René Descartes
René Descartes, nacíu en La Haye en Touraine (Indre et Loira, Francia; el llugar recibe güei el nome de Descartes nel so honor) el 31 de marzu de 1596 y muertu en Estocolmu (Suecia) el 11 de febreru de 1650, foi un filósofu, matemáticu y físicu francés. Magar que yera francés, pasó venti años (1629-1649) nes Provincies Xuníes tres de sirvir un tiempu nel exércitu de Mauriciu de Nassáu, príncipe d'Orange y cabezaleru d'esti país. Poro, ye consideráu ún de los principales representantes del nomáu Sieglu d'Oru neerlandés[6].
La so obra Meditaciones metafísiques (1641) sigue siendo anguaño un testu de referencia na mayoría de los departamentos universitarios de filosofía. La so influyencia nel campu de les matemátiques ye igual d'importante: ye consideráu'l pa de la xeometría analítica, que fai de ponte ente l'álxebra y la xeometría, que foi clave pal descubrimientu del cálculu ya l'análís infinitesimal. Descartes foi, tamién, una de les figures principales de la Revolución científica.
Descartes refugó aceptar l'autoridá de los filósofos anteriores a elli, y munches vegaes adoptó puntos de vista perestremaos de los de los sos predecesores. Asina, na introducción de Les passions de l'âme, un tratáu de les emociones, llega a dicir que va escribir sobro esta materia "como si dengún tuviera escrito sobre ello primero". El so principal asertu filosóficu ye "Pienso, eso ye qu'esisto", qu'apaez nel so Discursu del métodu (1637) y nos sos Principios de la filosofía (1644)[nota 1].
Munchos de los elementos del so pensamientu filosóficu pueden rastrexase nel aristotelismu tardíu, nos neoestoicos del sieglu XVI y en filósofos como Agustín d'Hipona. No que cinca a la filosofía natural, el so pensamientu dixébrase de les escueles que lu precedieron en dos puntos principales: primeru, él niega la dixebra de la sustancia corporal en cuerpu y alma; y segundu, niégase a aceptar denguna xustificación al traviés de destinos finales, seyan d'orixe relixosu o natural, na esplicación de los fenómenos naturales[7]. Na so teoloxía insiste na absoluta llibertá del actu divinu de la creación.
Descartes punxo los finxos pa l'apaición, nel sieglu XVII, del nomáu racionalismu continental, dempués defendíu por Baruch Spinoza y Gottfried Leibniz y opuestu al empirismu de Thomas Hobbes, John Locke, George Berkeley y David Hume. Neto Leibniz y Spinoza que Descartes foron toos ellos matemáticos amás de filósofos, y Descartes y Leibniz ficieron tamién destacaes contribuciones al desarrollu de la ciencia.
Notes
editar- ↑ Esta idea fora propuesta un sieglu anantes pol filósofu español Gómez Pereira con esta forma: "Sé que sé daqué, y cualesquiera que sabe esiste; poro, yo esisto" (nosco me aliquid noscere, & quidquid noscit, est, ergo ego sum). Ver Gómez Pereira, Antoniana Margarita: "De Immortalitate Animae", 1749 [1554], p. 277; Santos López, Modesto (1986). Gómez Pereira, médico y filósofo medinense. En Historia de Medina del Campo y su Tierra, volumen I: Nacimiento y expansión, ed. by Eufemio Lorenzo Sanz, 1986.
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Renatus Cartesius» (suecu). Diccionario Biográfico Sueco.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 William Wallace. «EB-11 / Descartes, René» (n'inglés). Encyclopædia Britannica de 1911.
- ↑ URL de la referencia: https://www.lexpress.fr/culture/art/mais-ou-etait-passee-la-tete-de-descartes_1726031.html.
- ↑ Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: jn19990001725. Data de consulta: 1r marzu 2022.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Nadler, Steven, The Philosopher, the Priest, and the Painter: A Portrait of Descartes. Princeton University Press, 2015. ISBN 9780691165752
- ↑ Carlson, Neil R., Physiology of Behavior. Needham Heights, Massachusetts: Pearson: Allyn & Bacon, 2001, p. 8. ISBN 0-205-30840-6.
Enllaces esternos
editar- René Descartes na Internet Movie Database (n'inglés)
- «René Descartes». en Find a Grave. (n'inglés)
- Obres de René Descartes nel Proyeutu Gutenberg