Antirretroviral

Los fármacos antirretrovirales o antirretrovíricos (TAR de Terapia Antirretroviral) son melecines antivirales específicos pal tratamientu d'infeiciones por retrovirus como, por casu, el virus de la inmunodeficiencia humana (VIH), causante del síndrome d'inmunodeficiencia adquirida (SIDA).

Antirretroviral
antiviral (es) y antiretroviral therapy (en)

Puntos d'aición de los antirretrovirales

Distintos antirretrovirales utilizar en delles etapes del ciclu vital del VIH. El conxuntu de delles combinaciones de trés o cuatro fármaco conozse como Terapia Antirretroviral de Gran Actividá (TARGA).

Antirretrovirales pa VIH

Entamu del tratamientu

Les guíes de tratamientu tán sicasí constante, dende un entamu más agresivu hasta un enfoque más conservador, con un puntu d'entamu alredor de 150 a 350 linfocitos CD4/mm³. Les últimes guíes europees ya internacionales usen la llende de 500 CD4+/mm³ como'l parámetru pa empecipiar la terapia antirretroviral, anque estes mesmes guíes planteguen situaciones nes que tien d'empecipiase'l tratamientu independientemente del númberu de CD4+ (persones infestaes al empar por VIH y pol virus de la hepatitis B o virus de la hepatitis C; persones con pareyes que son VIH negatives, persones con más de 50 años, etcétera).

En sí, nun esiste una pauta exacta pa saber cuándo empecipiar el tratamientu, salvo l'usu de la clínica y l'estáu inmunitario del paciente. Munches vegaes el paciente puede presentar un conteo de 500 CD4+/mm³, pero carecer graves enfermedaes comenencioses. Ye necesariu faer referencia tamién a la carga viral: si ésta ye demasiáu elevada (cimera a un millón de copies del virus/mm³), ye recomendable empecipiar el tratamientu. Pero ésta ye la carga viral virtual, distinta a la carga viral real, que consiste en saber la cifra exacta de virus nel individuu, que ye bien cimeru.

Los rexímenes antirretrovirales son complexos, con posibles efeuto colaterales graves, dificultaes cola adherencia y un posible desarrollu de resistencia viral (por causa de la falta d'adherencia, niveles subóptimos de los fármacos antirretrovirales o una replicación aumentada del virus). El tratamientu ufiertar a tolos pacientes primero que tean en riesgu de carecer condiciones definitories de sida. L'encamientu de tratamientu antirretroviral a pacientes asintomáticos rique evaluar los posibles riesgos y beneficios.

Terapia combinada

El VIH tien un ciclu vital que puede ser tan curtiu como 1,5 díes, dende'l ensamblado nuna célula infestada hasta la infeición d'una nueva célula. El VIH utiliza la transcriptasa inversa pa mediar la so conversión d'ARN a ADN. Esta enzima nun corrixe errores, y apurre variabilidá de copies. Puesto que la vida media del virus ye curtia y les copies d'ADN son altamente variaes, pola alta cantidá d'errores de trescripción, esiste una alta tasa de mutación. Munches de les mutaciones son inferiores al virus orixinal (frecuentemente pierden l'habilidá de reproducise) o nun impliquen nenguna ventaya, pero dalgunes son cimeros al virus base y pueden habilitar al virus p'aguantar el tratamientu antirretroviral. La meyor defensa contra la resistencia ye la supresión máxima del virus, una y bones amenorgando la cantidá de copies actives amenórgase la tasa de mutación.

Les combinaciones d'antirretrovirales actúen amontando'l númberu de torgues pa la mutación viral, y caltienen sol númberu de copies virales. Los axentes antirretrovirales individualmente nun suprimen la infeición por VIH al llargu plazu, polo cual tienen d'usase en combinaciones.

Les combinaciones d'antirretrovirales pueden ser de sinergismo positivu o negativu. Esto llinda'l númberu de combinaciones disponibles. Por casu, la combinación de ddI y AZT ye de sinergismo negativu, yá que, si alminístrense xuntos, cada fármacu inhibe l'aición del otru.

Otros factores que llinden les combinaciones disponibles son l'apaición d'efeutos colaterales graves. La necesidá d'un horariu d'alministración complicáu enzanca l'adherencia apropiada al tratamientu.

Llimitaciones

En casu de qu'apaeza resistencia viral a la terapia altamente supresiva, les opciones son escases. Una opción ye la combinación d'un grupu mayor de fármacos, lo que se conoz como mega-terapia altamente supresiva. Desafortunadamente, con frecuencia acomuñar al aumentu nos efeutos adversos, según nel costu.

La terapia intermitente ye un enfoque esperimental diseñáu p'amenorgar la esposición a los fármacos y llindar, asina, la cantidá d'efeutos adversos. Consiste na interrupción de los fármacos en ciclos selmanales de toma por 5 díes y suspensión por 2 díes, usualmente mientres el fin de selmana. Sicasí, datos recién suxeren qu'esti enfoque ye inefectivo y deriva n'aumentu de la resistencia viral.

