Dorothy Ruíz Martínez

inxeniera estauxunidense

Dorothy Ruíz Martínez (sieglu de XXEstaos Xuníos) ye una inxeniera aeroespacial de la NASA n'en el Centru Espacial Lyndon B. Johnson, especialista n'operaciones espaciales pa la Estación Espacial Internacional (ISS) realizaes n'en Centru de Control de les Misiones (CCM) en Houston.

Dorothy Ruíz Martínez
Vida
Nacimientu Estaos Xuníossieglu de XX
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Fíos/es 3
Estudios
Estudios Universidá de Texas A&M
Oficiu ingeniero de aviación (es) Traducir
rocketsciencealamexicana.blogspot.com.es
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

De raigaños zapotecas istmeñas pel llau maternu y nuevolenses pel llau paternu. Creció en Matehuala, San Luis Potosí so la crianza de los sos güelos Ernesto y Dorotea, orixinarios del conceyu de Doctor Regueru, Nuevo León. Graduar de la Secundaria Francisco Zarco y camudóse a Estaos Xuníos cuando tenía 16 años.[1] Mientres la so mocedá guardó la traxedia del Tresbordador Espacial Challenger frente a la televisión mientres se preguntar que yera lo qu'asocediera y cuestionaba la mecánica d'estes máquines místiques que llevaron a valientes esploradores escontra l'espaciu. Esti fechu impulsó'l so interés sobre los cohetes y la inxeniería aeroespacial.[2] Casóse col Ing. Michael Martínez Yarbro, Mexicanu-Americanu egresado de la Universidá de Texas A&M, y ye madre de dos fíos.[3]

Educación

editar

La transición a la preparatoria de Humble High School nel estáu de Texas foi complicada, yá que nun apoderaba l'inglés y culturalmente yera un mediu ambiente bien distintu al de Méxicu . Aun así, sobresalía nes clases de matemátiques y ciencia, polo cual pidía que la punxeren en clases más avanzaes. La so maestra d'español, Martha Carter, quien foi'l so mentora, ayudólu a aprender inglés y dio-y un trabayu de traducción de material educativo por que pudiera aforrar pa la universidá.[1] En 1998 fixo una pasantía académica per mediu del programa de Langley Aerospace Research Summer Scholars del centru d'investigaciones de NASA Langley en Virxinia y enfocóse na investigación de materiales criogénicos reusables pa vehículos espaciales d'alta velocidá[4]

Al terminar la preparatoria con honores, recibió una beca completa pa dir a una universidá pública. Escoyó la Universidá d'Oklahoma, sicasí, la carrera d'inxeniería aeroespacial foi atayada nesta institución por falta de fondos estatales y por esta razón tresferir a la Universidá de Texas A&M en College Station, Texas pa terminar la carrera. Usó lo que-y enseño'l so maestra de la preparatoria y trabayaba mientres cursaba la carrera faciendo traducciones de material educativo pa neños.[1][5] Mientres la so carrera, participo como estudiante d'intercambiu en Châtenay-Malabry, Francia, realizó tres rotaciones de práutiques como pasante d'inxenieru nel Centru Espacial Johnson y una nel Centru Espacial Langley en Virxinia. Graduar col títulu d'Inxenieru en Ciencies Aerospaciales con una concentración en diseñu de cohetes y una materia secundario en matemátiques y lliteratura n'español.

En 1998 fixo una pasantía académica per mediu del programa de Langley Aerospace Research Summer Scholars del centru d'investigaciones de NASA Langley en Virxinia y enfocóse na investigación de materiales criogénicos reusables pa vehículos espaciales d'alta velocidá.[6] Dempués, realizó tres rotaciones de práutiques estudiantiles nel Johnson Space Center desenvolviendo material d'entrenamientu pa los astronautes nel sistema de propulsión del tresbordador.

