Bandera d'Afganistán
La bandera del Emiratu Islámicu d'Afganistán, tamién usada como bandera de los talibanes, consiste na shahada escrita en negru sobre fondu blancu. Foi adoptada'l 15 d'agostu de 2021 cola victoria de los talibanes na guerra de 2001-2021. Tien un ratio 1:2.
 Bandera d'Afganistán | |
|---|---|
 | |
| Datos | |
| Entidá | Afganistán |
| Colores | negru, blancu, bermeyu y verde |
 | |
La bandera tricolor de la reconocida internacionalmente República Islámica d'Afganistán, que sigue siendo usada internacionalmente y polos movimientos internos afganistanos de resistencia a los talibanes, consta de tres franxes verticales en negru, colloráu y verde, incluyendo nel centru al emblema del Estáu en blancu. Estos colores nacionales, usaos per primer vegada en 1928, representen el pasáu, la llucha independentista y el progresu, respeutivamente. Nel emblema apaez representada una mezquita (con dos banderes) col minbar y el mihrab sobre la que s'alluga'l takbir (الله أكبر, Allahu Akbar, «Alá ye grande»), un pequeñu sol naciente y la shahada; debaxo apaez l'añu 1298 del calendariu persa (equivalente a 1919 del calendariu gregorianu, añu de la proclamación de la independencia) y la pallabra افغانستان («Afganistán») nuna cinta qu'enxareya la corona d'espigues de trigu.
Esti país ye'l que más vegaes camudó de bandera.[1]
Historia
editarPrimeres banderes
editarLa primer bandera de la que se tien conocencia correspuende a la dómina de Nadir Shah (1688-1747). Décades más tarde, una tribanda horizontal verde-blanca-verde foi utilizada na dómina del Imperiu Durrani y del Emiratu de Herat (aprox. 1818-1842).[2]
La primer bandera d'Afganistán establecida nes sos fronteres modernes, foi creada mientres el reináu del emir Abdur Rahman Khan en 1880, y constaba d'un pañu dafechu negru, al que l'emir Habibulá amestó, en 1901, l'escudu pa la bandera estatal y de guerra.[2]
|
.svg)
.svg)
Monarquía
editarEn 1919 proclamóse la independencia y Afganistán dexó de ser un protectoráu del Imperiu Británicu. El diseñu de la mezquita foi complejizado (y sobre ella añadió'l chacó real) pero quitaron delles armes, dexándose namái dos espaes y arrodiándose de rayos que formen ocho puntos y que reciben l'emblema nun círculu; dacuando en vegada del círculu tenía forma d'óvalu y n'otra versión apaecía un llibru sobre les espaes.[3]
En 1926, xunto col cambéu de títulu del monarca Amanulá d'Emir a Rei, modificóse l'escudu: quitaos el chacó, les espaes y los rayos, estos postreros reemplazar por dos rames, una de lloreos y otra de fueyes de carbayu.[4]
Metanes numberoses reformes modernizantes, una bandera dafechu nueva foi establecida en 1928. Apaecieron per primer vegada los colores negru-colloráu-verde (significando'l pasáu, el sangre esparnao pola independencia y l'esperanza nel futuru, respeutivamente)[5] y llevaba un escudu de tipu socialista. El color negru yera tomáu de les antigües banderes tradicionales, el colloráu de la bandera de la URSS y el verde pol Islam.[6][7]
La nueva bandera duró namái unos meses: Amanulá tuvo d'abdicar por causa de una revuelta conservadora contra les sos reformes. El caudiellu taxicu Habibulá Kalakani tomó Kabul en xineru de 1929 y foi proclamáu Emir por una asamblea de líderes relixosos. Usó una bandera tribanda vertical colloráu-negru-blancu.[8]
N'ochobre de 1929 foi derrocáu y executáu. Mohammed Nadir Shah restauró los colores de 1928 pero col escudu de 1919 —n'óvalu— (pos l'escudu de 1928 considerábase bien «progresista»).[9]
En 1931 diseñóse un nuevu escudu combinando los de 1919 y 1928. Foi consagráu pola Constitución del 31 d'ochobre de 1931. Esta bandera ye bien similar a l'actual, pero l'emblema tien diferencies (toca los trés franxes, nun tien la shahada, nin el takbir, nin el sol naciente y l'añu que lleva ye distintu). Ésta ye la bandera de mayor duración na historia afganistana.[10] La Constitución de 1964 describir nel so artículu 4 oficialmente:
«La bandera d'Afganistán ye tricolor (negru, colloráu y verde) y toles pieces van xuníes verticalmente d'izquierda a derecha na mesma proporción, siendo l'anchu de cada tira igual a la metá del so llargor, teniendo nel centru la insinia del mihrab (arcu nuna mezquita onde la congregación reza escontra la Kaaba en La Meca) y el minbar (un púlpitu gradiáu asitiáu a la derecha del mihrab na mezquita, dende'l cual los pidíos son unviaos) en blancu, flanqueada por dos banderes y cómodamente instaláu en dos gavilla de trigu.»[11]
|
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
República
editarEn 1973 foi derrocáu'l rei Zahir Shah pol so primu y cuñáu, el xeneral Mohammed Daud Khan y ésti proclamó la República. El 9 de mayu de 1974 foi establecida una nueva bandera: tres franxes colos colores tradicional pero horizontal (la franxa verde siendo'l doble que les otres dos) y con un nuevu escudu: una águila dorada coles ales abiertes nel cantón. La Constitución de 1976 describir nel so artículu 23:
«La bandera d'Afganistán consiste nos colores negru, colloráu y verde, dispuestes de forma horizontal en proporciones fixes de riba abaxo col emblema nacional del Estáu asitiáu na parte cimera izquierda. La definición y les proporciones de riba escontra baxo col escudu nacional va ser regulada pola llei.»[12]
El 27 d'abril de 1978 los oficiales progresistes, sol mandu d'Abdul Qadir y Mohammad Aslam Watanjar, encabezaron una Revolución y tomaron el poder, apurriéndolo trés díes depués al Partíu Democráticu Popular d'Afganistán empobináu por Nur Mohammad Taraki. Nun hubo cambeos oficiales de bandera anque empezó a aldericase y foi corriente l'usu de la bandera anterior ensin l'escudu.[13]
El cambéu llegal vieno'l 19 d'ochobre de 1978. Reemplazóse la bandera por una bandera colorada col escudu nel cantón. Ellí, en color doráu allugábase la pallabra en Jalq (tantu en dari como en pashto, «Pueblu»), arrodiada de la corona d'espigues y na parte cimera una estrella y na inferior una cinta colorada coles inscripciones doraes د ﺛور ﻧﻘﻼـب ١۵١٧ (Dǝ S̠aur Enqelāb 1317) («La Revolución d'abril de 1978») y دافغانستان دمکراتی جمهوریت (Dǝ Afġānistān Dimūkratīk Jumhūriyat) («La República Democrática d'Afganistán», nuevu nome oficial del país).[13]
Nos últimos díes de 1979 les tropes soviétiques entraron al país a pidimientu del gobiernu llegal p'ayudar a combatir a los fundamentalistes insurrectos («muyahidines») y asumió Babrak Karmal como presidente'l 27 d'avientu de 1979. Col fin d'aselar la oposición relixoso y feudal, decidió faese un cambéu de pabellón y el 21 d'abril de 1980 adoptóse la nueva bandera afganistana, que consistía na antigua republicana pero colos trés franxes horizontales d'igual tamañu y con un nuevu emblema.[13]
El 30 de payares de 1987 simplificóse l'escudu de la bandera.[14] La Constitución promulgada esi añu describir nel so artículu 10:
«La bandera estatal de la República d'Afganistán ye tricolor estremáu en trés partes horizontales iguales en franxes negru, colloráu y verde, l'emblema va ser asitiáu a entrambos llaos de la cuarta parte cimera de la bandera cerca del mástil. El llargor de la bandera va ser el doble del so anchor.»[15]
La reforma constitucional de 1990 nun introdució cambeos na bandera.[16]
|
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Islamismu
editarPal 27 d'abril de 1992 los muyahidines derrocaren al gobiernu, establecíu un Estáu Islámicu y usaben distintes banderes. En mayu estableció una provisional, de tres franxes horizontales d'igual tamañu en colores verde-blancu-negru (de les banderes de les facciones fundamentalistes), na franxa verde apaecía'l takbir en blancu y na central, la shahadah en negru.[17] Usáronse distintes variaciones: otra colos colores invertíos y les lletres en doráu,[18] otra colos colores invertíos y la shahadah n'azul y otra colos colores correutos pero les lletres toes en negru, según con distintes proporciones.[19]
El 2 d'avientu d'esi añu, el presidente Burhanuddin Rabbani decretó la nueva bandera oficial, asemeyada a la bandera provisional pero qu'incluyía l'escudu de 1931 modificáu. El color verde representaba l'islam, el blancu a la pureza y el negru al pasáu escuru del país.[20] Esta bandera, anque usada internacionalmente y en teoría la bandera del país nun tenía usu xeneralizáu: cada facción muyahidín tenía les sos propies insinies.[19]
Pal 27 de setiembre de 1996, una facción fundamentalista, los talibán, fixérase col control de la mayor parte del territoriu. El 25 d'ochobre de 1997 renombraron el país a Emiratu Islámicu d'Afganistán y establecieron como bandera una blanca, usada pol movimientu talibán, cola shahadah escrita en negru. Como'l gobiernu talibán nunca foi reconocíu internacionalmente mientres estos años, sacante tres estaos, pa les Naciones Xuníes la bandera válida yera la d'avientu de 1992, usada oficialmente pol gobiernu rival de l'Alianza del Norte.[21][20]
Tres la cayida del réxime talibán na invasión de 2001, establecióse, el 27 de xunu de 2002, una nueva bandera colos colores tradicionales en disposición vertical y col escudu ensin les cimitarras. Hai versiones col escudu en doráu y en blancu y con otres variaciones.[22]
El 4 de xunu de 2004 camudáronse-y les proporciones y l'escudu tuvo cambeos menores, esistiendo variaciones con al respective de los elementos del mesmu.[23] La Constitución actual describir oficialmente nel Capítulu 2, Artículu 19:
«La bandera d'Afganistán componer de trés partes iguales, colos colores negru, colloráu y verde yustapuestos d'izquierda a derecha perpendicularmente.L'anchu de cada pieza de color ye igual a la metá del so llargor. La insinia nacional ta asitiáu nel centru de la bandera.