Una vegada que se produz la resistencia viral, el pronósticu deteriórase; sicasí, esisten nueves melecines n'ensayos clínicos, polo cual ye raru nun país industrializáu que se produza la muerte a consecuencia del sida.

Sicasí, nos países subdesendolcaos, l'accesu llindáu a los tratamientos fai que les tases de mortalidá sigan en niveles alarmantes.

Fármacos antirretrovirales

Inhibidores de transcriptasa inversa

La transcriptasa inversa o transcriptasa reversa ye una enzima viral que'l VIH rique pa la so reproducción. La inhibición d'esta enzima torga'l desarrollu d'ADN viral basáu nel so ARN. Esisten tres clases:

Inhibidores análogos nucleósidos

Fueron la primer clase d'antirretrovirales desenvueltos.

• Zidovudina: Llamada enantes azidotimidina, les sos sigles son AZT o ZDV y ta comercializáu como Retrovir® por GlaxoSmithKline (GSK); ye un análogu de la timidina

Primer antirretroviral aprobáu pola FDA, desenvueltu orixinalmente en 1964 y usáu en pruebes contra'l cáncer mientres la década de 1970 pero abandonáu pola so falta d'eficacia y pola so toxicidá. Foi aprobáu pola FDA el 19 de marzu de 1987 como tratamientu pal sida. La inesistencia d'alternatives pa tratar el sida condució a la so rápida aprobación. Ta acomuñáu colos mesmos efeutos tóxicos que d4T, anque tarda un pocu más en producilos. Güei día tender a usalo cada vez menos, por cuenta de estos efeutos.

• Didanosina: Tamién conocida pola so sigla ddI, nome comercial: Videx®, Videx EC®, análogu de la adenosina. Comercializáu por Bristol-Myers Squibb.

Segundu antirretroviral aprobáu pola FDA el 9 d'ochobre de 1991. La didanosina desenvolver con fondos estatales, pero yá que el gobiernu estauxunidense nun taba autorizáu pa comercializar el productu, dio a Bristol-Myers Squibb (BMS) una patente por 10 años pa mercadéu esclusivu como Videx® tabletas. Al concluyir el periodu BMS reformuló Videx®, como Videx EC® y patentar. Puesto que la didanosina deteriórase fácilmente cola acidez estomacal, la fórmula orixinal utilizó tabletas masticables con un compuestu neutralizante. Estes tabletas yeren bien grandes y fráxiles, de mal sabor, y amás el compuestu neutralizante causaba foria. La nueva formulación ye una cápsula más pequeña, que contién microesferas cubiertes. La FDA aprobar pa dosificación d'una vegada al día. Güei día tender a usalo cada vez menos, una y bones los fármacos más nuevos son más eficaces y seguros.

• Zalcitabina: Tamién conocida pola so sigla ddC, dideoxicitidina, nome comercial: Hivid®, análogu de la pirimidina.

Tercer antirretroviral aprobáu pola FDA, el 19 de xunu de 1992 pa monoterapia, y en 1996 pa combinación con AZT. Práuticamente nun s'utilizaba por cuenta de la so toxicidá. Yá nun se comercializa n'España. Comercializáu por Roche.

• Estavudina: Tamién llamada d4T. Nome comercial: Zerit®, Zerit XR®, análogu de la timidina.

Cuartu antirretroviral aprobáu pola FDA el 24 de xunu de 1994 y en 1996 pa usu pediátricu. Nel 2001 aprobóse la versión pa dosificación de 1 vegada al día. Güei día cuasi nun s'utiliza sacantes que seya absolutamente necesariu polos sos efeutos secundarios tóxicos. Comercializáu por Bristol-Myers Squibb.

• Lamivudina: tamién llamada 3TC. Nome comercial: Epivir®, análogu de la citidina.

Aprobáu pola FDA el 17 de payares de 1995 pa combinación con AZT y nel 2002 en formulación pa usar una vegada al día. Comercializáu por GlaxoSmithKline. Dende 2010, al caducar la patente na XE, esiste n'España una versión xenérica del 3TC comercializada por Llaboratorios Normon.

• Abacavir: tamién llamáu ABC. Nome comercial: Ziagen®, análogu de la guanosina.

