Día Internacional de les Persones con Discapacidá

Día Internacional de les Persones con Discapacidá
Día de celebración	3 d'avientu
Llugar de celebración	Día Internacional
	[editar datos en Wikidata]

En 1992, al términu del Deceniu de les Naciones Xuníes pa los Impidíos (1983-1992), l'Asamblea Xeneral proclamó'l día 3 d'avientu Día Internacional de les Persones con Discapacidá. El Deceniu fuera un periodu de toma de conciencia y de midíes empobinaes escontra l'aición y destinaes al constante meyoramientu de la situación de les persones con discapacidaes y a la consecución de la igualdá d'oportunidaes para elles. Darréu, l'Asamblea fixo un llamamientu a los Estaos Miembros por que destacaren la celebración del Día, con mires a fomentar una mayor integración na sociedá de les persones con discapacidaes.

Celebración

El 14 d'ochobre de 1992 l'Asamblea Xeneral de les Naciones Xuníes na Resolución 47/3 proclama'l día 3 d'avientu como Día Internacional de les Persones con Discapacidá.^[1]

Tema pa 2014: «El desenvolvimientu sostenible: la promesa de la teunoloxía»
A lo llargo de la historia humana, la teunoloxía dio forma a la manera de vivir de les persones. Les teunoloxíes de la información y de la comunicaciónsobremanera, impactaron enforma la vida cotidiana de les persones. Sicasí, non toles persones tienen accesu a la teunoloxía y los estándares de vida más elevaos que dexa.
Envalórase que mil millones de persones en tol mundu viven con una discapacidá, y el 80% d'ellos viven en países en desenvolvimientu, l'accesu a la teunoloxía ye fundamental p'ayudar a faer realidá la participación plena ya igualitaria de les persones con discapacidá. Cola tema «Desarrollu Sostenible: La promesa de la teunoloxía», el Día Internacional d'anguaño va esaminar esta cuestión nel contestu de l'axenda pal desenvolvimientu dempués de 2015.
Na Sede de les Naciones Xuníes, los actos conmemorativos d'anguaño van ser entamaes pol Departamentu d'Asuntos Económicos y Sociales (DAES). Los representantes de los Estaos Miembros, el sistema de les Naciones Xuníes, la sociedá civil, el sector priváu y otros van aldericar cómo les meyores na teunoloxía pueden ser utilizaos p'ameyorar la vida de les persones con discapacidá, con trés sub-temes distintes:
Oxetivos de Desarrollu Sostenible que tengan en cuenta a les persones con discapacidá

La discapacidá y l'amenorgamientu del Riesgu de Desastres/Respuestes d'Emerxencia

Creación de condiciones aparentes de trabayu

Organización de les Naciones Xuníes

Temes del Día Internacional de les Persones con Discapacidá

Añu	Tema
2014	«El desenvolvimientu sostenible: la promesa de la teunoloxía»
2013	«Romper les barreres, abrir les puertes: por una sociedá inclusiva pa toos»
2012	«Esaniciar les barreres pa crear una sociedá incluyente y accesible a toos»
2011	«Xuntos en pro d'un mundu meyor pa toos, qu'entienda la participación de les persones con discapacidá nel desenvolvimientu»
2010	«Caltener la promesa: incorporación de la discapacidá nos oxetivos de desenvolvimientu del Mileniu escontra 2015 y más allá»
2009	«Por unos Oxetivos de Desarrollu del Mileniu inclusivos: empoderamiento de les persones con discapacidá y les sos comunidaes en tol mundu»
2008	«Convención sobre los derechos de les persones con discapacidá: dignidá y xusticia pa toos»
2007	«Trabayu decente pa les persones con discapacidá»
2006	«Accesibilidá electrónica»
2005	«Los derechos de les persones con discapacidá: aición pal desenvolvimientu»
2004	«Nada que nos afecte ensin cuntar con nós»
2003	«Nuesa mesma voz» n'inglés
2002	«Vida independiente y medios de vida sostenibles» n'inglés
2001	«Participación ya igualdá plenes: necesidá de nuevos métodos pa evaluar los progresos y los resultaos» n'inglés
2000	«Les teunoloxíes de la información al algame de toos» n'inglés
1999	«Accesibilidá pa toos nel nuevu mileniu» n'inglés
1998	«Arte, cultura y vida independiente» n'inglés
1997	«Arte, deporte y discapacidá» n'inglés

Persones con discapacidá en Mèxico.

Acordies con datos proporcionaos pol Institutu Nacional d'Estadística y Xeografía (INEGI) en Méxicu 5.7 millones de persones carecen dalguna discapacidá, cifra qu'equival a 5.1 per cientu de la población total nel país.

Del Censu de Población y Vivienda 2010 realizáu por dichu Institutu alviértese que la población con discapacidá nel país ta formada principalmente por adultos mayores, esto ye, persones de 60 años y más, según adultos ente los 30 y los 59 años; lo anterior revela que'l riesgu d'adquirir una discapacidá crez de manera importante, a midida que aumenta la edá.

Les entidaes federatives con mayor proporción de persones con discapacidá son Zacatecas y Yucatán, siguíes por Michoacán, Nayarit, Colima y Oaxaca, toes con proporción cimera a la reparada na media nacional que ye de 5.1 per cientu.

Les entidaes con menor proporción de persones con discapacidá son Chiapas, Quintana Roo, Baxa California y Nuevo León.

