Gomorra

Gomorra (< hebréu עֲמוֹרָה —hebréu modernu ʿAmora, hebréu tiberiano Ġəmôrāh/ʿĂmôrāh—, en griegu antiguu Γόμοῤῥα/Gómorrha; nome posiblemente basáu nel raigañu gh m r, 'ser [agua] fonda, bayurosa, abondosa') yera una ciudá que, según l'Antiguu Testamentu de la Biblia, foi destruyida xunto a Sodoma. Describir como una de les ciudaes que formaron parte de la Pentápolis bíblica, asitiada a veres del mar Muertu.

Gomorra
Alministración
Tipu d'entidá	ciudá antigua

Lucas van Leyden (1490-1533): "Lot y les sos fíes".

Taba asitiada nel valle de Sidim xunto al mar Muertu y yera una de les cinco ciudaes de la llanura, xunto con Sodoma, Adma, Zoar y Zeboím. Tocantes a la destrucción de Zoar (llamada pequeña en cananéu), queda en dulda yá qu'en Xénesis 19:20-23 diz que Dios nun destruyiría esta ciudá na que Lot finalmente abellugóse.

Dellos arqueólogos consideren que Numeria sería l'antigua Gomorra. Según otros arqueólogos y según la "Teoría de la licuefacción", ye facederu qu'un gran terremotu destruyera estes ciudaes y provocara un descensu del nivel de les tierres ocupaes por elles, quedando les sos ruines anubiertes peles agües del mar. Los xeólogos canadienses Grahan Harris y Anthony Berardow afayaron que la península de Lisán, escontra la parte oriental del mentáu mar, foi l'epicentru d'un terremotu d'escala mayor a seis na escala de Richter asocedíu hai aproximao 4000 años (tiempu que concuerda col de la destrucción de Sodoma, Gomorra, Adma y Zeboím). Según estos xeólogos, el terremotu provocó efeutos de licuefacción nel terrén (el terrén se licúa por cuenta de qu'hai un material poroso que s'enllena d'agua y estos suelos una vegada tán enchíos pórtense como un fluyíu so l'acción de les ondes sísmiques, provocando'l engullimiento de les construcciones). Los restos de Gomorra reposaríen so les agües del mar Muertu, pero nun llugar distintu del orixinal.

Al apaecer tan indefinida na Biblia, Gomorra dio llugar a numberoses especulaciones y el so usu pa numberosos eufemismos.

Historia bíblica

• La hestoria de Sodoma y Gomorra llevar a cabu primordialmente en Xénesis 19, ende rellátase que Dios sentenció a la destrucción a estes ciudaes pola perversión abyecta de los sos habitantes.

YHWH fixo llover sobre Sodoma y Gomorra azufre y fueu, destruyó estes ciudaes y cuantos homes había n'elles" (Gn 19, 27-28).

• Dios decide toma-yos la vida que-yos dio, pero antes d'executar la so sentencia unvia a dos ánxeles a la ciudá de Sodoma cola misión de rescatar a Lot y la so xente. Nesta parte de les escritures, Gomorra nun ye mentada como parte de les visites de los ánxeles nin que Lot tuviera dalguna rellación con esta ciudá vecina a la de Sodoma.
• Esa nueche, mientres los mensaxeros divinos apuntar a dormir nel llar de Lot, tola población masculina de la ciudá arrodia la casa de Lot y acusen a Lot d'abellugar estranxeros ensin ser "aprobaos". Los homes del llugar demanden que Lot apúrra-yos los mensaxeros por que los conozan” (Yada). Hai discutiniu ente los espertos sobre la interpretación de la pallabra Yada pero la traducción de Moffet como 'violación violenta' ye probablemente la más cercana al testu orixinal. Lot llega a ufierta-yos a dos de les sos fíes p'aselar la violencia de los sos compatriotes y poder honrar el deber sagráu d'hospitalidá al otru, al foresteru.
• Asina s'aprecia qu'esos "sodomites" queríen esforciar los otros, sometelos al so poder arbitrariu, quita-yos de la so llibertá y dignidá humana.
• Dalgunos sostienen que Yahvé sentenció a muerte a los "sodomites" por faltar a la llei del Amor qu'implica'l respetu del próximu, del otru. Dios nun pudo salva-yos porque refugaron el so Amor nos mensaxeros divinos, porque fueron crueles, egoístes.