Aprobáu pola FDA el 18 d'avientu de 1998,y pol Ministeriu de Sanidá d'España en 2000. Comercializáu por GlaxoSmithKline. Conocíu pola so implicación en reaiciones de hipersensibilidad acomuñada con muerte súbita en dellos casos; sicasí, desenvolvióse una prueba xenética que dexa predicir a ciertu grau la susceptibilidá al desarrollu d'esta hipersensibilidad, anque esta prueba nun ta estandarizada nin autorizada poles autoridaes sanitaries. Envalórase que'l Abacavir puede ser seguru p'alredor del 90 per cientu de los pacientes, pero hai un 10 per cientu de riesgu de reaiciones de hipersensibilidad potencialmente mortales, especialmente si alministra tola dosis una vegada al día. Tamién produz un aumentu de lípidos nel sangre. Los últimos datos presentaos (CROI2008 y Conferencia Mundial del Sida 2008) demuestren que l'usu del Abacavir aumenta'l riesgu de carecer dalgún problema cardiovascular (infartu de miocardiu). Entá nun se conoz el mecanismu pol cual produz esto, pero paez que pue ser por un mecanismu inflamatorio, yá que se vio que col usu de abacavir aumenten los niveles de ciertos marcadores indireutos d'inflamación, como son la proteína C reactiva y la interleucina 6.

• Emtricitabina: tamién llamada FTC. Nome comercial: Emtriva® (enantes Coviracil), análogu de la citidina.

aprobáu pola FDA el 2 de xunetu de 2003. Comercializáu por Gilead Sciences. Ye similar al 3TC y esiste resistencia cruciada ente dambos. Tien una potencia cimera a 3TC y una permanencia nel organismu grande (semivida averada de 39 hores), lo que fai que pueda alministrase una vegada al día con seguridá, y que cause menos resistencies que 3TC. Aprobáu pola Axencia Europea de Melecines (EMEA) n'ochobre de 2003. Disponible n'España dende setiembre de 2004.

• Festinavir: tamién llamáu BMS-986001. Trátase d'un análogu de la timidina de segunda xeneración similar a d4T pero ensin los sos problemes de toxicidá.

Primeramente desenvueltu pola Universidá de Yale (EEXX) y autorizáu a la bioteunolóxica xaponesa Oncolys BioPharma, n'avientu de 2010 Bristol-Myers Squibb adquirió los derechos de desarrollu y comercialización d'esti fármacu.

• EFdA: (4'-etinil-2-fluoro-2'-deoxiadenosina) ye un compuestu en desarrollo propiedad de Merck primeramente desenvueltu pola bioteunolóxica xaponesa Yasama Corporation y que foi estudiáu col sofitu de amFAR y los Institutos Nacionales de Salú de los Estaos Xuníos. Nun cartelu presentáu nel XIX Congresu del IAS en Washington, demostróse que EFdA tenía un perfil de resistencies significativamente meyor que'l Tenofovir in vitro.

Inhibidores de transcriptasa non nucleósidos

• Nevirapina: nome comercial : Viramune®

primero d'esta clase aprobáu pola FDA el 21 de xunu de 1996 n'adultos y en 1998 pa usu pediátricu. Aprobáu n'España en 1999. Comercializáu por Boehringer-Ingelheim.

• Delavirdina: nome comercial : Rescriptor®

aprobáu pola FDA el 4 d'abril de 1997. Anguaño nun ye d'usu común, por cuenta de los sos efeutos secundarios adversos. Non aprobáu pal so usu n'Europa.

• Efavirenz: nomes comerciales: Sustiva® y Stocrin®;

aprobáu pola FDA el 21 de setiembre de 1998. Bristol-Myers Squibb comercializa Efavirenz col nome de Sustiva® nos Estaos Xuníos, Reinu Xuníu, Francia, España, Alemaña, Italia ya Irlanda. Merck & Co comercializa Efavirenz col nome Stocrin® nel restu del mundu.

Sustiva foi aprobáu n'España nel añu 2000. Ye unu de los componentes de Atripla® (tenofovir+emtricitabina+efavirenz), de Gilead Sciences y Bristol-Myers Squibb. Efavirenz va perder la patente n'EEXX y Europa en 2013, polo que ye previsible qu'en 2013 empiecen a apaecer los primeres xenéricos de Efavirenz, col consiguiente impautu beneficiosu nel preciu del tratamientu antirretroviral.

• Etravirina: nome comercial: Intelence®

comercializáu n'España por Janssen-Cilag. Aprobáu n'Europa pal so usu en pacientes trataos primeramente.

• Rilpivirina

Nome comercial Edurant®. Ye propiedá de Tibotec (J&J) y va comercializar Janssen-Cilag. Aprobáu pola FDA d'EEXX en mayu de 2011. Aprobáu pola EMA en setiembre de 2011. Rilpivirina comparóse con Efavirenz y demostré tener menos efeutos secundarios a nivel del sistema nerviosu central, pero, per otru llau, hubo más fracasos virolóxicos al tratamientu ente los pacientes que tomaron Rilpivirina frente a los que tomaron Efavirenz, especialmente nos pacientes con cargues virales iniciales de más de 100.000 copies/mL. Tamién se detectó que s'escoyíen más resistencies qu'afectaben a dellos fármacos tres el fracasu con rilpivirina, lo que puede comprometer el futuru del tratamientu. A pesar d'estos datos, les autoridaes sanitaries haber aprobáu, anque namái en pacientes qu'empecipien tratamientu y que nun tengan concentraciones del virus alzaes, yá que si fracasa'l tratamientu, esto traería un riesgu de desenvolver resistencies a otros posibles futuros tratamientos. Ta tamién aprobáu un estruyíu combináu con tenofovir+emtricitabina+rilpivirina en collaboración con Gilead. Esti postreru estruyíu de combinación comercializar Gilead Sciences y llámase Complera® n'EEXX y Eviplera® n'Europa y tien les mesmes restricciones d'usu per menor potencia que la rilpivirina aisllada.

