Endoscopia
La endoscopia ye una téunica diagnóstica, de la caña de la medicina, que consiste na introducción d'una cámara o lente dientro d'un tubu o endoscopiu al traviés d'un furu natural, una incisión quirúrxica o una mancadura pa la visualización d'un órgano buecu o cuévanu corporal.
| Endoscopia | ||
|---|---|---|
| Clasificación y recursos esternos | ||
| MedlinePlus | 003338 | |
| MeSH | D004724 | |
 Avisu médicu | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
El endoscopiu ye un preséu (productu sanitariu) en forma de tubu, que puede ser ríxidu o semiflexible, y que contién una lluz y una óptica que dexen la visualización del interior d'un órganu buecu o d'una cuévanu corporal. El procedimientu diagnósticu nel que s'utiliza dalgún tipu d'endoscopiu llámase endoscopia.[1]
L'endoscopiu ye un preséu que s'utiliza pa reparar dientro d'un cuévanu, conductu o órganu buecu. Ta conformáu por una sonda flexible la cual presenta una lluz que dexa que'l cuévanu seya observable y una cámara nel estremu de la sonda. Utilízase introduciendo'l preséu al traviés d'un furu natural del cuerpu como la boca, el rectu o la uretra, o tamién al traviés d'una incisión. L'endoscopiu ye un preséu que dexó'l desenvolvimientu y l'especificidá na medicina, influyendo tantu na prevención, diagnósticu y pronósticu de munches enfermedaes.
Estos preseos de trabayu llamaos endoscopios fai referencia a la meyor y más amplia teunoloxía que dellos investigadores diéronse a la xera de diseñar; y que claro cada vez son de mayor calidá. D'estos puédese atopar tanto diagnósticos como terapéuticos, dependiendo del procedimientu y patoloxía del paciente.
Por tanto los endoscopios son de mayor utilidá p'ameyorar l'atención médica.
El términu endoscopia puramente emplégase pa señalar l'estudiu que se realiza al tubu dixestivu con ayuda d'un tubu flexible y hai de dos tipos: endoscopiu de fibra óptica y el videoendoscopio.
L'estudiu d'endoscopia estrémase a les traces en cuatro grupos:
- Panendoscopia o endoscopia alta.
- Endoscopia baxa.
- Esofago-duodenoscopia o revisión completa del tubu dixestivu.[2]
- Colangiopancreatografía endoscópica o CPRE.
Que'l puertu d'accesu seya pequeñu nun quier dicir que tea exenta de riesgos yá que se tien accesu a órganos vitales que pueden ser estropiaos. Tal ye'l casu de la simpatectomia torácica por endoscopia pa la hiperhidrosis, que se demostró la so poca efectividá con numberosos artículos médicos publicaos[ensin referencies] y l'arrepentimientu de ser operaos de los pacientes.[ensin referencies]
La endoscopia amás de ser un procedimientu diagnósticu mínimamente invasivo, tamién puede realizar maniobres terapéutiques como una colecistectomía laparoscópica o la toma de biopsies.
Según el furu pel que s'introduza l'endoscopiu:
- Per boca hasta duodenu: endoscopia dixestiva alta o panendoscopia oral diagnóstica, que visualiza:
- El esófagu: esofagoscopia.
- El estómagu: gastroscopia.
- El duodenu: duodenoscopia.
- Xeneralmente visualícense los trés órganos llamándose la prueba esofagogastroduodenoscopia.
- Per cursu hasta ciegu: endoscopia dixestiva baxa, que visualiza:
- Rectu: rectoscopia
- Colon sigmoides: sigmoidoscopia
- Colon (completu): colonoscopia
- Por meato uretral hasta vexiga urinaria, llámase cistoscopia. Al traviés de los furos ureterales aportando a uréteres, maxana renal y motes renales, denominar ureterorrenoscopia.
- Per vestículo nasal: puede ser:
- Una endoscopia otorrinolaringológica o panendoscopía ORL: Na que se visualicen fueses nasales, cavum, farinxe y sobremanera larinxe (laringoscopia direuta).
- Una broncoscopia, na que se visualicen los bronquios.
- Una nasofaringolaringofibroscopía.
- Per introito vaxinal: pa visualizar los cuévanos de los órganos reproductores femeninos:
- Per aciu pequeñes incisiones quirúrxiques, la endoscopia puede ser:
- Mediastinoscopia: ye la visualización del mediastino.
- Toracoscopia: ye la visualización del cuévanu torácicu o pleural.
- Laparoscopia: ye la visualización del cuévanu abdominal o peritoneal.
- Artroscopia: visualización d'un cuévanu articular, xeneralmente de les rodíes.
