadanu y como miembru de la sociedá. D'esta miente, la llibertá política acaba con dalguna posibilidá de niciar despotismu na sociedá democrática.

La cuestión sigue siendo d'actualidá, ye l'adecuación ente esta doble reivindicación de llibertá ya igualdá: «les naciones anguaño nun saben faer que nel so senu les condiciones nun sían iguales, pero depende d'ellos que la igualdá lleve a la servidume o a la llibertá, a les lluces o a la barbarie, a la prosperidá o a la miseria».

Obres

Les sos obres inclúin:

• Del sistema penitenciariu nos Estaos Xuníos y de la so aplicación en Francia (1833)
• Memoria sobre'l pauperismo (1835 y 1837)
• Quince díes nel desiertu (1840)
• De la democracia n'América (volume I, 1835-volume II, 1840)
• L'Antiguu Réxime y la Revolución (1856)

Bibliografía

• Roberto R. Aramayo (ed.), Tocqueville y les revoluciones democrátiques, Madrid, Plaza y Valdés, 2011.
• Raymond Aron, « Tocqueville retrouvé » ; Essai sur les libertés, 1965.
• Pierre Birnbaum, collection Sup, BUO, Paris, 1970.
• Jean-Louis Benoît, Comprendre Tocqueville, Paris, Armand Colin, 2004, vii-216 p.
• Raymond Boudon, Tocqueville aujourd'hui, Paris, Odile Jacob, 2005, 299 p.
• Jacques Coenen-Huther, Tocqueville, Paris, Presses universitaires de France, collection « Que sais-je ? », n° 3213, 1997, 127 p.
• Arnaud Coutant, Tocqueville et la constitution démocratique, Paris, Mare et Martin, 2008, 680 p.
• Louis Dumont, Homo hierarchicus. Le système des castes et ses implications, (1966), Paris, Gallimard, 1979.
• Seymour Drescher, Tocqueville and England, Cambridge, Harvard University Press, 1964, viii-263 p. ; Dilemmas of Democracy : Tocqueville and Modernization, University of Pittsburgh Press, 1964.
• Edward T. Gargan, Alexis de Tocqueville: the critical years, 1848–1851 (Dissertation, Catholic University of America, 1955).
• François Furet, « Tocqueville et le problème de la révolution française », Penser la Révolution française ; le systême conceptuel de De la démocratie américaine.
• Helmut Göring, Tocqueville und die Demokratie, Oldenbourg, 1928.
• Jardin, André. Alexis de Tocqueville 1805-1859. Pluriel. Paris : Hachette Littératures, 2005. 522 p.
• Lucien Jaume, Tocqueville : les sources aristocratiques de llibertar, Fayard, 2008, 473pp.
• Éric Keslassy, Le libéralisme de Tocqueville a l'épreuve du paupérisme, Paris, L'Harmattan, 2000, 285 p.
• Jean-Claude Lamberti, La notion d'individualisme chez Tocqueville, Paris, Presses universitaires de France, 1970, 86 p. ; Tocqueville et les deux démocraties, Paris, Presses universitaires de France, 1983, 325 p.
• Jack Lively, The Social and Political Thought of Alexis De Toqueville. Oxford: Clarendon Press, 1962.
• Pierre Manent, Tocqueville et la nature de la démocratie, Paris, Fayard, 1993, 181 p. (rééd. Tel-Gallimard, 2006).
• J.-P. Mayer, Alexis de Tocqueville, Paris, Gallimard, 1948, 187 p.
• Françoise Mélonio, Tocqueville et les Français, Paris, Aubier Montaigne, 1993, 408 p.
• Olivier Meuwly, Lliberté et société : Constant et Tocqueville face aux llindes du libéralisme moderne, Genève, Droz, 2002, 258 p.
• John Stuart Mill, Essais sur Tocqueville et la société américaine, Paris, Vrin, 1994, 222 p.
• George Wilson Pierson, Tocqueville in America, Garden City–New-York, Doubleday, 1959, 506 p.
• Antoine Redier, Comme disait Monsieur de Tocqueville...
• Pierre René Roland-Marcel : Essai politique sur Alexis de Tocqueville le libéral, Le démocrate, l'homme public: thèse pour le doctorat. Paris, F. Alcan, 1910. 514 p.
• James T. Schleifer, The making of Tocqueville’s Democracy in America, Chapel Hill, University of North Carolina Press, 1980, xxv-87 p.; réed. Indianapolis, Liberty Fund Inc., 2000, xxvi-411 p.; Le livre du centenaire.
• Schuettinger, Robert. "Tocqueville and the Bland Leviathan". New Individualist Review, Volume 1, Number 2 (Summer 1961): 12-17.
• (2006) The Cambridge Companion to Tocqueville (n'inglés). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-54996-7.
• Alexis de Tocqueville (2013). Jean-Louis Benoît: relixones.html Sobre les relixones: Cristianismu, hinduísmo ya islam. Ediciones Encuentro. ISBN 9788499208282.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Alexis de Tocqueville.
• Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Alexis de Tocqueville.
• Tocqueville.org — The Alexis de Tocqueville Tour Exploring Democracy in America.
• Páxina web bien completa del Ministeriu de Cultura francés dedicada a Tocqueville (en francés ya inglés).
• Edición electrónica de La democracia n'América Archiváu 2012-06-29 en archive.today (n'inglés).
• Una páxina de La democracia n'América (capítulu VIII, 2ª parte, 1840).
• «Alexis de Tocqueville: Llibertá, igualdá, despotismu», xornaes entamaes pol Institutu Cánovas del Castillo de la Fundación FAES en 2005.

• Datos: Q140694
• Multimedia: Alexis de Tocqueville
• Cites famoses: Alexis de Tocqueville