1895
añu
1895 (MDCCCXCV) foi un añu común entamáu en martes del calendariu gregorianu, y un añu común entamáu en domingu del calendariu xulianu.
Añu 1895 
| |
| Años: | 1892 1893 1894 - 1895 - 1896 1897 1898 |
| Décades: | Años 1860 Años 1870 Años 1880 - Años 1890 - Años 1900 Años 1910 Años 1920 |
| sieglos: | sieglu XVIII - sieglu XIX - sieglu XX |
| Calendariu gregorianu | 1895 MDCCCXCV |
| Ab urbe condita | 2648 |
| Calendariu armeniu | 1344 |
| Calendariu chinu | 4591 – 4592 |
| Calendariu hebréu | 5655 – 5656 |
| Calendarios hindús - Vikram Samvat - Shaka Samvat |
1950 – 1951 1817 – 1818 |
| Calendariu persa | 1273 – 1274 |
| Calendariu islámicu | 1313 – 1314 |
| Calendariu rúnicu | 2145 |
Fechos
editar- 5 de xineru - Francia: L'asuntu Dreyfus. Quíten-y al oficial francés Alfred Dreyfus el so rangu militar y senténcienlu a cadena perpetua na prisión de la islla'l Diañu.
- 17 de xineru - Tres de la dimisión de Jean Casimir-Perier Félix Faure ye elixíu presidente de Francia.
- 11 de febreru - Estaos Xuníos establez el so protectoráu sobro les islles Ḥawai.
- 24 de febreru - Cuba: Entama, col gritu de Baire, la guerra d'independencia cubana.
- 4 de marzu - China: Soldaos xaponeses capturen Liaoyang y desembarquen en Taiwán.
- 30 de marzu - Alemaña: Rudolf Diesel patenta'l motor que lleva so nome.
- 14 de marzu - Un gran terremotu, de magnitú 6,1 na escala sismolóxica de Richter, daña la ciudá de Liubliana, actual capital d'Eslovenia.
- 17 d'abril - Fírmase'l tratáu de Shimonoseki, que fina cola primer guerra chino-xaponesa. L'imperiu Qing, derrotáu, ye obligáu a renunciar a les sos reivindicaciones en Corea y a ceder a Xapón el sur de la provincia de Fengtien, Taiwán y les islles de los Pescadores.
- 24 de mayu - Taiwán: Oficiales antixaponeses lideraos por Tang Ching-sung declaran la independencia de la islla respeuto a la dinastía Qing, formando la efímera República de Formosa.
- 20 de xunu - Alemaña: Inaugúrase la canal de Kiel, que coneuta'l mar del Norte col mar Bálticu atravesando la base de la península de Xutlandia.
- 28 de xunu - Entama la xunión de Nicaragua, Hondures y El Salvador, que ha durar hasta 1898.
- 31 de xunetu - España: Sabino Arana funda'l Partíu Nacionalista Vascu (Euzko Alderdi Jeltzalea).
- 1 d'ochobre - Madagascar: Les tropes franceses entren na ciudá d'Antananarivu.
- 23 d'ochobre - Taiwán: La ciudá de Tainan, caberu nucleu de resistencia de la República de Formosa, capitula ante los soldaos xaponeses. Acaba asina la esistencia de la república, y entama la dómina del dominiu xaponés de la islla.
- 8 de payares - Wilhelm Röntgen descubre un tipu de radiación que dempués ha llamase rayos X.
- 7 d'avientu - Etiopía: Un exércitu italianu de 2.350 soldaos ye arrasáu por 30.000 soldaos abisinios n'Amba Alagi.
- 28 d'avientu - Auguste y Louis Lumière proyecten la so primer película en movimientu en París.
Nacencies
editar- 1 de xineru - J. Edgar Hoover, direutor del Federal Bureau of Investigation (FBI) norteamericanu (m. 1972).
- 21 de xineru - Cristóbal Balenciaga, modistu hispano-francés (m. 1972).
- 6 de febreru - Babe Ruth, xugador de béisbol norteamericanu (m. 1948).
- 21 de febreru - Henrik Dam, bioquímicu danés, que recibió'l premiu Nobel en fisioloxía y medicina en 1943 pol descubrimientu de la vitamina K.
- 3 de marzu - Ragnar Frisch, economista noruegu, ganador del premiu Nobel d'economía en 1969 (m. 1973).
- 21 de marzu - Avilés: Sabino Álvarez Gendín, rector de la Universidá d'Uviéu y fundador del IDEA († el 30 de payares de 1983).
- 29 de marzu - Ernst Jünger, escritor alemán (m. 1998).
- 6 de mayu - Rodolfo Valentino, actor italianu (m. 1926).
- 18 de mayu - Augusto César Sandino, cabezaleru revolucionariu nicaraguanu (m. 1934).
- 21 de mayu - Lázaro Cárdenas del Río, políticu mexicanu, presidente del país ente 1934 y 1940 (m. 1970).
- 8 de xunu - Santiago Bernabéu, futbolista español y dempués presidente del Real Madrid (m. 1978).
- 24 de xunetu - Robert Graves, escritor inglés (m. 1985).
- 16 d'agostu - Jacinto Guerrero, compositor de zarzuela español (m. 1951).
- 21 de setiembre - Juan de la Cierva, inxenieru aeronáuticu, inxenieru civil y aviador español, inventor del autoxiru.
- 4 d'ochobre - Buster Keaton, actor y direutor de cine norteamericanu (m. 1966).
- 8 d'ochobre - Juan Domingo Perón, militar y políticu arxentín, presidente del país ente 1946 y 1955 y ente 1973 y 1974 (m. 1974).
- 10 d'ochobre - Wolfram Freiherr von Richthofen, militar alemán (m. 1945).
- 13 d'ochobre - Cemal Gürsel, militar y llueu presidente de Turquía (m. 1966).
- 19 d'ochobre - Lewis Mumford, historiador norteamericanu (m. 1990).
- 31 d'ochobre - Basil Liddell Hart, historiador militar británicu (m. 1970).
- 29 de payares - Busby Berkeley, coreógrafu y direutor de cine norteamericanu (m. 1976).
- 9 d'avientu - Dolores Ibárruri, La Pasionaria, dirixente comunista española, diputada por Asturies en 1936 y 1977 († el 12 de payares de 1989).
Muertes
editar- 4 de xineru - Manuel Pavía, militar español (n. 1827).
- 1 de febreru - Teodoro Cuesta García-Ruiz, poeta asturianu (º La Pasera (Mieres), 9 de payares de 1829).
- 11 de febreru - Xuan María Acebal y Gutiérrez, escritor asturianu (n. 1815).
- 26 de febreru - Salvador de Itúrbide y de Marzán, príncipe de Méxicu (n. 1849).
- 19 de mayu - José Martí, cabezaleru del movimientu independentista cubanu (n. 1853).
- 22 de mayu - Isaac Peral, científicu español.
- 29 de xunu - Thomas Henry Huxley, biólogu evolucionista inglés (n. 1825).
- 28 de xunetu - Edward Beecher, teólogu norteamericanu (n. 1803).
- 5 d'agostu - Friedrich Engels, filósofu alemán (n. 1820).
- 28 de setiembre - Louis Pasteur, químicu y microbiólogu francés (n. 1822).
- 27 de payares - Alexandru Dumas fíu, escritor francés (n. 1824).
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre 1895.