• Doravirine: Ye un nuevu inhibidor de la transcriptasa non nucleósido de Merck, qu'anguaño ta na fase III de desarrollu clínicu (tamién llamáu MK-1439). Nel XX CROI (marzu de 2013) presentáronse los datos d'un estudiu de fase I/IIa nel que demostró una bona eficacia y tolerabilidad tres siete díes de monoterapia. MK 1439 tien un perfil de seguridá y de resistencies distintes a los otros inhibidores de la transcriptasa non nucleósidos disponibles anguaño.

Inhibidores de transcriptasa análogos de nucleótido

De normal, los análogos nucleósidos convertir nel cuerpu a nucleótidos, polo cual el saltase esti pasu deriva en menor toxicidá y mengua el tiempu de llatencia del fármacu.

• Tenofovir disoproxil fumarato: o tenofovir o TDF, nome comercial : Viread®

Aprobáu'l 26 d'ochobre de 2001 n'EEXX. La EMEA aprobó'l so usu en febreru de 2002 pa la Xunión Europea. N'España ta disponible dende'l 4 de xunetu de 2002, tenofovir ye comercializáu por Gilead Sciences. Tenofovir ye unu de los componentes de Truvada® (tenofovir+emtricitabina) comercializáu por Gilead Sciences, de Atripla® (tenofovir+emtricitabina+efavirenz) comercializáu por Gilead Sciences y Bristol-Myers Squibb. L'Axencia Europea de la Melecina (EMEA) autorizó l'usu de Viread® pal tratamientu de la hepatitis B crónica, yá que tien actividá frente a dichu virus. El principal problema de tenofovir ye la potencial toxicidá renal y ósea al llargu plazu.

• tenofovir alafenamida: o TAF. Ye un nuevu profármaco de tenofovir, en desarrollu y propiedá de Gilead Sciences. D'alministración una vegada al día. Esta nueva formulcación fai qu'haya menos tenofovir llibre, polo que s'espera que mengüen los efeutos secundarios asociaos a TDF, especialmente la toxicidá renal. Tán desarrollu (fase III) 2 combinaciones a dosis fixa con TAF: elvitegravir/cobicistat/FTC/TAF y darunavir/cobicistat/FTC/TAF.

• CMX 157: ye un profármaco de tenofovir en desarrollu y propiedá de Merck. Amás de les ventayes de meyor distribución del fármacu activo apurríes por TAF, CMX 157 tien una farmacocinética que dexaría l'alministración 1 vegada a la selmana.

Inhibidores de proteasa

La proteasa ye una enzima riquida pol VIH pal ensamblaxe final de los viriones, polo cual el so inhibición resulta en inhibición de la replicación viral.

• Saquinavir, comercializáu como Invirase® por Roche.

• Ritonavir, comercializáu como Norvir®, por Abbott. Anguaño utilízase combináu con tolos inhibidores de proteasa a dosis pequeñes (100 o 200 mg) como potenciador (non como antiviral), yá que ye un potente inhibidor del citocromo P450, lo que fai que los niveles en sangre de los inhibidores de proteasa calténgase más tiempu en cifres óptimas. Ye un inhibidor de la proteasa con munchos efeutos adversos, pero hai de dase a dosis baxa con tolos inhibidores de proteasa por qu'éstos sían efeutivos, la única excpeción ye'l atazanavir.

• Indinavir, comercializáu como Crixivan® por Merck.

• Nelfinavir, comercializáu como Viracept® por Roche.

• Amprenavir, nome comercial: Agenerase® aprobáu'l 15 d'abril de 1999. Foi comercializáu por GlaxoSmithKline. Riquía de tomar d'ocho cápsules de tamañu bien grande dos veces al día, polo cual la producción foi rematada'l 31 d'avientu de 2004.

• Lopinavir, qu'éstá comercializáu como Kaletra®, magar inclúi tamién baxes dosis de ritonavir (Kaletra ye una combinación a dosis fixa de lopinavir y ritonavir).