- Mientres l'embaranzu, la visualización del fetu llámase fetoscopia.
Endoscopia Virtual
editarLa endoscopia virtual ye téunicamente un estudiu por imáxenes más qu'una endoscopia, yá que usa una tomografía computarizada pa reparar les superficies interiores de los órganos, tal como los pulmones (broncoscopia virtual) o'l colon (.[3]
Tipos d'endoscopiu
editarEndoscopiu flexible y fibroscopio
editarEl XL PRO incorpora una microcámara CCD d'alta resolución, amás d'una potente fonte de llume de teunoloxía "arc lamp". La imaxe ye tresmitida digitalmente pel interior de la sonda flexible hasta un monitor portátil LCD. La cabeza de la sonda ye articulable y dirixible dende l'esterior por aciu una palanca de mandu o joystick de fácil ya intuitivu manexu, dexando xiros y rotaciones d'hasta 180°+- en toles direiciones del espaciu.
Historia
editarA finales del sieglu XIX (escontra 1880) los médicos empezaron a utilizar esti preséu pa reparar el conductu auditivu de los sos pacientes. El primer endoscopiu consistía nun cilindru de metal que tenía na so parte media una base pa sofitar una vela y un reflector que concentraba la lluz escontra unos espeyos que lu dirixíen escontra'l espéculo. Con otru sistema d'espeyos dirixíase la imaxe escontra dos lentes oculares asitiaos al otru estremu del espéculo. El preséu actual, creáu por Basil Hirschovitz en 1957, utiliza fibres óptiques pa flexibilizar l'endoscopiu y asina poder usalo más cómodamente en ciruxíes.
Orixe del endoscopiu
editar
El términu endoscopia vien de endo que significa adientro y scopia de mirar.
La hestoria de la endoscopia remontar a tiempos del entamu de les civilizaciones, onde yá s'utilizaben tubos y preseos pa tratar de tener accesu al interior del cuerpu. Sábese que griegos, exipcios y romanos yá introducíen líquidu nel colon y rectu al traviés de cánulas, que se define como tubos pequeños que s'utilicen en medicina pa sacupar o introducir líquidos nel cuerpu, anque estos aparatos nun realicen la mesma función qu'un endoscopiu si presenten dalgún tipu de semeyanza.
Nes ruines de Pompeya, una antigua ciudá romana, afayóse un espéculo vaxinal del sieglu I, aparatu consideráu como un prototipu de los futuros endoscopios, que anguaño cumple una función d'apertura de furos pa facilitar la introducción de dalgún preséu. Polo que ye correutu aseverar qu'en Roma yá se conocía y utilizaba ésti tipu de preseos, inclusive sábese que Hipócrates nel añu 400 e.C. trató de reparar el rectu con un tubu y una vela, atribuyéndose-y entós la creación del primer preséu que nos dexa mirar dientro del cuerpu.[ensin referencies] Sicasí hai otros autores[¿quién?] que nun s'arriesguen a afirmar que tanto Hipócrates como Galeno conocieren realmente l'especulo nin tanto atribuyi-y a dalgún d'estos personaxes la so invención. Paolo de Egina menta n'unu de los sos escritos nel sieglu VII al especulo como un preséu clásicu y d'usu corriente, consideráu como'l primer escritu onde apaez mentáu.
Darréu naz na península ibérica a finales del primer mileniu nel añu 936 Albuskasim, médicu islámicu'l cual foi'l primeru n'utilizar el reflexu de la lluz pa esaminar cuévanos internos.[ensin referencies] Ye importante mentar que Albuskasim foi contemporaneu y conocíu por Albucasis un importante tratadista sobre ciruxía y traumatoloxía.
En 1580 Wilhelm Fabry de Hilden inventa'l “speculum auris”, anguaño inda n'usu. Tocantes a esofagoscopia atribúyese-y al alemán M.L. Valdenburg, preséu formáu por un tubu de goma resistente de 8 cm de llargu y 1,5 cm d'anchu que cola ayuda d'un espeyu común podía reparar la mucosa esofáxica.
Philipp Bozzini (1773-1809) médicu alemán qu'a empiezos del sieglu XIX realiza un gran adelantu en materia d'endoscopia, un tubu conocíu como lichtleiter o conductor de lluz, cámara de doble lluz qu'utiliza como fonte una vela común que reflexa'l rayu lluminosu nun espeyu, esti inventu ye consideráu como'l precursor del endoscopiu modernu, gracies a esti adelantu Bozzini en 1805 llogró visualizar el rectu, la farinxe, la uretra, la vexiga y afayos como cálculos y neoplasias nel aparatu urinariu, sicasí la so invención foi refugada polos sos contemporáneos por ser consideráu como un xuguete.