La insinia nacional del Estáu d'Afganistán componer del mihrab y el minbar en color blancu.
Dos banderes atopar nos sos dos llaos. Na parte media alta de la insinia sagrada de la frase "Nun hai Dios sinón Alá y Mahoma ye'l so profeta" y "Alá ye grande", xunto con un sol naciente. La pallabra "Afganistán" y l'añu 1298 (calendariu solar) atopar na parte inferior de la insinia. La insinia ta arrodiada con dos rames de trigu.
La llei va regular l'usu de la bandera nacional y l'emblema.»[24]
|
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Otres banderes
editar-
Estandarte real del Rei d'Afganistán (1931-1973) -
Estandarte del Presidente d'Afganistán (2004-2021)
.svg)
.svg)
Simbolismu
editarL'actual bandera del Emiratu Islámicu d'Afganistán ye una simple bandera blanca cola shahada imprentada en negru nel centru. El blancu representa la pureza na fe y el gobiernu del movimientu islámicu de los talibanes. Depués de 1997, una shahada en negru foi añadida, que ye la declaración de fe islámica. L'actual bandera ye poco común comparada cola d'otros grupos jihadistes como Al-Qaeda o l'Estáu Islámicu, darréu que nestos el color principal ye'l negru y la shahada ta escrita en blancu.
Na bandera tricolor anterior, el negru simboliza la edá escura del pasáu, el colloráu simboliza'l sangre esparnao pola independencia y el verde simboliza l'islam, esperanza, riqueza y el futuru brillosu.
Referencies
editar- ↑ «Description of the flag of Afghanistan» (inglés). The World Factbook. Archiváu dende l'orixinal, el 12 de xunu de 2011. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Ollé Casals, Jaume. «Historia vexilológica d'Afganistán I» (castellanu). Historia vexilológica d'Afganistán. Archiváu dende l'orixinal, el 4 de febreru de 2012. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ Borjian, Habib. Columbia University (ed.): «Flags of Afghanistan» (inglés). Encyclopædia Iranica. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-12-27. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan 1926 or 1928 - June or September 1928» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan June or September 1928 - January 1929» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ Ollé Casals, Jaume. «Historia vexilológica d'Afganistán II». Historia vexilológica d'Afganistán. Archiváu dende l'orixinal, el 3 de febreru de 2012. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «National Flag of Afghanistan» (inglés). World Flags 101. Consultáu'l 23 de xunu de 2013.
- ↑ «Afghanistan January 1929 - October 1929» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan October 1929 - 1931» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan 1931-1973» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «La Constitución d'Afganistán (1964)» (inglés). Constitutions of the Past. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-09-17. Consultáu'l 3 de xunetu de 2011.
- ↑ «La Constitución d'Afganistán (1976)» (inglés). Constitutions of the Past. Archiváu dende l'orixinal, el 2000-08-06. Consultáu'l 3 de xunetu de 2011.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Ollé Casals, Jaume. «Historia vexilológica d'Afganistán V» (castellanu). Historia vexilológica d'Afganistán. Archiváu dende l'orixinal, el 3 de febreru de 2012. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan November 1987 - August 1992» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «La Constitución d'Afganistán (1987)» (inglés). Constitutions of the Past. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-02. Consultáu'l 3 de xunetu de 2011.
- ↑ «La Constitución d'Afganistán (1990)» (inglés). Constitutions of the Past. Archiváu dende l'orixinal, el 2000-08-06. Consultáu'l 3 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan April 1992 - December 1992» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ esta versión ye la usada en munchos diccionarios
- ↑ 19,0 19,1 Ollé Casals, Jaume. «Historia vexilológica d'Afganistán VI» (castellanu). Historia vexilológica d'Afganistán. Archiváu dende l'orixinal, el 4 de febreru de 2012. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ 20,0 20,1 «Afghanistan December 1992 - September 1996» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan 1996-2001» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan 2002-2004» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «Afghanistan» (inglés). Flags of the World. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
- ↑ «La Constitución d'Afganistán» (inglés). Constitutions of Afghanistan. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-28. Consultáu'l 3 de xunetu de 2011.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Bandera d'Afganistán.- Bandera d'Afganistán en Flags of the World
- Afganistán en Vexilla Mundi (n'inglés).
- Afganistán en Flaggen Lexikon (n'alemán).
- Afganistán en World Statesmen (n'inglés).
Datos: Q79874- Multimedia: Flags of Afghanistan