Kaletra ye fabricáu por Abbott Laboratories. La FDA aprobar pal tratamientu de la infeición col VIH n'adultos y neños, nel 2000. N'España ta disponible dende 2001. ::Un inconveniente del Kaletra ye que tenía de caltenese a temperatures non cimeres a 25 °C, lo que ye una dificultá en munchos países en víes de desarrollu. ::Apocayá, Abbott preparó una nueva formulación de la melecina (estruyíos), col mesmu nome n'Europa y n'EEXX, y col nome comercial de Aluvia® nos países con ::menor poder adquisitivu, los estruyíos nun tienen estos problemes de caltenimientu. Anguaño considérase que lopinavir ye un fármacu llargamente superáu polos nuevos inhibidores de proteasa (atazanavir y darunavir)

• Atazanavir: nome comercial : Reyataz® :: aprobáu'l 20 de xunu de 2003. Comercializáu por Bristol-Myers Squibb. Primer inhibidor de la proteasa aprobáu pa 1 toma al día. Paez tar menos acomuñáu cola lipodistrofia y la dislipidemia. Paez nun tener resistencia cruciada con otros inhibidores de proteasa. N'Europa solo ta aprobáu'l so usu potenciáu con ritonavir. N'EEXX ta autorizáu a ser utilizáu ensin ritonavir, lo que-y convierte nel únicu inhibidor de proteasa que puede alministrase ensin potenciar, evitando asina los efeutos indeseables del ritonavir al empar que se facilita'l so toma. Xunto con lopinavir, ye'l inhibidor de la protesa que más demostró la so actividá, yá que tien ensayos clínicos frente a tolos demás fármacos, y nengún demostró ser más eficaz nin más seguru que atazanavir, incuyendo nuevos fármacos como elvitegravir/cobicistat que se-yos presuponía más potente. Pola so evidencia científica y perfil de seguridá y eficacia ye en 2012 el inhibidor de protesas d'eleición, y asina ye reconocíu por numberoses guíes de práutica clínica del mundu.

• Fosamprenavir, nome comercial: Lexiva® (EEXX) o Telzir® (Europa) pro-fármacu de amprenavir

aprobáu'l 20 d'ochobre de 2003. N'España ta disponible dende 2005. Comercializáu por GlaxoSmithKline. Nel organismu ye metabolizado pa formar amprenavir, que ye l'ingrediente activu. Ye en realidá una versión de amprenavir de lliberación lenta, lo cual amenorga la cantidá d'estruyíos necesarios. Tien De alministrase siempres con ritonavir como potenciador.

• Tipranavir o Aptivus® el so nome comercial. Comercializáu por Boehringer-Ingelheim. Nuevu inhibidor de la proteasa, que ye efeutivu contra virus que son resistentes a otros ::inhibidores de la proteasa. Anguaño utilízase pocu. Tien De alministrase siempres con ritonavir.

• Darunavir o Prezista® el so nome comercial. Efeutivu contra virus resistentes a otros inhibidores de proteasa. Utilízase principalmente como componente de tratamientu de rescate, yá que el so eleváu preciu fai que nun seya costu-efeutivu utiizarlo pa empecipiar tratamientu. Tien De tomase siempres potenciáu con ritonavir. Comercializáu por Janssen-Cilag n'España. N'EEXX comercializar Tibotec. Namái esiste un ensayu clínicu qu'estudia l'usu de darunavir/ritonavir en pacientes qu'empecipien tratamientu, y ye frente a lopinavir/ritonavir. Por esto, anguaño considérase que tien menos evidencia pal so usu en tratamientu inicial que atazanavir/ritonavir.

Inhibidores de la entrada

Torguen la entrada del virus a la célula previniendo la infeición de célules sanes.

• Enfuvirtida o Fuzeon® el so nome comercial. Alministración por inyeición subcutaneas. Comercializáu por Roche. Ye un inhibidor de la fusión del virus cola célula.

• Maraviroc o Selzentry® el so nome comercial n'EE.XX. o Celsentry® el so nome comercial n'Europa. Comercializáu antes por Pfizer y anguaño por ViiV Healthcare (la joint venture fecha poles unidaes de VIH de Pfizer y GSK). Ye un inhibidor del correceptor CCR5 namái activu contra'l VIH que tien tropismu por esti receptor. Nun ye activu contra'l VIH que tien tropismu CXR4 o'l que tien tropismu mistu (CCR5/CXR4. Pa ello, ye necesariu realizar un test previu al tratamientu, que se llama test de tropismu. Antes dichu test realizábase namái n'EEXX nun llaboratoriu llamáu Monogram Bioscience, colo qu'había qu'unviar les muestres p'analises ellí. Güei utilícense les téuniques del analís xenéticu del virus similares a los estudios de resistencia, que dexen saber si'l tropismu ye R5 y polo tanto pue ser tratáu col maraviroc. Esiste una tercer posibilidá que se denomina analís del DNA-proviral enlinfocitos que pudieren usase en pacientes con carga viral indetectable, pero'l so usu clínicu inda nun ta bien establecíu

Inhibidores de la integrasa

Melecines qu'eviten l'aición de la integrasa, selectivos namái al VIH-1. Son potentes antirretrovirales y demostróse cierta eficacia en rexímenes ensin análogos de nucleósidos, pero siempres en combinación (pej Inhibidor de Proteasa + Inhibidor de integrasa). Los rexímenes de tratamientu con inhibidores de integrasa producen una recuperación de CD4 más rápida qu'otros rexímenes. Esti fechu, magar ye positivu, nun ta claru si tien dalgún beneficiu clínicu significativu.