Darréu en 1815 el francés Antoine Jean Desomeaux desenvuelvo un estremo diseñáu especialmente pa visualizar y esaminar el tracto urinariu, darréu en 1853 presentó'l so uretroscopio na Académie de Médecine. Darréu dedicóse a perfeccionar el so inventu pa l'aplicación d'ésti n'otres zones del cuerpu, cuntaba con 2 partes: delles sondes, que la so forma y calibre dependíen de la rexón a esplorar y un sistema de llume que reflexaba les ondes de lluz y proyeutar nel aparatu esplorador.
El trabayu principal yá taba fechu, solo faltaba afinar dellos detalles pa dexar qu'esti endoscopiu fuera un aparatu integro de diversa utilidá, en 1869 el doctor Adolph Kussmaul llogró reparar per primer vegada l'estómagu d'una persona, anque esto nun fuera posible ensin l'escepcional talentu del paciente tragasables el cual yera capaz de tragar un tubu rectu de 47 cm y 13 mm de diámetru. En 1879 los médicos Max y Josef Leiter crearon un cistouretroscopio y en 1881 Johann von Mikulicz creó'l primera gastroscopio ríxidu, lo que nun yera bien práuticu, sicasí en 1932 el doctor Rudolph Schindler inventó una versión flexible d'este, dando entamu a un nuevu periodu n'endoscopia.
Desarrollu y evolución histórica
editarEl desenvolvimientu de la endoscopía dixestiva que conocemos anguaño, llevar a cabu en tres periodos:
Endoscopía Ríxida (1868-1932)
editarEl periodu de la endoscopía ríxida empecipia col médicu alemán Adolph Kussmaul, consideráu'l precursor d'esti procedimientu, quién en 1868, en collaboración con un circense especializáu en tragase sables, introdució nésti un llargu y ríxidu espéculo en que'l so estremu proximal contenía la fonte lluminosa, que Desormeaux desenvolviera años antes, hasta llegar al estómagu, procedimientu denomináu gastroscopía. A pesar, de qu'esti fechu nun llevó a Kussmaul a estremar correutamente los detalles del esófagu nin estómagu, contribuyó al desenvolvimientu posterior de la esofagoscopía.
En 1881, el físicu Johann Von Mikulicz y Josef Leiter escurrieron un esofagoscopio, que consiguió reparar aspeutos funcionales del esófagu por aciu una llámpara de platín con agua conxelao que dexaba una visión fayadiza y consistentemente allumada d'esti órganu dende'l so interior. La meyora llograda por estos dos personaxes apurrió un conceutu de los trés estructures básiques, pero de suma importancia nun endoscopiu: el sistema ópticu, el cuerpu tubular y una fonte de lluz llétrico.
Sicasí, la carauterística rixidez de los endoscopios desenvueltos hasta esi entós que poníen en riesgu la seguridá de los pacientes, por causa de la clara rellación ente la estructura d'estos y les sos téuniques d'introducción cola incidencia de perforaciones na mucosa esofáxico y gástrico, llevó a los siguientes personaxes que s'interesaron na endoscopia a desenvolver preseos menos dañibles. Dientro d'esti grupu atopar a Elsner, quien, a pesar de que nun suprimió la estructura ríxida, asitió'l sistema de lentes nun tubu separáu. Per otru llau, Bensaude y Hübner llograron desenvolver otres téuniques d'introducción d'estos preseos, el primeru por aciu un filo conductor, y el postreru por aciu una sonda elástica.
Pero la idea de fabricar un preséu más seguru nun se consolidó hasta la siguiente dómina na evolución de la endoscopia.
Endoscopía semiflexible (1932-1956)
editarUn personaxe que marca esti periodu ye otru médicu alemán quien incluyó una serie de meyores y progresos nes endoscopías; simplificando los aparatos y modelando la téunica con que se llevaben a cabu. Rudolph Schindler en xunto con George Wolfry escurrieron per primer vegada un endoscopiu cuasi flexible en 1928; el cual componíase por un endoscopiu ríxidu iguáu con material aislante, una porción flexible qu'usaba múltiples lentes convexes de poco algame que dexaben angular la imaxe derecha ensin perdela y una estremidá inferior con una pequeña esponxa de goma que dexaba trazar el camín y xuagar secreciones.
El desenvolvimientu d'ésti y otros endoscopios por Schindler apurrieron mayor información alrodiu de los órganos que s'estudiaben y, al empar, menguó los riesgos de la realización d'esti procedimientu nos pacientes. Sicasí, los endoscopios de Schindler siguíen siendo ineficientes antes los requerimientos qu'un procedimientu como ésti tenía, tantu asina que tres los nuevos endoscopiu d'ésti médicu asocedieron una serie de cambeos que llevaron a Norbert Henning, en 1938, a publicar fotografíes a color y películes de les endoscopies colos cambeos realizaos.
Darréu, en 1940, Cameron fabricó'l gastroscopio omniángulo utilizando un espeyu na lente del oxetivu que proyeutaba imáxenes menguando la distorsión d'estes. Ye nel añu 1945 onde'l desenvolvimientu de la endoscopia da un reblincón cola compañía Eder Instrument Co que fabrica un modelu con una flexibilidá claramente aumentada y con un sistema ópticu qu'apurre una imaxe más nítida. Ye nesti mesmu tiempu y, pola mesma compañía, en qu'apaez el gastroscopio tranesofagoscópico semiflexible que se convierte nel endoscopiu d'eleición de los gastroenterólogos de la dómina.
Finalmente en 1952 ye creada la gastrocámara por Uji y la Corporación Olympus.
y la gastroenteroloxía y l'endoscopiu vese revolucionáu cola construcción del primer fibroscopio por Curtis, Hirschowitz y Peters, basáu nel principiu d'un conxuntu de fibres de vidriu bien fines, axuntaes en fexes que tresmiten los rayos lluminosos nun tubu dafechu flexible, que taba provistu d'una óptica llateral qu'al traviés d'una llámpara llétrica asitiada detrás d'un prisma tresmitía la imaxe.
Los beneficios qu'esta fabricación traxo consigo facilitó l'usu d'esta téunica como exame médicu, dexando reparar esófagu, estómagu y duodenu con una nitidez que nengún de los preseos anteriores llograra. A pesar d'esto, la flexibilidá d'ésti anició la dificultá d'empobinalo nel interior del cuerpu.
Posterior a la meyora realizada col fibroscopio la industria de la endoscopia siguió avanzen l'usu d'un chip pa xenerar imáxenes, consiguiendo la proyeición de lo que se vía al traviés del endoscopiu nun monitor de televisión. Amás, utilizaba una lluz frío pa evitar el contautu del paciente sometíu a esti exame con un conductor llétricu so tensión.
La progresiva evolución que sufrieron los endoscopios nel últimu tiempu deber a l'acción de distintos fabricantes xaponeses tales como Pentax, Fujinon y Olympus, que llograron ameyorar la calidá de les imáxenes y amenorgar el tamañu de los chips.
Los distintos cambeos que sufrió l'endoscopiu primitivu hasta'l de los nuesos díes, que presenta la flexibilidá precisa pa la esploración del tubu dixestivu y un diámetru amenorgáu, faen esti procedimientu unu seguro, que dexa identificar ensin mayor dificultá la mancadures, escasu de falsos diagnósticu, provisor de posibilidaes terapéutiques, completu y, por sobremanera, una pieza esencial nel desenvolvimientu de la medicina dixestiva.
Afitamientu de la endoscopia
editarA midida que fueron avanzando los adelantos teunolóxicos en materia d'endoscopia, foise ampliando de la mesma el so usu y adquiriendo valor a nivel mundial. El puntu culminante que llogró'l so afitamientu foi l'adquisición de flexibilidá, lo que dexó que se convirtiera nun preséu médicu preséu y necesariu pa la medicina, pos se considera indispensable munches vegaes pal exame y tratamientu d'enfermedaes.
Endoscopiu na actualidá
editarLa endoscopia tuvo altu impautu na evolución de la medicina, especialmente nel área de la Gastroenteroloxía, y por lo mesmo al ser una ferramienta importante na prevención, diagnósticu y tratamientu de les enfermedaes ye importante realizar progresos p'asegurar la comodidá y seguridá del paciente, amás d'ameyorar la observación y la calidá del exame.
Na actualidá, tiénense distintos dispositivos que cumplen cola cuenta de reparar l'interior del cuerpu. Dende 1983, Sivak y Fleishner modificaron la teunoloxía de los endoscopios creando un nuevu aparatu llamáu videoendoscopio o endoscopiu electrónicu, siendo espuestu nel Congresu de Gastroenteroloxía d'esi mesmu añu. Ésti consistía nuna cámara de videu incluyida dientro del endoscopiu dexando la visualización del tubu dixestivu nuna pantalla gracies a una proyeición de señales llétriques otorgando una visión binocular” y utilizando una lluz frío” (lluz que nun xenera calor). Los beneficios d'ésti aparatu ayuden fondamente a la meyora de la medicina dexando qu'agora les observaciones puedan ser realizaes por más d'una persona, amás de realizar grabaciones y sacar fotografíes que faciliten el trabayu d'otorgar un diagnósticu apropiao y específico.[4]Esiste ampliu catalogo d'endoscopios polo cual ye importante que'l personal médicu y d'enfermería que los vaya a utilizar conocer yá que va ser de gran utilidá pa brindar el diagnósticu y tratamientu oportunu al paciente. Los endoscopios evolucionaron y cada vez más son más eficaces y resistentes y asina mesmu ayuden a xenerar menor costu nos hospitales onde s'utilicen. [5].
