Baños de Ebro
Baños de Ebro (n'eusquera Mañueta y oficialmente Baños de Ebro/Mañueta) ye un conceyu de la provincia y territoriu históricu d'Álava, País Vascu, (España). Cuenta con una estensión de 9,46 km² y una población de 311 habitantes (2015).[2] Asitiar na parte sur d'Álava dientro de la contorna vitivinícola de la Rioja Alavesa, a veres del ríu Ebro y a 425 metros d'altitú.
 Baños de Ebro | |||
|---|---|---|---|
.jpg) | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Autonomía |  País Vascu | ||
| Provincia | Álava | ||
| Comarca | Rioja Alavesa (es)  | ||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
| Alcalde de Baños de Ebro (es) | Roberto Blanco Pascual | ||
| Nome oficial |
Baños de Ebro (es)[1] Mañueta (eu)[1] | ||
| Nome llocal |
Baños de Ebro (es) Mañueta (eu) | ||
| Códigu postal |
01307 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 42°31′48″N 2°40′46″W / 42.53°N 2.6794444444444°O | ||
  Baños de Ebro Baños de Ebro (España)  | |||
| Superficie | 9.46 km² | ||
| Altitú | 421 m | ||
| Llenda con | |||
| Demografía | |||
| Población |
295 hab. (2023) - 163 homes (2019) - 128 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe |
100% de Rioja Alavesa (es) | ||
| Densidá | 31,18 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Fundación | 1666 (Xulianu) | ||
| banosdeebro.com | |||
 | |||
El conceyu llenda al norte con Samaniego y Villabuena de Álava, al este con Elciego, al oeste col conceyu rioxanu de San Vicente de la Sonsierra y al sur el cursu meandriforme del Ebro dixebrar tamién del conceyu rioxanu de Torremontalbo.
La capital de la contorna, Laguardia, ta 10 km en direición oeste. La capital provincial, Vitoria asitiar a 45 km y la ciudá de Logroño, capital de La Rioxa ta a 26 km.
El pueblu más cercanu ye Villabuena de Álava, a 3 km.
Economía y sociedad
editarBaño de Ebro ye un conceyu rural, con unu de los índices más altos de población activa dedicáu a l'actividá agraria del País Vascu (cerca del 80% de la población). La mayor parte de la población vive de l'agricultura y más concretamente del cultivu de la vide, qu'ocupa cerca del 75 % del área cultivada nel conceyu.
Nel conceyu hai catorce bodegues censaes que producen vinu de rioja, siendo la mayor parte de los productores cosecheros que fabriquen el so propiu vinu. Nel pueblu nun hai una gran industria vitivinícola montada, sinón que la mayor parte de la producción de vide vender a les bodegues de los pueblos vecinos.
El restu d'actividaes económiques nel conceyu tienen escasa importancia.
La población de Baños de Ebro sufrió una evolución trémbole a lo llargo del sieglu XX. En 1900 tenía 430 habitantes, aportaron a 500 a metá de sieglu y dende hai unos venti años ronda los 300-350 habitantes.
L'alcalde ye Roberto Blanco del Partíu Popular, tres una moción de censura al Partíu Nacionalista Vascu. Nes últimes eleiciones autonómiques celebraes n'abril de 2005 el partíu más votáu foi'l conservador PP col 41,5% de los votos, siguida de la coalición nacionalista vasca PNV-Eusko Alkartasuna con un 40,1% y a muncha distancia'l Partíu Socialista d'Euskadi, que llogró un 10,5% de los votos.
Historia
editarAtopáronse en Baños de Ebro restos romanos que paecen remontar los oríxenes d'esta población a aquella dómina. Trátase concretamente de tres lápida de la dómina tardorromana de les que se caltién una con inscripciones y dibuxos.
Mientres la Edá Media la población recibía'l nome de Baños de Navarra. Yera unu de los pasos más utilizaos pa travesar el ríu Ebro, primero en barca y depués con una ponte. Perteneció a la xurisdicción de la villa de Laguardia hasta 1666 cuando se convirtió en villa.