• Raltegravir o Isentress® el so nome comercial. Alminístrase vía oral dos pastillas al día. Disponible n'España dende 2008. Comercializáu por Merck. A diferencia de los otros inhibidores de la integrasa nun riquir ser alministráu con ritonavir, polo que ta llibre de los efeutos adversos d'ésti. La so vía de metabolización ye principalmente por glucuronización, polo que presenta pocu riesgu d'interaición con melecines que se metabolizan pela vía del citocromo P450 (ej tuberculostáticos, metadona, otros antirretrovirales, etc). Nun estudiu publicáu en 2013, la pauta raltegravir+tenofovir/emtricitabina amosóse cimera a Atripla no que fai a eficacia virolóxica ya inmunolóxica nel analís exploratorio tres 5 años de tratamientu (J Acquir Immune Defic Syndr � Volume 63, Number 1, May 1, 2013). Ta en desarrollu una nueva formulación d'alministración una vegada al día.

• Elvitegravir , de Gilead Sciences. Nun ta disponible como fármacu independiente. Anguaño (2012) ta aprobáu n'EEXX como parte d'una combinación a dosis fixa (Stribild, ver más embaxo). N'Europa ta siendo valoráu entá. Alminístrase vía oral una sola pastilla al día. Rique ser alministráu con ritonavir como potenciador, polo que nun taría llibre de los efeutos adversos d'ésti. Se metaboliza pol citocromo P450, polo que puede tener interferencies medicamentosas con fármacos que se metabolizan per esta vía. Elvitegravir/cobicistat/TDF/FTC demostró ser non inferior a atazanavir/ritonavir/TDF/FTC yá EFV/TDF/FTC, en pacientes qu'empecipien tratamientu.

• Dolutegravir , de ViiV Healthcare. Anguaño en víes de desarrollu (anguaño en fase II-III). Alminístrase una vegada al día y nun riquir ser coadministrado con ritonavir nin con nengún otru potenciador. Se metaboliza pela vía del citorcromo P450, col consiguiente riesgu d'interaiciones medicamentosas. ViiV Healthcare fixo públicu que tien cuenta de desenvolver una combinación a dosis fixa con dolutegravir+abacavir+3TC. Les ventayes de dolutegravir al respective de raltegravir ser que s'alministra una vegada al día y al respective de elvitegravir, que nun riquir l'usu de potenciador farmacocinético, polo que ye previsible que va tener un perfil d'interaiciones más senciellu. Dolutegravir demostró ser cimeru a Atripla nun ensayu clínicu en pacientes naive.

Inhibidores de l'adhesión

La fase inicial de la infeición por VIH tien 3 fases: de primeres, el VIH xuntar a la célula al traviés del receptor CD4; de segundes, xúnese a los correceptores (CCR5 o CXCR4) y finalmente fúndese. Los inhibidores de l'adhesión actúen nel primer pasu de la infeición por VIH.

• Fostemsavir , de Bristol-Myers Squibb. Fármacu anguaño en desarrollu clínicu. Trátase d'un profármaco del principiu activu tamién conocíu como BMS 626529, ésti xúnese a la proteína gp-120 del VIH y bloquia la so adhesión a los receptores CD4 torgando asina la infeición del VIH a la célula. Ta n'investigación p'alministración oral una vegada al día. Nel añu 2015 completáronse los estudios fase IIb y empecipió el reclutamiento de pacientes pa los ensayos clínicos fase III, que la so execución prever empecipie en setiembre de 2016.

Anticuerpos monoclonales anti-CCR5

Los anticuerpos monoclonales anti-CCR5, son anticuerpos empobinaos contra estos co-receptores. El principiu consiste n'asitiar el receptor CCR5 frente a célules blanques de cobayo que crearen anticuerpos empobinaos contra una fraición d'esti antígeno. Estos anticuerpos nun son humanos, pal so humanización, la fraición constante del anticuerpu va ser humanizada con fraición constante d'una IgG d'humanu.

Actúen bloquiando la unión de la GP120 al receptor de la célula y de esta forma'l VIH nun llogra entrar a la célula, la célula va caltenese intacta y siguiera coles sos funciones normales. Esto ufierta una gran ventaya, una y bones los actuales ARV's actúen dientro de la célula cuando'l VIH yá infestó a esta célula. Otra ventaya ye la siguiente, pueden ser bien toleraos pol paciente con pocos o nengún efeutu secundariu, amás de que la so alministración sería mensual.

