Asturcón
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
L'asturcón ye un caballu que forma parte d'una amplia familia de ponis que se caltienen nel denomáu Arcu Atlánticu. Tán reconocíes nueve castres de carauterístiques asemeyaes al asturcón: Garrano, Pottok, Dartmoor, Exmoor, Gales, Connemara, Shetland y Highland; munches d'estes races viñaron a lo llargo del mundu.
 | |
| Datos xenerales | |
|---|---|
| Orixe |
Principáu d'Asturies provincia de Lleón |
| Población | 2533 (2018) |
| Estáu de conservación |
endangered-maintained (en)  |
 | |
Carauterístiques
editarLa traza xeneral del asturcón ye'l d'un poni áxil y harmoniosu, amás de fuerte y resistente. La so capa ye de color negra, aunque a primera vista l'asturcón ivernal presenta un fustaxe bien diferente a la estival. La so adautacion al rigor del monte asturiano provoca que na época fría-y medre una gran cantidá de pelu acastaña que lu abluga del ambiente.
La tiesta ye pequeña, el perfil llixeramente cóncavu y rematáu por un gran focicu. Los güeyos son prietos, grandes y vivos. Les oreyes pequeñes y d'una gran movilidá, flanqueen una frente despexada y cubierta d'un flecu trupu. Un pescuezu medianu, daqué arqueáu nos greños (sementales), grupa tamién inclinada y nunca doble con una cola d'abondosa pilosidá. Un ampliu arcu costal con un frente pectoral de musculatura bien definida reposen sobre unes estremidaes fines con cascos pequeños y redondeaos mui resistentes. La so alzada media ye de 1,25 metros dependiendo en gran midida del sistema de cría.
Historia
editarNos sos oríxenes yera un animal xabaz y nun tenía utilidá nenguna pal ser humanu. Más tarde domesticóse pa la realización de les xeres agrícoles y pa tresporte.
Los ástures usáronlos como animales de monta y tiru, delles pudieron ser usaos con fines alimenticios o de sacrificiu, como asina se constató nos restos afayaos nes escavaciones arqueolóxiques del castru de Noega en Xixón (Asturies).
Los romanos apreciaron les sos carauterístiques y los utilizaron nes mines. Por ello llegó haber exemplares nes zones mineres del este peninsular.
Les condiciones naturales d'Asturies, un territoriu de complicada orografía y de comunicaciones difíciles hasta'l sieglu XX foi una circunstancia de doble filu pa esti animal. Per una parte protexó la pureza racial, impidiendo cruces que-y fixeren perder les señes d'identidá, pero, per otra, llimitó la so divulgación y salida al esterior, pesia a les grandes virtúes qu'atesora. Por embargu, dempués de sieglos d'un extraordinario rendimientu, tuvo a puntu de desapaecer por mor del auxe de la industrialización.
Güei, los últimos asturcones redúcense al monte Sueve, nel oriente asturianu, ente los conceyos de Parres, Piloña, Caravia y Colunga, y son unos pocos los exemplares protexíos por ACAS (Asociación de Criadores d'Asturcón). La festividá de "La doma del asturcón" celébrase a mediaos d'agostu n'Espineres (Piloña), onde se produz un control de los asturcones "xabaces" per aciu del so marcaxe.
Ver tamién
editarReferencies
editarEnllaces esternos
editar- Granxa Escuela Conlleu
- El Corru (asturianu, inglés y castellanu)
