El Fondo
El Fondo[1] ye una entidá de población de la parroquia de Quimarán, en Carreño.
El Fondo | |
---|---|
Alministración | |
País | España |
Autonomía | Principáu d'Asturies |
Provincia | provincia d'Asturies |
Conceyu | Carreño |
Parroquia | Quimarán |
Partíu xudicial | Xixón |
Tipu d'entidá | llugar |
L'INE establez qu'El Fondo ye un llugar de 97 habitantes (44 homes y 53 muyeres). El so códigu de referencia ye 33 014 050200. [2]
Alcuéntrase a una distancia de Candás, capital del conceyu, de 6,50 km. Tien una altitú máxima de 73 m sobre'l nivel del mar. Pal añu 2001 contaba con 41 viviendes, 34 principales y 7 non principales. [3]
Topónimu
editarAl falar de "Fondos",Xosé Lluis García Arias[4], diz:
- "Con un sentíu cercanu a "villam" tuvo d'emplegase FUNDUM (EM). Por embargu, esta pallabra acaba coincidiendo na so espresión con otra derivada del llatín (PRO)FUNDUM > ast. fondu, fechu que fai anguaño difícil l'analís. A ello ha añadise que "fondu, a, o", asina como los sos derivados fondeiru > fonderu, etc. pueden tener un valor locativu ‘lo alloñao’ —> ‘lo más alloñao’.
- Por eso n'ocasiones nun sabemos si nos encontramos énte los restos d'una esplotación agrícola, énte una hondonada del terrén o énte un elementu de llocalización qu'indica ‘el llugar más baxu’; ye'l casu d'El Fondo (Cñ)[...]"
Sitios d'interés
editarEsti edificiu alcuéntrase nesti barriu, nel sitiu nomáu La Nozaleda.
El tempu ye de forma rectangular, cola cabecera cuadrada y el cabildu nún cuerpu cúbicu adosáu al frente la fachada. Tamién tien pegáu'l panteón familiar de los Villar, que data de 1819. Dientro tien un lienzu cola imaxe de la Virxe de Guadalupe, donada por un emigrante en Méxicu.
Históricamente, apaez como donación del rei Alfonsu III y la reina Ximena al obispáu uvieín. En 1320, quedaron prohibíos los enterramientos nel interior de la ilesia, pasando a facese nel cementeriu cercanu. La ilesia amburó mientres la Guerra Civil Española.
Ye'l sitiu onde se celebra la romería de Los Remedios, por alcontrase nella la imaxe de la Nuestra Señora de los Remedios, patrona de Carreño y de los campesinos y marineros, que fuera canonizada pol Papa Xuan XIII, el 24 de setiembre de 1959, viniendo na so representación el cardenal Tardini. Dende entós, esta advocación tien la mesma categoría que la Virxe de Cuadonga.
L'edificiu presenta dos cuerpos: ún cuadráu, onde s'alcuentra l'altar mayor, y que procede de los restos de la capiella de San Pablo, del llugar del mesmu nome, nel monte Areo, y contruyía pol párrocu Juan González León, en 1620; nel sieglu XIX, la capiella fuera ampliada p'hacia'l llau norte. En 1999 fízose una cabera reconstrucción.
Esta casona construyida pol inidianu Frustuoso del Busto, fundador d'un bancu na islla de Cuba, asítiase nel númberu 39. La propietaria actual ye Sara García López, de la familia conocida popularmente como “Casa La Viuda”.
La construcción presenta les carauterístiques propies d'una quintana asturiana: embaxu l'aleru del teyáu, un corredor con cristales coloreaos, d'aspeutu americanu; embaxu, antoxana con tres ventanes y dos puertes, con xambes de granitu. Paez ser que delles reformes camudaron l'edificiu primixeniu, que presentaba dos torres.
A destacar les instalaciones agropecuaries anexes; n'especial dos paneres del sieglu XIX.
Esta casa mariñana asítiase nel númberu 21, detrás de la capiella los Remedios.
Tien más de 200 años d'antigüedá, pero nun s'alcuentra habitada y tá mui deteriorada. Anguaño ye propiedá de la familia de Nozalín, en El Valle.
Molinos
editarTres son los molinos que podemos atopar dientro'l barriu: el molín del Estanco[9], propiedá de Pepe'l del Estanco, que mercara ún del sieglu XVIII de Les Mariñes (Villaviciosa) pa reconstruyilu nel añu 2000; el molín de Casa Caseta[10], que s'alcuentra nesa casería; y los restos del molín de Segunda[11].
Fontes y llavaderos
editarNesti llugar asítiase'l llavaderu de Guillermo[12], onde la carretera pa Serín.
Referencies
editar- ↑ «Espediente colos topónimos oficiales de Carreño». BOPA.
- ↑ Nomenclátor del INE, 2011[1]
- ↑ Nomenclator de la SADEI [2]
- ↑ Xose Lluis García Arias, "Toponimia Asturiana"[3]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [4]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [5]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [6]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [7]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [8]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [9]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [10]
- ↑ Páxina web del Ayuntamientu Carreño [11]