Estos anticuerpos entá nun s'atopen nel mercáu, pero ta estudiándose la so utilidá terapéutica nel tratamientu del VIH multiresistente, con tropismu al co-receptor CCR5.

Combinaciones fixes

Unión de dellos principios activos nun solu cormprimido o cápsula.

• Combivir® = AZT + 3TC

aprobáu'l 26 de setiembre de 1997. Comercializáu por GlaxoSmithKline. El so problema principal ye que produz lipodistrofia na mayoría de los pacientes, tres l'usu siguíu.

• Trizivir® = ABC + AZT + 3TC

aprobáu'l 15 de payares de 2000. Comercializáu por GlaxoSmithKline. Anguaño consideráu terapia subótpima.

• Kaletra® = Lopinavir + Ritonavir.

aprobáu'l 15 de setiembre de 2000. Demuestra alta potencia, similar a Invirase (saquinavir) y con frecuencia utilizar pa casos de resistencia viral. El so problema son los efeutos secundarios, sobremanera l'aumentu de los niveles de lípidos en sangre. Comercializáu por Abbott.

• Kivexa® (nome n'Europa) o Epzicom®(nome n'EEXX) = ABC + 3TC

aprobáu'l 2 d'agostu de 2004 pa dosis única diaria. Los sos problemes principales son les reaiciones alérxiques potencialmente mortales y qu'alza los lípidos en sangre. Comercializáu por GlaxoSmithKline.

• Truvada® = tenofovir + emtricitabina

aprobáu'l 2 d'agostu de 2004 pa dosis única diaria. Disponible n'España dende'l 19 de xunetu de 2006. Comercializáu por Gilead Sciences. Trátase de la única combinación de nucleósidos encamentada como preferente poles guíes americanes de tratamientu (DHHS HIV treatment guidelines, payares de 2008)

• Atripla® = tenofovir + emtricitabina+ efavirenz

aprobáu en xunetu de 2006 n'EEXX pa dosis única diaria. N'Estaos Xuníos, comercializáu por Gilead Sciences y Bristol Myers Squibb. N'Europa foi aprobáu n'avientu de 2007. N'España ta disponible dende mayu de 2008. N'Estaos Xuníos, España, Reinu Xuníu, Alemaña, Italia, Irlanda y Francia los titulares de l'autorización con Gilead Sciences y Bristol Myers Squibb. Nel restu del mundu, son Gilead Sciences y Merck Co.

• Complera® / Eviplera® = tenofovir + emtricitabina+ rilpivirina

aprobáu en 2011 n'EEXX (Complera) y n'Europa (Eviplera) pa dosis única diaria. Namái en pacientes qu'empecipien tratamientu y que tengan baxa carga viral pol riesgu mayor de fracasu terapéuticu que con Atripla. Comercializáu por Gilead Sciences.

• Stribild® = tenofovir + emtricitabina+ elvitegravir + cobicistat

aprobáu en 2012 n'EEXX pa dosis única diaria. (Conocíu como Quad antes de la so aprobación, comercializáu por Gilead Sciences) El so usu ta encamentáu pol Departamentu de Salú d'EEXX como tratamientu alternativu (non preferente) en paciente naive, por cuenta de los pocos datos en muyeres y en pacientes con enfermedá avanzada, y que tengan caltenida la función renal pol posible efeutu a nivel del reñón de dos de los sos componentes (tenofovir y cobicistat).

• Triumeq® = abacavir + lamivudina+ dolutegravir

Ye una medicación d'una dosis diaria, p'aquellos pacientes que nun presenten hipersensibilidad al abacavir. Foi aprobada nos Estaos Xuníos n'agostu de 2014 y ye comercializada por ViiV Healthcare

• Genvoya® = elvitegravir + cobicistat + emtricitabina + tenofovir

Aprobáu nel añu 2014 ye una combinación de 4 drogues, cola novedá de presentar una nueva versión de tenofovir (alafenamida de tenofovir), que tien menor impautu nes funciones renales y oseas de los pacientes. La medicación ye producida pola farmacéutica Gilead

Tamién hai dos combinaciones a dosis fixa de inhibidores de proteasa en desarrollu: atazanavir+cobicistat (Bristol-Myers Squibb) y darunavir+cobicistat (Tibotec) Amás d'esta, hai otres posibles combinaciones a dosis fixa que tán siendo valoraes.

