Los Andes[1] (quechua: Antis, ("rexón de los antis", el nome d'antis ye como denomaben a los pueblos qu'asitiaben la zona) ye una cordelera de montes d'América del Sur, la más llarga del mundu. Percuerre toa la costa occidental de Sudamérica, con una llonxitú d'alredor de 7.000 km. El so anchor varía ente los 200 y los 700 km, y l'altor mediu de la cordelera ye de cuasimente 4.000 m. Los Andes estiéndense por siete países, que de norte a sur son: Venezuela, Colombia, Ecuador, Perú, Bolivia, Chile y l'Arxentina.

Andes
Cordillera de los Andes (es)
cordal
Situación
Cordal Cordal Americanu
Coordenaes 32°39′12″S 70°00′42″W / 32.6533°S 70.0117°O / -32.6533; -70.0117
Datos
Altitú 6962 m
Fechos importantes
Zonda (es) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Arquiteutura
Anchor 500,000 m.
Llargor 7,000,000 m.
Superficie 3 300 000 km²
Cambiar los datos en Wikidata

A lo llargo d'ella la cordelera apaez sodividida en dellos macizos, que tán separtaos por zones de menor altor. Hai nella, tamién, varies mesetes asitiaes a gran altor sobro'l nivel de la mar. Nelles hai ciudaes tan importantes como Quitu, Bogotá, Arequipa, Medellín, Sucre, Mérida o La Paz. La meseta conocida como l'Altiplanu ye la segunda asitiada a mayor altor del mundu dempués de la meseta tibetana.

Los Andes ye la cadena montañosa más alta del mundo sacante les asiátiques. El so picu mayor, l'Aconcagua, tien un altor de 6.962 m sobro'l nivel de la mar. Pela so banda el picu Chimborazo, nos Andes ecuatorianos, ye'l puntu de la corteza terrestre más alloñáu del centru de la Tierra. Nesta cordelera alcuéntrense tamién los volcanes de más altor del mundu; más de 50 superen los 6.000 m d'altor, siendo'l más altu el d'Ojos del Salado (6.893 m), asitiáu na llende ente Chile y l'Arxentina. El picu Alpamayo (5.947 m), asitiáu nos Andes peruanos, ye consideráu como'l monte más guapu del mundu.[ensin referencies]

Cumes principales

editar
Nᵘ Picu Altor País 1ª ascensión
1 Aconcagua 6.962 Arxentina 1897
2 Ojos del Salado 6.893 Arxentina-Chile 1937
3 Monte Pissis 6.795 Arxentina 1937
4 Cerro Bonete 6.759 Arxentina 1970
5 Tres Cruces Sur 6.748 Arxentina-Chile 1937
6 Huascaran Sur 6.746 Perú 1932
7 Llullaillaco 6.739 Arxentina-Chile 1952
8 Mercedario 6.700 Arxentina 1934
9 Cazadero 6.658 Arxentina 1970
10 Huascaran Norte 6.655 Perú 1932
 
Ecuador Andes, Antisana

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar