La economía d'Irán ye una economía mista en transición que caltién un avolumáu sector públicu, amenorgáu nos últimos años d'un 80% per debaxo del 50%.[7] La economía iranina ta apoderada pola producción d'hidrocarburos, magar na Bolsa de Teḥrán operen más de 40 empreses industriales.[8] Ye una de les poques grandes economíes del mundu que, por causa del so relativu aislamientu de los fluxos internacionales de capital, nun resultó gravemente afeutada de la crisis financiera de 2008.[9]

Economía d'Irán
Moneda Rial iranín
Organizaciones comerciales de les que ye parte OCE, OPEP, OMC (observador)
Datos estadísticos[1]
PIB nominal 439 513 511 620,59 $ [2]
PIB nominal per cápita 5593 $ [3]
Posición del PIB 19ª nel mundu[4]
Crecimientu del PIB 6,5 % [5]
PIB por sector agricultura 9,1%, Industria 39,9%, servicios 51%
Inflación 10,5 % (2016)[6]
Población per baxo de la llinia de la probeza 18,7% (2007)
Total de la fuercia de trabayu 29 750 000% (2017)
Fuercia de trabayu por sector agricultura 16,3%, industria 35,1%, servicios 48,6%
Industries petrolera, petroquímica, fertilizantes, soda cáustica, automóviles, fármacos, electrodomésticos, electrónica, telecomunicaciones, enerxía, testiles, construcción, cementu y otros materiales de construcción, alimentos (en particular refináu d'azucre y aceites vexetales), materiales ferrosos y non-ferrosos, armamentu
Datos comerciales[1]
Esportaciones 87,52 mil millones (2016)
Destín d'esportaciones República Popular de China 22,4%, India 8,7%, Turquía 8,5%, Xapón 4,5% (2015)
Importaciones 62,12 mil millones (2016)
Destín d'importaciones Emiratos Árabes Xuníos 39,5%, República Popular de China 22,3%, Corea del Sur 4,7%, Turquía 4,6% (2015)
Finances públiques[1]
Deuda esterna 7 116 millones (2016)
Ingresos 65,87 mil millones (2016)
Gastu públicu 72,29 mil millones (2016)
Cambiar los datos en Wikidata
Teḥrán.

Pola so paridá de poder adquisitivu, Irán ocupa'l decimoséptimu puestu ente los países del mundu, ente que nun escalafón de países per productu internu brutu nominal, ocupa la ventena quinta posición.[10] El país foi incluyíu en 2005 por Goldman Sachs na llista de los «Próximos once».

Especificidá única del sistema económicu iranín ye la esistencia de grandes fundaciones relixoses (bonyad) qu'arrexunten empreses que los sos presupuestos sumaos suponíen a principios de la década de 2000 escontra'l 20% del PIB nacional.[11]

El sector priváu de la economía iranina ta llindáu por una política de control de precios y de subsidios centrada nos alimentos y la enerxía. Dende 2010, el gobiernu de Mahmud Ahmadineyad dirixe un programa de reformes económiques —el de mayor valumbu dende la introducción d'un sistema dual de racionamientu de gasolina en 2007— empobináu a promover una economía de mercáu sustituyendo les subvenciones a productos de consumu por ayudes a persones precisaes.[12]

La mayor parte de les esportaciones iranines y de los ingresos del estáu son de petroleu y gas natural. En 2010 constituyeron el 80% de los ingresos de divises —dexando algamar unes reserves de más de 80.000 millones de dólares en marzu d'esi añu— y el 60% del presupuestu total del estáu.[13][14] En 2012, les sanciones al comerciu internacional d'Irán impuestes pol Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes, Estaos Xuníos y la Xunión Europea pola mor del programa nuclear iranín amenorgaron les esportaciones petroleres iranines hasta un nivel envaloráu como'l más baxu dende 1986, en plena guerra Irán-Iraq.[15] En setiembre de 2012, la cotización de la divisa iranina algamara un mínimu históricu de 23.900 riales por dólar d'Estaos Xuníos.[16]

Referencies

editar
  1. CIA. «The World Factbook». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-03. Consultáu'l 28 de mayu de 2017.
  2. «base de datos del Bancu Mundial». Bancu Mundial. Consultáu'l 21 ochobre 2018.
  3. «base de datos del Bancu Mundial». Bancu Mundial. Consultáu'l 27 mayu 2019.
  4. https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/real-gdp-per-capita/country-comparison/
  5. URL de la referencia: http://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO?year=2016.
  6. URL de la referencia: http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016.
  7. «Iran privatizes $63bn of state assets» (en inglés)
  8. «Iran offers incentives to draw investors» (en inglés)
  9. Parsi, Massoud (22 de mayu de 2010).
  10. Fondo Monetario Internacional (abril de 2012). «Gross domestic product, current prices» (inglés). Consultáu'l 10 de mayu de 2013.(inglés). Consultáu'l 10 de mayu de 2013.
  11. Molavi, Afshin (2006).
  12. Atieh Bahar (20 d'ochobre de 2008). «Resources- Economic Indicators» (n'inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de payares de 2015.
  13. Solomon, Jay; Farnaz Fassihi (23 d'ochobre de 2010).
  14. «Iran oil exports top 844mn barrels» Archiváu 2014-04-07 en Wayback Machine (en inglés).
  15. Bird, David (29 d'abril de 2013).
  16. «Iran's currency falls to record low against dollar» (n'inglés).