Avinyonet del Penedès
Avinyonet del Penedès ye un conceyu de Cataluña, España. Perteneciente a la provincia de Barcelona na contorna del Alto Penedés. La so población según datos de 2017 ye de 1.654 habitantes. La capitalidad del conceyu correspuende a Avinyó Nou. Inclúi los nucleos de l'Arboçar, Les Gunyoles, San Sebastián dels Gorgs, Can Mitjans, Cantallops, Clariana, Collblanc y La Garrofa,
 Avinyonet del Penedès | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Autonomía |  Cataluña | ||
| Provincia |  provincia de Barcelona | ||
| Contorna | Altu Penedès | ||
| Tipu d'entidá | conceyu de Cataluña | ||
Alcalde de Avinyonet del Penedés (es)  |
Cèsar Herráiz i Pujol (es) | ||
| Nome oficial | Avinyonet del Penedès (ca)[1] | ||
| Códigu postal |
08793 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 41°21′47″N 1°46′44″E / 41.363055555556°N 1.7788888888889°E | ||
  Avinyonet del Penedès Avinyonet del Penedès (España)  | |||
| Superficie | 29.1 km² | ||
| Altitú | 280 m[2] | ||
| Llenda con | La Granada, Subirats, Olesa de Bonesvalls, Olivella, Olèrdola, Sant Cugat Sesgarrigues y Santa Fe del Penedès | ||
| Demografía | |||
| Población |
1732 hab. (2023) - 903 homes (2019) - 798 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe | 100% de Altu Penedès | ||
| Densidá | 59,52 hab/km² | ||
| Viviendes | 52 (1553) | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
| avinyonet.org | |||
 | |||
Historia
editarAvinyonet yera pueblu de patrimoniu real, magar nel so términu había dellos alodios eclesiásticos, pero ensin nenguna xurisdicción, nin civil, nin criminal. Nel sieglu X Avinyonet pertenecía al términu de la urbe o castiellu d'Olérdola. El castiellu d'Avignon de dominiu condal, yera encamentáu a Mayor de Gurb y, al so alredor, construyóse la ilesia de San Pedro, consagrada pol obispu Vives (975-995). El monesteriu de Sant Cugat del Vallès tenía un alodio antes del añu 1002, fecha en que Mayor yá morriera. Ramón Berenguer I, muertu en 1035, ordenó nel so testamentu la so restitución a la sede de Barcelona y en Sant Cugat del Vallès los alodios del castiellu de Avignon. L'añu 1156 Ramon Berenguer IV dio a Berenguer de Avinyó el monte d'Avignon, cola obligación de reconstruyir el castiellu y edificar cases. Alfonsu I, en 1193, dio'l castiellu, la ciudá y la parroquia de Avinyó a Guillem de la Granada, que, al morrer, en 1200, el concedió al monesteriu de Poblet, non ensin la reclamación de los templarios, que se consideraben herederos de Guillermo de la Granada. A pesar de les diverses cesiones ya inclusive l'enfotu na Pia Almoina de Barcelona, esti términu continua siendo de patrimoniu real hasta la estinción del feudalismu.
Sicasí, yá nel 971 apaez nomáu Les Gunyoles, col so topónimu de la dómina "Cegunioles" siendo posiblemente'l nucleu habitáu más antiguu del conceyu.
El topónimu "Gorgs" orixe del de San Sebastián dels Gorgs apaez nomáu per primer vegada nun documentu nel añu 976, como allugamientu del territoriu y nun sería hasta la construcción del monesteriu que tomaría'l so nome actual y habitaríase yá a partir del sieglu XI o XII.
Cultura
editarEn Sant Sebastià dels Gorgs atópase'l Monesteriu con una capiya románica dedicada a Santa María de la Linda, declaraos d'interés nacional pola Generalitat de Catalunya nel añu 2000 y que data del sieglu XI, ta asitiáu nel nucleu del mesmu nome, La ilesia ye de nave única na cual adósase per llevante'l ábside de planta cuadrada construyíu na dómina gótico y decorao con arqueríes y bandes d'estilu lombardu, del claustru se conderva integra l'ala norte, formada por dos pareyes d'arcos que reposen en pilastres y columnes bellamente esculpíes, del restu d'ales inda pueden contemplase dellos arcos coles sos columnes y los sos capiteles, toos ellos esculpíos con temátiques distintes, tamién se caltién l'antigua portalada según un tímpanu realizáu nel sieglu XII. Formó parte del prioratu benedictín de San Sebastián, fundáu en 1029 por Mir Geribert. En 1052 quedó xuníu al monesteriu de San Víctor en Marsella hasta qu'en 1412 foi mercáu pol monesteriu de Montserrat.