Lot salió de la casa y dirixióse escontra ellos, cerrando la puerta detrás de sigo, y díxo-yos: “Ruégolos, hermanos mios, que nun cometan asemeyada maldá. Miren, tengo dos fíos qu'inda son vírxenes. voi traer por qu'ustedes faigan con elles lo que quieran, pero dexen tranquilos a estos homes que confiaron na mio hospitalidá.” Pero ellos respondiéronlu: “¡Quitar del mediu! ¡Yes un foresteru y yá quies actuar como xuez! Agora te vamos tratar a ti peor que allos.” Emburriar violentamente y disponíense a romper la puerta. (Gn 19, 6-9)

• La referencia a les práutiques homosexuales paez quedar clara na Biblia. Otros dos pasaxes de la Biblia que nos dexen determinar la connotación de Gn 19,5: Judas 1, 7 y 2 Pe 2, 1-22, nel Nuevu Testamentu faen referencia a les mesmes práutiques sexuales que se cometíen en Sodoma.
• Ezequiel 16:49-50 indicó claramente'l motivu de la roxura divina cuando diz: “He equí qu'esta foi la maldá de Sodoma la to hermana: soberbia, enfastiu de pan (nel hebréu esta frase lliteralmente significa comer hasta devolver), y bayura de refalfiu tuvieron ella y les sos fíes; y nun tendió la mano al inxeme y al méndigu. Y enllenáronse de soberbia y abominaron de la mio Llei.”
• Amás de los sos propios crímenes, les sos violaciones a la llei del amor, Ezequiel apunta claramente a la abominación de la Llei de Dios, que prohibe claramente la perversión sexual. Amás fai referencia al arguyu y soberbia col que se cometen dichos pecaos. L'actu sexual nun ye pecáu por sigo mesmu, pero sí lu ye siempres el so exerciciu desenfrenáu. Pablo conderga les rellaciones ente homes indicando que ye un pecáu "que va contra la doctrina sana". Esta exhortación nes sos cartes paulinas, intenten que'l pueblu cristianu calténgase llibre de les práutiques culturales d'otros pueblos, como los romanos("los que tienen rellaciones sexuales ente homes" diz en 1 Tm 1, 10).
• Sodoma y Gomorra fueron destruyíes conxuntamente, nun faciéndose mención de les otres trés ciudaes cercanes, esto ye, Zoar salvóse, pero Lot al dir abellugase a esta ciudá tuvo medrana de qu'esta ciudá (probablemente vio que los sos habitantes taben na mesma conducta que los sodomites) fuera destruyida y abellugóse nuna cueva xunto a les sos fíes.

Na cultura popular

• Amuésense les circunstancies d'estos sucesos na película fantástica Sodoma y Gomorra, con Stewart Granger como protagonista nel papel de Lot.

• Nel filme El Rei Escorpión, gran parte de l'acción asocede na ciudá de Gomorra; inclusive unu de los personaxes fai alusión a Sodoma diciendo "Nun hai llugar meyor que Gomorra, sacante seique por Sodoma".

• La banda de thrash Slayer mentar nel cantar «World Painted Blood», del discu homónimu: "Gomorrah's dream to live in ensin has reached its critical mass" ('el suañu de Gomorra de vivir nel pecáu algamó la so masa crítico').

• El reconocíu grupu de metal sinfónico Therion publicó'l so cantar "The Rise of Sodom and Gomorrah" perteneciente al álbum "Vovin" en 1998.

• Na película El castiellu nel cielu (1986) de Hayao Miyazaki, Sodoma y Gomorra fueron destruyíos por un láser unviáu dende Lapuntu, refiriéndose a esti como'l fueu divino.

• Kendo Kaponi fala de sodoma y gomorra nuna de los sos cantares.

• Nel anime One Piece, mientres la invasión de Enies Lobby, los caballos de mar xigantes de los siguidores de Franky son llamaos Sodoma y Gomorra.

• Nel videoxuegu Fallout:New Vegas unu de los casinos lleva'l nome de la ciudá.
• Na Película Deadpool: Wade Wilson fai referencia a les ciudaes de Sodoma y Gomorra cola frase: "voi vivir 102 años y depués puff, como Sodoma y Gomorra"

Ver tamién

• Sodoma

Referencies

• Datos: Q1069011