Francisco Cruz Castro
Francisco Cruz Castro (4 d'ochobre de 1820, Santa Ana – 20 de mayu de 1895, La Esperanza) foi un médicu, abogáu, políticu y diplomáticu honduranu que foi Presidente Interín de la República d'Hondures en 1869-1870.
Francisco Cruz Castro | |||
|---|---|---|---|
 | |||
5 setiembre 1869 - 14 xineru 1870 ← Francisco Inestroza - José María Medina → | |||
| Vida | |||
| Nacimientu | Santa Ana, 4 d'ochobre de 1820 | ||
| Nacionalidá |
 El Salvador | ||
| Muerte | La Esperanza, 20 de mayu de 1895 (74 años) | ||
| Estudios | |||
| Estudios |
Colegio Tridentino de Comayagua (es)  | ||
| Llingües falaes | castellanu | ||
| Oficiu | políticu, abogáu, xuez, diplomáticu, escritor | ||
| Creencies | |||
| Relixón | catolicismu | ||
| Partíu políticu | Partíu Conservador | ||
 | |||
Biografía
editarLos padres de Francisco Cruz Castro, fueron el señor José María Cruz d'orixe mexicanu y la señora Rumualda Castro d'orixe salvadoriana. Cruz Castro casóse con Nicolasa Avilés.
Francisco Cruz Castro, cuntaba con nueve años cuando los sos padres treslladaron la so residencia d'El Salvador a la ciudá de Comayagua onde realizó los sos estudios na escuela de primeres lletres y darréu ingresu nel Colexu Tridentino de Comayagua, nos cualos aprendió gramática llatina y derechu canónicu, siguiendo los sos estudios de lleis con maestros particulares. Unos años dempués, Francisco Cruz tuvo como tutor al Doctor Carlos Herrera un médicu graduáu na Real Universidá Nacional Mayor de San Marcos de Lima, con quien desenvuelvo la so atraición a la medicina, aprendió Anatomía, principios de ciruxía operatoria y botánica médica.
Médicu del pueblu
editarEn 1847 foi parte del Conseyu de Ministros que gobernó provisionalmente al estáu d'Hondures, esi mesmu añu don Francisco Cruz retirar del cargu qu'ocupara por dos años como de ministru y dedicóse al cuidu de los sos bienes y atollase nel estudió de la botánica melecinal nel so llaboratoriu caseru y al exerciciu de la medicina, pa lo cual abrió en 1848 el so propiu axusto “Botica Cruz” en Comayagua, onde exerció les sos conocencies profesionales y teniendo siempres la so personalidá política, en cuanto al ambiente que se xeneraba.
- Cruz Castro, foi redactor de dellos artículos nel Diariu oficial “Capítulos de la Flora Melecinal d'Hondures”. El so primer artículu na La Gaceta (Hondures) diariu del gobiernu realizar en fecha 20 d'agostu de 1857, so títulu “El Cólera” (cólera morbus) darréu escribió otros artículos tocantes a la sintomatoloxía, tratamientu y convalecencia d'enfermedaes más comunes qu'abondaben nel sieglu XIX n'Hondures.
Foi de gran factor pal Doctor Francisco Cruz, entrevistase col Doctor Pedro Francisco de La Rocha, por que ésti empobinára-y tocantes a cuestiones de medicina. Al cabu de munches investigaciones y pruebes; Cruz, publicó'l so llibru “Botica del Pueblu” un compendiu de ximistríes al algame de toos, dedicáu pa la xente probe del país. La primer edición editar en 1867 en Comayagua. Ye de faer notar que don Francisco Cruz Castro, nun foi médicu tituláu per centru universitariu, sinón un médicu empíricu que realizó perbién les sos conocencies sobre les ciencies médiques y con amplies conocencies de botánica.
Vida política
editar- 1844 Ministru na Xefatura de Carteres na alministración del presidente Coronado Chávez.
- Miembru del Conseyu de Ministros d'Hondures de 1847.
- 1850 Maxistráu suplente del Tribunal Cimeru de Xusticia.
- 1852 Comisionado y representante del gobiernu d'Hondures, cuando se realizó'l Conveniu Chatfield-Cruz colos ingleses.
1856. Ministru de rellaciones esteriores na alministración del Xeneral José Santos Guardiola
- 1859 Xefe Políticu de Comayagua.
- 1859 Representante comisionado del gobiernu d'Hondures, cuando se realizó'l Tratáu Lennox Wyke[1]-Cruz colos diplomáticos del Reinu Xuníu.
- 1865 Ministru del Gobiernu.