Estes combinaciones ufierten la comodidá del amenorgamientu del númberu de pastillas, pero lamentablemente non tolos pacientes pueden tomales por cuenta de carauterístiques propies del so virus o por intolerancia a les mesmes. Igualmente, cola apaición de melecines xenériques ente los antirretrovirales, según el preciu que tengan estes combinaciones pue que nun se xustifique'l so usu por un perfil de coste efeutividad desfavorable. Amás toes estes combinaciones inclúin ente los sos componentes análogos de nucleósidos, que tienen efeutos secundarios al llargu plazu como la insuficiencia renal, posible toxicidá ósea o aumentu del riesgu cardiovascular; por ello tánse estudiando combinaciones ensin tenofovir o abacavir (pej: LPV/r+3TC ó ATV/r+3TC) o inclusive totalmente llibres d'análogos de nucleósidos (pej: DRV/r+RAL; ATV/r+RAL; ATV/r+MVC, etc).

Potenciadores sinergísticos

Nun tener por sí mesmes actividá antiviral, pero potencien los efeutos de los antivirales. Nun s'utilicen davezu.

• Hidroxiurea, (HU) utilizada p'anemia falciforme y otros trestornos hematolóxicos.

Potencia al ddI, y en menor grau al AZT y ddC. Posiblemente por cuenta de qu'enllarga la fase S de crecedera celular lo qu'ayuda a los antirretrovirales a permanecer más tiempu na célula. Tamién inhibe la reductasa de ribonucleótidos lo que xenera más absorción de ddI, AZT o ddC. HU puede producir supresión medular y pancreatitis. Esisten encamientos en contra del usu de HU.

• Resveratrol (RV), productu natural esistente nes uves de la vide (Vitis vinifera) y otros vexetales.

potencia ddI, y en menor grau AZT y ddC in vitro. Mecanismu similar a HU. RV ye meyor toleráu y tien menor índiz d'efeutos adversos.

• Acedu micofenólico, ye un inhibidor de la deshidrogenasa de inosina

Potencia abacavir pero amenorga l'efeutu de AZT y ad4T. Ta aprobáu pa usu en tresplante d'órganos como micofenolato de mofetil, nome comercial: CellCept®. Esiste evidencia de posible actividá contra hepatitis C, faciéndolo d'interés particular nel manexu de pacientes coinfectados con VIH y hepatitis C.

• Zusmiu de toronja o pomelu estractu de productu natural.

El zusmiu de toronja o pomelu puede tornar la enzima CYP3A4 nel tracto gastrointestinal, non asina nel sangre. L'alministración de zumo antes de tomar de inhibidores de proteasa podría amontar la so biodisponibilidad.

• Leflunomida: nome comercial : Arava®

Potencia AZT, similar a HU, RV y acedu micofenólico.

Ver tamién

• Pandemia de VIH/sida
• Antivirales *

CCR5

• Recombinasa Tre
• HPTN 052

Enllaces esternos

Sobre'l VIH y el so tratamientu

• http://vihvalencia.es/index.php Archiváu 2010-07-13 en Wayback Machine: especialistes on line. Da accesu a información actualizada en castellán y valencianu y dexa consultes anónimes y gratuites
• Grupu d'Estudiu de sida -GESIDA - de la Sociedá Española d'Enfermedaes Infeicioses y Microbioloxía Clínica - SEIMC - (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• British HIV association
• SEISIDA: Sociedá Española Interdisciplinaria de sida
• AIDS Info (páxina d'información de VIH del Gobiernu d'EEXX
• Johns Hopkins University AIDS service
• Further drug information
• Web de la Universidá de Liverpool sobre interaiciones medicamentosas d'antirretrovirales
• Páxina de VIH de Medscape ( rexistru gratutito pero obligatoriu)
• HIV Resistance response intitiative: páxina sobre mutaciones de resistencies a fármacos del VIH
• The body pro HIV
• Timely topics HIV
• HIV resistance web
• International AIDS Society
• BEST Archiváu 2015-10-11 en Wayback Machine: El programa BEST (Better Equipped for Starting Treatment) dirixir a les persones que viven con VIH que fueron diagnosticaes pero qu'entá nun empecipiaron el tratamientu.
• SHE: Muyeres Fuertes, Empoderadas, VIH positives: Web de recursos pa muyeres VIH positives.

ONG dedicaes al VIH

• Grupu de Trabayu sobre tTratamientos en VIH
• Fundación FIT Formación ya Información sobre Tratamientos en VIH
• Foru Español d'Activistes en Tratamientos del VIH
• CESIDA: Coordinadora Estatal de VIH-SIDA
• NAM: Information on HIV and AIDS
• Asociación pa la Prevención y Estudiu del VIH/Sida

Información sobre fármacos

Les siguientes páxines son creaes poles cases farmacéutiques

• Atripla® (efavirenz, emtricitabina y tenofovir)
• Truvada® (emtricitabina y tenofovir)
• Kaletra® (lopinavir y ritonavir)
• Reyataz® (atazanavir)
• Isentress® (Raltegravir)

• Datos: Q583050
• Multimedia: Antiretroviral drugs