Abondó que 58 per cientu de les persones con discapacidá tienen llimitaciones pa movese y síguen-y les discapacidaes pa ver, oyer, trestornos mentales, de la fala o de comunicación, según les limitantes pal autocuidado personal.

En cuanto al accesu a la educación, namái 45 per cientu de les persones con discapacidá asisten a la escuela en permediu.

De los neños, namái 79 per cientu allega a un centru educativu, polo que'l nivel d'analfabetismu nesti sector de la población xube a 24.5 per cientu.

En cuanto al accesu al trabayu, consideráu fundamental pal desenvolvimientu del individuu, los datu del Censu 2010 revelen qu'entá persisten grandes disparidades pa les persones con discapacidá.

Ente que el porcentaxe de población ensin discapacidá de 12 años y más que trabaya ye de 54 per cientu, la cifra varia a 30 per cientu pa la población con discapacidá que trabaya.

Les muyeres con discapacidá son les menos arreyaes porque namái 18.3 per cientu d'elles participa nuna actividá económica, frente a 42.3 per cientu d'homes con discapacidá y 35.5 per cientu d'aquelles ensin discapacidá.

Tresporte Públicu

El serviciu de tresporte públicu alcuéntrase en delda total coles persones que tienen capacidaes distintes, anguaño nun s'atopen les adecuaciones pertinentes, según señalamientos, nin los accesos pal so correutu tránsitu. Anque anguaño cúntase con ramples pa descensu, asientos y pasos, la realidá ye qu'en Méxicu entá falta cultivar esa cultura.

Árees pa persones discapacitaes.

En Méxicu, acordies cola Llei Xeneral pa la Inclusión de les Persones con Discapacidá, publicada'l 30 de mayu de 2011, toles persones con discapacidá tienen derechu a l'accesibilidá universal y a la vivienda, polo que se van deber emitir normes, lineamientos y reglamentos que garanticen l'accesibilidá obligatoria n'instalaciones públiques o privaes, que-yos dexe'l llibre desplazamientu en condiciones dignes y segures.

Coles mesmes señala que les dependencies y entidaes competentes de l'Alministración Pública Federal, Estatal y Municipal, van vixilar el cumplimientu de les disposiciones qu'en materia d'accesibilidá, desenvolvimientu urbanu y vivienda establecer na llei, pa lo cual, los edificios públicos tendrán de suxetar a la llexislación, regulaciones y Normes Oficiales Mexicanes vixentes, pal aseguramientu de l'accesibilidá a los mesmos.

Otramiente, p'asegurar l'accesibilidá na infraestructura básica, equipamientu o redolada urbana y los espacios públicos, van contemplar ente otros, los siguientes lineamientos:

I. Que seya de calter universal, obligatoria y afecha pa toles persones;

II. Qu'incluya l'usu de señalización, facilidaes arquiteutóniques, teunoloxíes, información, sistema braille, llingua de señes mexicana, ayudes téuniques, perros guía o animal de serviciu

y otros sofitos, y

III. Que l'adecuación de les instalaciones públiques seya progresiva.

Cultura escontra les persones discapacitaes.

En mèxico la cultura escontra les persones discapacitaes en bien baxa, yá que se tien pocu respetu a estes persones y nun se-yos respeta les sos árees como nel tresporte públicu según les árees reservaes pa estos como en estacionamientos, cines, museos, escueles, la falta de compromisu per parte del gobiernu ye bultable, yá qu'en munches de les ceres nun hai ramples pa discapacitaos nin señalamientu, ceres en mala traza qu'obliga a les persones discapacitaes a circular per aveníes y cais. nes escueles non se-yos inculca el respetu y tratu equitativo a persones con discapacidá, según el fomentu al respetu.

Referencies

↑ «Día Internacional de les Persones con Discapacidá». Organización de les Naciones Xuníes

Ver tamién

Enllaces esternos

Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.

Sitiu Oficial del Día Internacional de les Persones con Discapacidá

Sistema de la ONX

Naciones Xuníes Enable: Desarrollu y derechos humanos pa toos
Oficina de l'Alta Comisionada de les Naciones Xuníes pa los Derechos Humanos n'inglés
Comité de los derechos de les persones con discapacidá
Grupu de Sofitu Interinstitucional
Estadístiques sobre discapacidá n'inglés
ACNUDH - Derechos Humanos de les persones con discapacidá n'inglés
OIT: Discapacidá y trabayu
UIT: Coalición dinámica sobre accesibilidá y discapacidá n'inglés
UNESCO – Neños con Discapacidá
OMS – Discapacidaes
UNICEF – Discapacidaes n'inglés
ACNUR – Persones con discapacidaes
OCAH – Oficina de Coordinación d'Asuntos Humanitarios Archiváu 2015-05-04 en Wayback Machine n'inglés
PNUD – Programa de les Naciones Xuníes pal Desarrollu Archiváu 2015-04-29 en Wayback Machine n'inglés
Plan d'Aición de les Naciones Xuníes sobre l'Amenorgamientu del Riesgu de Desastres pa la Resiliencia
ONX Muyeres n'inglés
El Bancu Mundial n'inglés

Eventos rellacionaos

Xunta d'Altu Nivel:«El camín a siguir: una axenda pal desenvolvimientu que tenga en cuenta a les persones con discapacidá pa 2015 y dempués d'esi añu» (23 de setiembre de 2013)

[1] «Día Internacional de les Persones con Discapacidá». Organización de les Naciones Xuníes

[1]