- 1866 Designáu presidencial en sustitución del presidente Xeneral José María Medina, según establecer los artículos 29 y 30 de la Constitución d'Hondures de 1865.
- 1865 Representante comisionado del gobiernu d'Hondures ante los Estaos Xuníos d'América, col cual robló'l Tratáu d'Amistá, comerciu y navegación.
- 1867 Diputáu por Comayagua na Asamblea Llexislativa.
- 1871 Secretariu priváu del Xeneral José María Medina.
- 1880 Diputáu por La Paz, de que la so representación robló la Constitución d'Hondures de 1880.
- 1880 Direutor del Departamentu d'Estadístiques na alministración del Doctor Marco Aurelio Soto.
- 1880 Representante comisionado del gobiernu d'Hondures na Convención de Sacu y San Miguel, pa les delimitaciones fronterices Hondures-El Salvador y l'emisión del Decretu del 18 d'avientu de 1880.
- 1884 Representante comisionado del gobiernu d'Hondures, nes xestiones del tratáu Cruz-Letona el cual foi un atayante fracasu na política hondureña, yá que s'afectaba a derechos territoriales nel llugar conocíu como Dolores y dellos reclamos d'habitantes del Valle de Opatoro.
Presidente d'Hondures
editarLa Constitución Política d'Hondures de 1865 nun establecía la reelección del mandatariu, polo cual túvose qu'emitir un decretu'l 13 d'agostu de 1869,[2] reformando l'artículu 33 pa facilitar la reelección del xeneral José María Medina. Pa que'l so efeutu, el 12 d'agostu de 1869 don Francisco Cruz Castro, foi designáu Presidente Provisional d'Hondures,[3] apurriéndo-y la presidencia al reelecto Xeneral José María Medina'l 2 de febreru de 1870, cuando empresto la so promesa de Llei y don Francisco Cruz Castro siguió como diputáu.
Mientres exercía de presidente decreto una prohibición d'almacenamientu d'armes de fueu, pólvora nel Puertu d'Amapala. Ordeno la creación de dos hospitales nacionales y la so organización nes ciudaes de Comayagua y Tegucigalpa. Decretóse l'aforu sobre la introducción de xoyes, relós finos y llicor.
En 1885 don Francisco Cruz capo retirar del solmenáu ambiente político y viaxo al so natal país El Salvador onde exerció la medicina, tornando a la so Hondures en 1890, tomando como residencia la ciudá de La Esperanza, Intibucá onde finó en 1895.
Condecoraciones
editar
Orde de Santa Rosa y de la Civilización d'Hondures, dada pol Presidente d'Hondures, Xeneral José María Medina.
.png){kind=small}
Obres que publicó
editar- 1859. Datos Estadísticos de Comayagua, en virtú del so cargu de Xefe Políticu d'aquella ciudá.
- 1867. La Botica del Pueblu, (Comayagua) primer edición del so llibru de ximistríes.
- 1882. Tercer Censu Xeneral de Población d'Hondures, (Tegucigalpa) nel so calter de Direutor del Departamentu d'estadístiques d'Hondures.
Reconocencies
editar- Del Doctor Alberto de Jesús Membreño: “A don Francisco Cruz, autor de la Flora Melecinal d'Hondures” 1 d'ochobre de 1920.
- Del Historiador Nacional, Llicenciáu José Reina Valenzuela: “Don Francisco Cruz Castro, foi'l primer científicu d'Hondures del sieglu XIX”.
Ver tamién
editarBibliografía
editar- Cruz Castro, Francisco. “Botica del Pueblu: Flora melecinal d'Hondures: enseña a conocer les virtúes de les plantes indíxenes y d'otres sustancies vulgares pal sanamientu de les enfermedaes. Obra orixinal”. 5ª edición reimpresa, 292 páxines. Editor Imprenta Editorial Coello; 1990.
- José Reina Valenzuela, D. Francisco Cruz y la botica del pueblu, Talleres Tipográficos Nacionales; 1942.
Referencies
editar- ↑ Sir Charles Lennox Wyke (1815-1897) Embaxador del Reinu Xuníu de la Gran Bretaña, tocantes a la disputa d'Islles de la Badea y parte del Territoriu de la Mosquitia hondureña.
- ↑ Cronoloxía Histórica de los gobiernos d'Hondures«Copia archivada». Archiváu dende l'orixinal, el 14 de setiembre de 2011. Consultáu'l 13 de setiembre de 2011.
- ↑ Llistáu de Xefes d'Estáu y Presidentes d'Hondures[1]
| Predecesor: José María Medina |
 Presidente d'Hondures 1869- 1870 |
Socesor: José María Medina |
Datos: Q5865500