En 1997 adoptó la so actual denominación billingüe de Baños de Ebro/Mañueta.
Evolución demográfica
editarGráficu de población 1900-2000
editar| Gráfica d'evolución demográfica de Baños de Ebro ente 1900 y 2000 |
 |
Gráficu de población 1988-2008
editar| Gráfica d'evolución demográfica de Baños de Ebro ente 1988 y 2008 |
 |
Política y alministración
editar| Partíu políticu | 2015[3] | 2011[4] | 2007[5] | 2003[6] | 1999[7] | 1995[8] | 1991[9] | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partíu Popular (PP) | 50,25 | 4 | 51,42 | 4 | 41,63 | 3 | 48,61 | 4 | 52,53 | 4 | 0,00 | 0 | - | - |
| Partíu Nacionalista Vascu (EAJ-PNV) | 30,65 | 2 | 29,72 | 2 | 35,92 | 3 | 45,82 | 3 | 45,14 | 3 | 59,83 | 5 | 52,97 | 4 |
| Partíu Socialista d'Euskadi-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) | 15,58 | 1 | 16,98 | 1 | 20,82 | 1 | 5,18 | 0 | - | - | - | - | - | - |
| Unidá Alavesa (UA) | - | - | - | - | - | - | 0,00 | 0 | 0,39 | 0 | 31,88 | 2 | 41,55 | 3 |
Patrimoniu
editar
- La Ilesia parroquial de Ntra. Sta. de l'Antigua ye un edificiu barrocu de planta de cruz llatina. Foi construyida en dos fases, la primera nel sieglu XVI y la segunda nel sieglu XVIII. La portada ye d'un estilu de barrocu decadente. La imaxe de Santa María de l'Antigua que se venera na ilesia ye del estilu andra mari.
- La Ermita de San Cristóbal, dende onde s'apodera tol pueblu.
- Nel cercanu monte San Quiles atopáronse, nuna esquiñona propiedá de Roberto Miguel Blanco, restos d'un pobláu fortificáu protohistóricu y cerámiques decoraes de la Edá del Fierro.
Fiestes y tradiciones
editar- Les fiestes patronales celébrense'l 24 d'agostu n'honor de San Bartolomé. Tamién se celebren fiestes el 10 de xunetu n'honor de San Cristóbal, yá que hai una ermita consagrada a esti santu nel conceyu.
- En Baños de Ebro teníase la tradición de la Quema del Judas, na qu'un moñecu yera xulgáu y sentenciáu a la foguera como chivu espiatoriu de los males del pueblu. Esta tradición perder na década de 1930.
Personaxes pernomaos
editar- Rafael de Miguel: Antiguu alcalde de Baños de Ebro pol PNV. Foi escoyíu en 1984 diputáu foral d'Álava.
- Roberto Blanco Pascual, Alcalde del Conceyu de Baños de Ebro mientres 20 años, y parllamentariu vascu pol partíu Popular
- Fco. de Borja Monje Frías, habitante del Conceyu y Diputáu Foral d'Agricultura d'Álava mientres la llexislatura 2011-2015, escoyíu Alcalde de Baños de Ebro y juntero alavés pol Partíu Popular nel añu 2015.
- Txiki Muñoz, secretariu xeneral del sindicatu ELA.
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Euskaltzaindia.
- ↑ «Población del Padrón Continuu por Unidá Poblacional en 2015». Consultáu'l 8 de xineru de 2017.
- ↑ ara.cat (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Baños de Ebro - Mañueta 2015». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Baños de Ebro - Mañueta 2011». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Baños de Ebro - Mañueta 2007». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Baños de Ebro - Mañueta 2003». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Baños de Ebro - Mañueta 1999». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Baños de Ebro - Mañueta 1995». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Baños de Ebro - Mañueta 1991». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Baños de Ebro.- {{}}
- Baños De Ebro/Mañueta na Enciclopedia Auñamendi.
- Información sobre'l pobláu fortificáu de San Quiles
Datos: Q1382239- Multimedia: Baños de Ebro-Mañueta
