Armiñón
Armiñón (n'eusquera Armiñon) ye un conceyu d'Álava, País Vascu (España).
 Armiñón | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  País Vascu |
| Provincia | Álava |
| Comarca | Cuadrilla de Añana (es)  |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
| Alcalde d'Armiñón |
Gorka Meana Marcos (es) |
| Nome oficial | Armiñón (es)[1] |
| Nome llocal | Armiñón (es) |
| Códigu postal |
01220 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 42°43′21″N 2°52′20″W / 42.7226°N 2.8722°O |
  Armiñón Armiñón (España)  | |
| Superficie | 10.6 km² |
| Altitú | 462 m |
| Llenda con | |
| Demografía | |
| Población |
232 hab. (2023) - 119 homes (2019) - 108 muyeres (2019) |
| Porcentaxe |
100% de Cuadrilla de Añana (es) |
| Densidá | 21,89 hab/km² |
| Más información | |
| Fundación | 1140 |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| cuadrilladeanana.es… | |
 | |
El conceyu ta formáu por trés pueblos, que de la mesma formen conceyos:
Historia
editarArmiñón foi históricamente una importante zona de camín dende la dómina de la romanización.
De los pueblos qu'integren el conceyu créese que'l más antiguu ye Estavillo, pol so allugamientu sobre un puexu. Apaez mentáu per primer vegada nun documentu de donación del añu 871 so la denominación de Villa Stabellu. Armiñón surdió como un asentamientu amestáu a Estavillo na zona más baxa y menos protexida del valle cerca del ríu Zadorra. La estratéxica situación de Armiñón xunto al ríu Zadorra y nuna encruciada de caminos, fixo d'esta población el llugar ideal p'allugar una ponte qu'articulaba los caminos procedentes de La Rioxa y Burgos escontra'l norte, según una venta pal descansu de los caminantes.
Armiñón apaez mentáu nel Cartulariu de San Millán del sieglu XI so la denominación de Aramingon. Mientres la Edá Media Estavillo y Armiñón tán xuníes y pertenecen dende'l sieglu XIII a la xurisdicción de la villa de Treviño. Armiñón y Estavillo dixebrar de Treviño a principios del sieglu XV arriendes de un pleitu.
Dambes aldegues formaron dende'l sieglu XV la Hermandá de Estavillo que s'integró na Hermandá d'Álava ente finales del sieglu XV y principios del sieglu XVI. La Hermandá taba formada polos pueblos de Armiñón y Estavillo que formaben un únicu conceyu con alcalde común. Tanto Armiñón como Estavillo tienen el títulu históricu de villes, anque se desconoz en qu'añu-yos foi concedíu.
A mediaos del sieglu XIX, cola reforma municipal, la Hermandá de Estavillo tresformar nel conceyu de Armiñón. Si la denominación históricamente más correuta del nuevu conceyu tuviera de ser Estavillo, lo cierto ye qu'entós daquella Armiñón superara yá sobradamente a Estavillo n'importancia y población, lo que provocó l'adopción del nome de Armiñón pal conceyu.
Lacorzana pela so parte, foi una villa de señoríu perteneciente a la Hermandá de la Ribera ya integróse con posterioridá al conceyu.
Economía
editarEl conceyu cunta con unes poques fábriques, asitiaes nos márxenes de la carretera que va a Logroño. Destaca la empresa Intecsa (Industries Téuniques de la Espluma) que tien una plantía que supera los 100 trabayadores. Antes funcionaben tamién una ladrillería y una empresa testil nel conceyu asitiaes nel mesmu allugamientu.
Demografía
editarLa mayor parte de la población concentrar en Armiñón que cunta con cerca de 100 habitantes. En Estavillo vive casi'l restu de la población y en Lacorzana unes poques persones.
Gráficu de población 1900-2012
editar| Gráfica d'evolución demográfica d'Armiñón ente 1900 y 2012 |
 |
Alministración
editar
| 2011 | D. Luis Ángel Meana Pérez (IND) |
| 2007 | D. Javier Arrien (IND) |
| 2003 | Vicente Pascual Pascual (PP) |
| 1999 | Vicente Pascual Pascual (PP) |
| 1995 | (PP) |
| 1991 | (PP) |
| 1987 | (PNV) |
| 1983 | (PNV) |
| 1979 | (UCD) |
Eleiciones municipales
editar| Partíu políticu | 2015[3] | 2011[4] | 2007[5] | 2003[6] | 1999[7] | 1995[8] | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | |
| Partíu Nacionalista Vascu (EAJ-PNV) | 53,64 | 4 | 39,86 | 3 | 31,43 | 1 | - | - | 37,25 | 1 | 27,59 | 0 |
| Partíu Popular (PP) | 20,00 | 1 | 30,77 | 2 | 10,00 | 0 | 33,06 | 3 | 53,92 | 4 | 62,07 | 5 |
| Partíu Socialista d'Euskadi-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) | 13,64 | 0 | 20,28 | 0 | 10,71 | 0 | 28,01 | 2 | - | - | - | - |
| Agrupación Eleutoral Independiente de Armiñon (AEIA) | - | - | - | - | 38,57 | 4 | - | - | - | - | - | - |
| Eusko Alkartasuna (EA) | - | - | - | - | 0,71 | 0 | - | - | - | - | - | - |
| Agrupación Independiente Armiñon-Estavillo (AIAE) | - | - | - | - | - | - | 24,79 | 0 | - | - | - | - |
| Unidá Alavesa (UA) | - | - | - | - | - | - | 2,48 | 0 | 2,94 | 0 | 3,45 | 0 |
Deportes
editarArmiñón tien un ximnasiu y una pista de tenis. Ta construyéndose un polideportivu.
Fiestes
editar
Como conceyu agrícola que ye, Armiñón celebra'l 15 de mayu la festividá de San Isidro Llabrador.
Les fiestes patronales del pueblu de Armiñón son n'honor de San Andrés. Como'l día de San Andrés ye'l 30 de payares y estes nun son feches bien afeches pa la celebración de fiestes, suélense treslladar al branu, más concretamente al primer fin de selmana de setiembre.
Nel pueblu de Estavillo les fiestes patronales son n'honor a San Martín, 11 de payares, pero poles mesmes razones antes aducíes, suelen treslladase tamién al branu (tercer fin de selmana de xunetu).
En Lacorzana yá nun se celebren fiestes.
La tradición más destacable ente los pueblos de la redolada, ye la romería a la ermita de San Formerio, asitiada nel vecín Condáu de Treviño, que se celebra'l tercer sábadu de setiembre (tradicionalmente celebrábase'l 25 de setiembre) y a la que suelen allegar los vecinos de Armiñón y Estavillo. La ermita pertenez al pueblu de Pangua, pero'l párrocu del pueblu de Estavillo ye unu de los custodios de los seis llaves que guarden les reliquies del santu.
Tradiciones perdíes del conceyu son l'Antroxu de Armiñón y el belén viviente que se realizaba nel mesmu pueblu.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ 2,0 2,1 «Población del Padrón Continuu por Unidá Poblacional en 2015». Consultáu'l 8 de xineru de 2017.
- ↑ ara.cat (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Armiñon 2015». Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Armiñon 2011». Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Armiñon 2007». Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Armiñon 2003». Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Armiñon 1999». Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Armiñon 1995». Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Armiñón.