La Torre de Les Gunyoles construyida sobre un saliente de peña, dientro de la cortil axardináu de Can Rialb o (Ca n'Umbert), al llau d'una casa solariega d'estilu góticu (s. XIV-XV), conocida pol nome del Castillo onde ocupa una parte del xardín. Ye de planta circular, con 9 metros de diámetru, llegando la parte caltenida a un altor d'unos 11 m. El gruesu de los murios, na so parte alta, ye de 1 m, con rellenu de "opus caementicium". Ye fecha de piedra caliar y tosca, en "opus quadratum" con sillares dispuestos regularmente. Na so parte más alta, a 7,25 metros sobre'l zócalo, caltiénense restos, güei completaos, d'una moldura. El cuerpu asitiáu enriba d'esta, foi en bona parte utilizáu pa la construcción de la ilesia parroquial. Na so parte baxa presenta un zócalo de disposición irregular, parte vertical, parte troncocónica, de 2,10 metros d'altor y un resalte de 0,20. N'el so escavación alcontráronse restos d'una bóveda de formigón de cal, qu'entá caltenía la buelga del encanáu de la sintra de piedra tallada en sillares regularmente dispuestos. Anguaño namái se caltién el cuerpu inferior, d'un altor de 5'6 metros. El muriu fai 1 metru d'espesura y créese que data d'ente los sieglos I y II. Créese que l'orixe d'esta torre hai qu'asitialo en dómina romana. Tocantes a la so función, díxose que se trataba d'una torre de vixilancia o, según otres opiniones, d'un monumentu funerariu, que na Edá Media sería aprovecháu como torre de vixilancia y de defensa. El monumentu foi restauráu pola Diputación Provincial de Barcelona.
En diversos allugamientos del conceyu atopáronse muertes del periodu neolíticu, según un pobláu ibéricu na zona del puig de la Pi de la Barba.
Ensin dulda, el descubrimientu arqueolóxicu más importante tuvo llugar nel Turó de la Font de la Canya que yera un centru de mercancíes nel tiempu de los íberos, habitáu ente los sieglos VII - I A.C. y asitiáu nel corazón del Penedès. L'almacenamientu y la distribución de les ceberes, la base de l'alimentación y l'agricultura na dómina, foi la principal actividá de la Font de la canya. Demostrar la escavación arqueolóxica de silos o depósitos de ceberes, según dellos espacios de trabayu destinaes a la xestión de ceberes y otros productos. Los materiales arqueolóxicos recuperaos, ricos en cantidá y de cutiu escepcionales, infórmanos sobre la economía de los íberos y el comerciu con distintes cultures del Mediterraneu, como'l feniciu, griegu, romanu y cartaxinés. Esto da-y un calter cosmopolita, tresformador y comercial. Les escavaciones arqueolóxiques identificaron numberosos datos rellacionaos a los principios de la vide y el vinu nel territoriu, qu'escontra'l sieglu VII A.C. y tán acomuñaos col comerciu colos fenicios. El xacimientu protohistòrica de la Font de la Canya ye emblemáticu na busca arqueològica nel Penedès y en Catalunya. Nuna secuencia de 15 años de campañes d'escavación consecutives (1999-2014) apurrió un volume de datos escepcionales, en calidá y en cantidá, que, ensin dulda, representen una aportación bien importante na conocencia de la primer edá del Fierro y de la dómina ibèrica nel territoriu municipal, ocupáu polos cossetanos ente los sieglos VII y III e.C., anguaño n'escavación, onde s'atoparon les granes d'uva cultivada más antigües de Cataluña documentaes hasta la fecha, lo que convierte a Avinyonet del Penedés nel orixe de la viticultura del Penedés y de la mesma Cataluña.
Economía
editarLa principal actividá económica ye l'agricultura y los sos derivaos. La mayoría de les tierres cultivar en réxime de secanu. Los cultivos principales son la viña y el piescu. Nel pasáu cultivábense ceberes, anque anguaño la so presencia ye bien migrada, como tamién asocedió colos bulbos y tubérculos (pataques, ayu y cebolla), que se cultiven namái pal autoconsumo. les lleguminoses y forrajeras sumieron. La tierra foi estremada en pequeñes esplotaciones. Na parte ensin cultivar ye pandorial y monte, onde predomina'l pinu blancu. El monte, como tol macizu del Garraf, ye metá sotobosque apoderáu por coscoja y lmata. Esisten granxes avícoles. Con al respeutive de la ganadería son les oveyes, gochos y aves de corrolada. La industria desenvolvióse de manera apreciable nes últimes décades.
Fiestes
editar- 13 d'abril, Xueves Santu. Pa tol conceyu.
Por nucleu, el llunes correspondiente a la respeutiva Fiesta Mayor.
- Fiestes Mayores 2017
- Cantallops – 13, 14 y 15 d'ochobre
- L'Arboçar – 28, 29 y 30 de xunetu
- Les Gunyoles – 4, 5, 6 y 7 d'agostu
- San Sebastián dels Gorgs – 4, 5 y 6 d'agostu
- Avinyó Nou – 17, 18, 19 y 20 d'agostu
- Can Mitjans – 21, 22 y 23 de xunetu
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ URL de la referencia: http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=925&t=2016.
Referencies
editar- Artículu na Enciclopedia Catalana (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). (en catalán)
- Artículu del Institut d'Estudis Penedesencs Archiváu 2013-12-31 en Wayback Machine (en catalán)
- mes-antigues-de-conreu-de-la-vinya-a-catalunya/ Artículu en La Tribuna d'Arqueoloxía - Xeneralidá de Cataluña (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). (en catalán)
- Torre Romana de les Gunyoles (en catalán)
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Avinyonet del Penedès.- Páxina web del Conceyu
- Páxina web de turismu del Conceyu
- Información de la Xeneralidá de Cataluña (en catalán)
- Información del Institutu d'Estadística de Cataluña (en catalán)
- Información de la Diputación de Barcelona
- Páxina web de la Font de la Canya (en catalán)
Datos: Q791068- Multimedia: Avinyonet del Penedès