El so primer trabayu foi como instructora d'astronautes nel sistema de control y propulsión pal Tresbordador Espacial.[7] y dempués tresfirióse al departamentu d'Operaciones de Misiones Espaciales como Inxenieru de Planificación d'Actividaes Espaciales en tiempu Real (RPE).[8] En total, participó como RPE na planificación total de 12 misiones espaciales del tresbordador , contribuyendo na tierra a los esfuercios de toa una comunidá d'inxenieros y científicos[9] escontra l'ensamblaxe final de la Estación Espacial Internacional.

Nel 2008 trabayu en Moscú y nel TsUP como Coordinadora d'Enllaz d'actividaes espaciales ente la NASA y l'Axencia Espacial Rusa.[6] Dende marzu del 2013, trabaya como operáu de vuelu Houston GC[10] nel Centru de Control de Misiones espaciales en Houston, controlando los sistemes qu'enllacen les comunicaciones satelitales ente l'ISS y la tierra.[7] Ruíz-Martínez foi escoyida pa controlar les comunicaciones de la base de control pal proyeutu EM-1 (Misión d'esploración 1) que van llevar a una nave ensin tripular a la Lluna orbitando al so alredor mientres 30 díes cola cuenta de realizar más misiones al futuru pa llevar a los astronautes a Marte.

Otros Proyeutos

editar

Participó como líder del proyeutu en Méxicu para Inxenieros Ensin Fronteres del Capítulu Sur,[11] instalando filtros d'agua sustentables en zones rurales de Nuevo León, Méxicu. Tamién propunxo un proyeutu d'innovación en collaboración con un científicu de la NASA y otru científicu mexicanu sobre la Crecedera del Cactus Opuntia pa usos beneficiales y sustentables nel hábitat del espaciu y en comunidaes Rurales.[5] Na actualidá, imparte conferencies enfocaes na importancia d'animar a les neñes y muyeres a escorrer una carrera nel campu de les STEM (Ciencia, Teunoloxía, Inxeniería y Matemátiques).

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 1,2 «Familia Martínez-Ruiz» (21 d'ochobre de 2014). Consultáu'l 3 de setiembre de 2015.
  2. «Dorothy Ruiz-Martinez Moved Forward After First Looking Up» (inglés) (28 de setiembre de 2014). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-01-28. Consultáu'l 3 de setiembre de 2015.
  3. «Programa Un Nuevu Dia» (castellanu) (4 de febreru de 2014). Consultáu'l 10 d'agostu de 2015.
  4. (en castellanu) estrelles-con-dorothy-ruiz-martinez/ Viaxe a les estrelles con Dorothy Ruiz Martínez. NaciónMX. 26 de setiembre de 2017. https://nacionmx.com/2017/09/26/viaxe-a-les estrelles-con-dorothy-ruiz-martinez/. Consultáu'l 31 d'agostu de 2018. 
  5. 5,0 5,1 «lluna-y-les-2077629.php Dorothy Ruiz consiguió algamar la lluna y les estrelles» (30 de xunu de 2011). Consultáu'l 3 de setiembre de 2015.
  6. 6,0 6,1 «Llexisladora local promueve actividaes científiques y teunolóxiques al traviés de conferencia con esperta de la NASA» (28 de xunu de 2015). Consultáu'l 3 de setiembre de 2015.
  7. 7,0 7,1 «Conferencia: Importancia de la participación de Muyeres nes STEM». Robotix (27 de xunu de 2015). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-03. Consultáu'l 3 de setiembre de 2015. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  8. «Llega'l fin d'una era» (castellanu) (25 de xunetu de 2010). Consultáu'l 5 de setiembre de 2015.
  9. «Fin d'una era» (castellanu) (5 de mayu de 2011). Consultáu'l 23 d'agostu de 2015.
  10. «Selmana News» (castellanu) (1 de mayu de 2015). Consultáu'l 9 de setiembre de 2015.
  11. «[http://www.ewb-jsc.org/files/projects/mexico/2010%20post%20implementation%20report%20for%20aguilar%20(526).pdf BYOW Water Filtration System Installation South Nuevu Leon, Mexico]» (inglés) (1ero d'abril de 2010). Consultáu'l 8 de setiembre de 2015.