Beintza-Labaien
Beintza-Labaien ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na Merindad de Pamplona, na contorna d'Alto Bidasoa y a 64 km de distancia de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población ye de 218 habitantes (2023)[2][3].
 Beintza-Labaien | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Comunidá foral |  Navarra | ||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
| Alcalde de Beintza-Labaien | Patxi Otxandorena Juanotena | ||
| Nome oficial | Labaien (eu)[1] | ||
| Nome llocal |
Beintza-Labaien (eu) Labaina (eu) | ||
| Códigu postal |
31753 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 43°05′14″N 1°44′20″W / 43.087222222222°N 1.7388888888889°O | ||
  Beintza-Labaien Beintza-Labaien (España) | |||
| Superficie | 28 km² | ||
| Altitú | 450 m | ||
| Llenda con | Goizueta, Zubieta, Ituren, Urroz, Ultzama, Basaburua, Saldias y Eratsun | ||
| Demografía | |||
| Población |
218 hab. (2023) - 128 homes (2019) - 92 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe | 0.03% de Navarra | ||
| Densidá | 7,79 hab/km² | ||
 | |||
Topónimu
editarEsti conceyu componer de dos nucleos de población que-y dan el so nome compuestu: Beinza y Labayen. La mención escrita más antigua al respective de estos dos pueblos ye de 1192 cuando se-yos menta per primer vegada so les denominaciones de Beyça o Beytça y Lauayen respeutivamente. Por cuenta de la so gran cercanía (700m ente dambos barrios) dambes llocalidaes fueron consideraes dende antiguu, de forma indistinta, bien como una mesma población: Beytça y Lavayen (1268) o Beynça y Lauayen, Villa de Vassaburua menor (1644); o bien por separáu Beinça (1280, 1350, 1366) y Lavayen (1268, 1280), Labayen (1366), Lauayen (1350, 1532, 1591). Dambes poblaciones pertenecíen al valle de Basaburúa Menor, xunto con otres poblaciones vecines. Cuando nel sieglu XIX produz la reforma municipal, Basaburúa Menor eslleir como entidá llegal y les sos poblaciones pasen a constituyise en conceyos. Nel casu d'estos dos llocalidaes, dambes apuerten conxuntamente al estatus de conceyu so la denominación de Beintza-Labaien. Sicasí yá dende'l censu de 1857 el conceyu pasa a denominase Labayen a seques, una y bones ésti ye'l mayor de los dos nucleos de población y el qu'acueye'l conceyu. Labayen sería la denominación oficial del conceyu hasta la década de 1980.
Respectu al significáu etimolóxicos d'estos 2 topónimos cabo dicir que dambos son d'orixe y significáu dudosu, anque nel casu de Beinza paez de claru orixe vascu. Respectu al topónimu Beinza hai dos hipótesis principales; Koldo Mitxelena rellacionar cola pallabra vasca be(h)en (lo de baxo) na so variante dialeutal bein, que xuníu al sufixu abundancial -tza vendría significar les partes más baxes o'l sitiu más so. El topónimu inversu sería Gainza con significáu de partes más altes, esistiendo dos pueblos con esti nome, unu en Navarra y otru en Guipúzcoa. Sía que non Mitxelena tenía ciertes duldes sobre esta etimoloxía. La otra hipótesis, defendida por Alfonso Irigoyen o Julio Caro Baroja basar nel nome más antiguu rexistráu de la llocalidá, Beitza. Estos filólogos derivaben por tanto'l nome de la llocalidá de be(h)i (vaca), que xuníu al sufixu abundancial -tza tendría'l significáu de vacada o acasu vaquería.
Nel casu de Labayen dellos filólogos y etimoloxistes creyeron ver el xenitivu vascu -en nesti topónimu proponiendo significaos pocu probables como de Labai o la casa de Labai, una y bones esti nome Labai ye totalmente desconocíu. Koldo Mitxelena duldaba de que'l -en final fuera'l xenitivu vascu y rellacionaba esti topónimu con otros de la zona cola mesma terminación como Ituren o Yaben ensin apurrir nenguna otra hipótesis pa esplicar el so significáu o orixe. N'otra direición filólogos como Ricardo Ciérbide trataron de rellacionar el topónimu cola pallabra vasca labain (resbalizu), anque esta hipótesis que podría ser plausible tampoco llogró amenar grandes adhesiones. Paecen seya que non ensin fundamentu otres esplicaciones que faen derivar el topónimu de labe gain (sobre'l fornu) o la hipótesis del escritor Arturo Campión que pensaba nuna voz labo que significaría terrén escuru.
El nome vascu de la llocalidá ye Beintza-Labaien. Nel casu del primer términu, en vascu caltúvose un soníu similar al fonema qu'en castellán se trescribía d'antiguo cola ç. Esti fonema trescríbese anguaño en vascu como tz. Nel casu de Labayen el topónimu trescríbese como Labaien d'alcuerdu a les modernes regles ortográfiques del eusquera, anque la pronunciación ye cuasi la mesma. Por cuenta de que la llocalidá allugar na zona vascófona de Navarra na década de 1980 camudó'l so nome oficial (en castellán) de Labayen pol de Labaien. Unos años más tarde volvió camudar el so nome oficial recuperando l'antigua denominación del conceyu qu'inclúi los nomes de los dos nucleos de población, anque transcritos na so forma vasca: Beintza-Labaien.
Xeografía
editarTa formáu por dos pueblos o nucleos: Beinza y Labayen; distantes ente sigo namái 0,7 quilómetros.
Demografía
editar| Evolución Demográfica | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |
| 303 | 300 | 296 | 290 | 291 | 279 | 269 | 264 | 268 | 258 | 258 |
| Fuentes: Beintza-Labaien y Institutu d'Estadística de Navarra | ||||||||||
Alministración
editar| Partíu políticu | 2015[4] | 2011[5] | 2007[6] | 2003[7] | 1999[8] | 1995[9] | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | |
| Herriarengatik | 67,96 | 5 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Urradi (O) | - | - | - | - | 89,47 | 7 | - | - | - | - | - | - |
| Herriko Taldea (HT) | - | - | - | - | - | - | 84,48 | 7 | 68,06 | 5 | ||
| Harri-Txuria (HTX) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 30,81 | 2 |
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Afirmao en: Padrón municipal d'España de 2023. Autor: Institutu Nacional d'Estadística. Data d'espublización: 13 avientu 2023.
- ↑ oficina de rexistru
- ↑ ara.cat (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Beintza-Labaien 2015». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Publico.es (ed.): «Beintza-Labaien 2011.». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Beintza-Labaien 2007». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Beintza-Labaien 2003: Convocar n'otra fecha.». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Beintza-Labaien 1999». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Beintza-Labaien 1995». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Beintza-Labaien.- Datos de Beintza-Labaien - Gobiernu de Navarra - Información y datos d'entidaes llocales de Navarra.
Datos: Q1763727- Multimedia: Beintza-Labaien