Al traviés de los años realizáronse meyores sobre este mesmu aparatu, ameyorando la imaxe y la seguridá pal paciente. Nel añu 2002, la empresa Olympus, una de les mayores productores d'aparatos pa endoscopia, introdució'l primera videoendoscopio basáu na teunoloxía d'imaxe n'alta definición (HD). Apurriendo meyor calidá d'imaxe y nitidez, amás d'aumentar la capacidá d'amplificación y los colores reparaos, llegando hasta percibir vasos sanguíneos de bien pequeñu calibre. Incluyendo meyores referentes al usu d'un tubu más delgáu, flexible y menos invasivo pa la persona que se ta realizando l'exame.
Nes últimes décades les meyores, estudiu y desenvolvimientu enfocáronse na fabricación d'un aparatu de pequeñes dimensiones llamáu Cápsula Endoscópica. Nel añu 2001 presentóse'l primer aparatu d'esti tipu por Paul C. Swain en Gran Bretaña.
L'intentu de llograr una cápsula totalmente segura y eficiente foi'l gran enfoque de los últimos años pa los inxenieros ya investigadores. La so aplicación consiste n'inxerir la cápsula (similar a como se toma una melecina encapsulado) y al traviés del so trayeutu pol tubu dixestivu llogra prindar 2 fotografíes per segundu pa depués ser analizaes n'ordenadores. Pero'l gran problema con esti dispositivu atribuyir a que nun ye reutilizable, polo qu'aumentaría'l costu del exame al tener qu'adquirir unu nuevu pa cada procedimientu.[6]
Tipos
editarXeneralmente utilízase'l términu d'endoscopia pa referise específicamente a la endoscopia gastrointestinal, sicasí la so definición ye exacta al describir a esti aparatu como una forma de mirar dientro del cuerpu usando una sonda flexible que tien una pequeña cámara nel so estremu, ensin especificar que parte del cuerpu ye. Los principales tipos d'endoscopia méntense de siguío:
- Artroscopio: emplegáu pa esaminar direutamente les articulaciones.
- Broncoscopio: emplegáu pa esaminar les víes aérees y los pulmones.
- Cistoscopio: emplegáu pa visualizar l'interior de la vexiga.
- Laparoscopio: emplegáu pa esaminar direutamente los ovarios, l'apéndiz o otros órganos abdominales.
- Anoscopio: emplegáu pa reparar el cursu, el conductu anal y la parte baxa del rectu.
- Colonoscopio: emplegáu para visualiza l'interior del colon (intestín gordu) y el rectu.
- Esofagogastroduodenoscopio: emplegáu pa inspeicionar el revestimiento del estómagu y la primer parte del intestín delgáu.
- Enteroscopia: emplegáu pa esaminar l'intestín delgáu.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ American Gastroenterological Association, «Five Things Physicians and Patients Should Question», Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, http://choosingwisely.org/wp-content/uploads/2012/04/5things_12_factsheet_AGA.pdf, consultáu'l 17 d'agostu de 2012
- ↑ Mayo Clinic staff. «Upper endoscopy». mayoclinic.com. Consultáu'l 24 de setiembre de 2012.
- ↑ Gómez M. Ecoendoscopía. Parte I. Rev Colomb Cir. 2008; 23(4):230-247.
- ↑ José Watanabe, Juan José Bonilla & María Villanueva, Endoscopía gastrointestinal. http://olympuslatinoamericana.com/ http://www.cmp.org.pe/documentos/librosLibres/tsmi/Cap22_Endoscopia_gastrointestinal.pdf Archiváu 2013-09-21 en Wayback Machine
- ↑ Hervás J. , Escalera E.J. Historia de la endoscopía dixestiva http://www.enfervalencia.org/ei/73/articulos-científicos/ac_3.pdf
- ↑ Olympus Latin America Inc. Historia de los Endoscopios, vol.4-6 http://www.olympuslatinoamerica.com/spanish/fola_aboutolympus_video_esp.asp
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Endoscopia.
