Candela

La candela (símbolu cd) ye una de les unidaes básiques del Sistema Internacional, d'intensidá lluminosa. Defínese como:

La intensidá lluminosa nuna direición dada, d'una fonte qu'emite una radiación monocromática de frecuencia 540×10¹² hercios y de la cual la intensidá radiada nesa direición ye 1/683 W vatios por estereorradián.

Esta cantidá ye equivalente a la qu'en 1948, na Conferencia Xeneral de Peses y Midíes, definióse como una sesentava parte de la lluz emitida por un centímetru cuadráu de platín puro n'estáu sólidu a la temperatura del so puntu de fusión (2046 K).

Lluminosidaes típiques en candeles (cd)

Puesto que resulta un pocu más complexu evaluales teóricamente, la valoración de les intensidaes midíes en candela son señalaes al traviés de dellos exemplos que podemos reparar:

Fonte	Potencia averada en vatios (W)	Lluminosidá averada en candeles (cd)
vela, buxía o candela de cera	non bultable	1 cd
Led pocu lluminosu	decenes de milivatios	decenes de milicandeles
SMD -Led de potencia	1 W	90 cd x sr
Llámpara incandescente	40 W	40 cd
Llámpara incandescente	100 W	130 cd
Llámpara fluorescente	40 W	200 cd
Proyector d'alta potencia	decenes de miles de vatios	millones de candeles

Lluminosidá con fotópica (negru) y escotópica. (verde)

Espectru llumínicu visible.

La curva de sensibilidá ${\overline {y}}(\lambda )$

Pa ser d'utilidá práutica la candela tien de poder indicar la intensidá lluminosa d'una fonte de lluz de cualesquier color. Por casu na realización d'un panel lluminosu onde s'alluguen dispositivos qu'emiten lluces de diversos colores tien de tenese una midida o mensura qu'indique cómo son percibíos pol güeyu humanu.
Una y bones el güeyu humanu nun tener la mesma sensibilidá a los diversos colores (ye máxima pal color verde, y siempres más baxa pal colloráu).
Esti problema ye similar a aquel de la perceición de los soníos onde s'atopa establecida una curva que define la sensibilidá del oyíu humanu a les diverses frecuencies (ver diagrama d'igual intensidá sonora onde, pa la precisión, tiénense más curves de la potencia necesaria pa llograr una mesma intensidá sonora y por esto invertíes al respective de aquella de la lluminosidá).
Pa los colores foi definíu un estándar de sensibilidá pa un güeyu normal nuna curva llograda con un test sobre muestres o exemplos representativos de la población humana.
La curva llograda ye xeneralmente llamada ${\overline {y}}(\lambda )$ y tien un valor de llonxitú d'onda d'aproximao 555 nm baxando hasta cero seya escontra llonxitúes d'onda más curties depués del color violeta o, otra manera, escontra llonxitúes d'onda mayores que la del color coloráu.

Ver tamién

• Lumen
• Lux
• Candela estándar
• Lluz
• Luminancia
• Vela (midida) (tamién llamada n'español buxía)
• Vatiu

Referencies

• Datos: Q83216