Orient Express
L'Espresu d'Oriente (n'inglés y francés: Orient Express) ye'l nome del serviciu de tren de llarga distancia que, na so mayor puxanza, xunía París con Constantinopla (güei Estambul). Dende la so inauguración en 1883 hasta los nuesos díes, la so ruta foi alteriada delles vegaes, sía por loxística o por asuntos políticos. Yera consideráu unu de los trenes más luxosos del mundu, con pasaxeros qu'incluyíen dende millonarios burgueses hasta miembros de l'aristocracia europea.
| Orient Express | |||
|---|---|---|---|
inter-city rail (en)  , serviciu de tren, Tren de lujo (es) , tren internacional (es) y línea de tren de pasajeros (es) | |||
 | |||
| Información | |||
| Parte de |
transporte ferroviario en Lombardía (es) | ||
| Historia | |||
| Operadores |
| ||
| Acontecimientos significativos |
Yarımburgaz train disaster (en) | ||
 | |||
Historia
editarOrixe
editar
La idea de crear un serviciu de pasaxeros que xuniera Europa Occidental col Suroeste Asiáticu surdió de Georges Nagelmackers, creador de la francesa Compagnie Internationale des Wagons-Lits (CIWL). Esta compañía, creada en 1872, fuera la primera n'Europa n'introducir coches cama y vagones restaurante nos trenes (idea que fuera puesta en práutica yá n'Estaos Xuníos por George Pullman).
El 4 d'ochobre de 1883, la CIWL inauguró l'entós bautizáu Express d'Orient. Na dómina, el tren salía dos veces per selmana de la estación del Este (Gare de l'Est), en París, y terminaba na ciudá de Giurgiu, en Rumanía, pasando per Estrasburgu, Múnich, Viena, Budapest y Bucuresti. De Giurgiu, los pasaxeros yeren tresportaos al traviés del Danubiu hasta la ciudá de Ruse, en Bulgaria. D'ellí otru tren #llevar hasta Varna, onde podíen tomar un tresbordador hasta Istambul.
En 1889 terminóse la llinia hasta la mesma Istambul. Nesa dómina, el serviciu diariu de París empezó a dir hasta Budapest. Tres veces per selmana'l serviciu de trenes estendiase hasta Istambul, pasando por Belgráu y Sofía. Dende Budapest, una vegada per selmana, el serviciu diba hasta Constanza, nel Mar Negru, pasando per Bucuresti. En 1891 el nome oficial pasó a ser Orient Express.
Primer Guerra Mundial
editar
En 1914, el serviciu del Espresu d'Oriente foi atayáu. Les operaciones volvieron a la so normalidá en 1918. En 1919 inauguróse'l túnel Simplon, xuniendo Suiza con Italia, faciendo posible asina una ruta alternativa hasta Istambul. Inaugurase d'esta forma'l serviciu Simplon Orient Express, que pasaba (depués de salir de París) por Lausana, Milán, Venecia y Trieste, xuniéndose a la ruta orixinal en Belgráu. Una de les carauterístiques d'esti nuevu trayeutu consistía nel fechu de qu'Alemaña podía ser evitada, fechu que constituyía una ventaya pa los Aliaos (considerando qu'entá nun teníen total enfotu nos alemanes). Una de les clauses del Tratáu de Versalles definía qu'Austria tendría de dexar que los trenes pasaren por Trieste, sobremanera teniendo en cuenta qu'enantes los trenes internacionales que llegaren a territoriu austriacu, yeren obligaos a pasar per Viena. Más tarde el Simplon Orient Express demostró ser la ruta más procurada de tol serviciu.
Puxanza
editar
Na década de 1930 l'Espresu d'Oriente algamó la so puxanza máxima, con tres servicios travesando Europa: l'Espresu d'Oriente orixinal, el Simplon Orient Express, y el nuevu Arlberg Orient Express, que siguía la trayeutoria París - Budapest pasando por Zúrich y Innsbruck, con vagones siguiendo aldu hasta Bucuresti o hasta Atenes. Nesta dómina Londres yá cuntaba colos servicios del Simplon. Los pasaxeros salíen en tren cola British Southern Railway dende la estación Victoria hasta Dover, onde tomaben un ferry escontra Calais. A partir d'ellí siguíen en tren hasta la estación La Gare de Lyon, en París, onde los vagones #acoplar al Simplon. Nesta dómina foi cuando l'Espresu d'Oriente adquirió la so fama de tren luxosu; ufiertaba un serviciu de primer clase pa los sos pasaxeros (nes sos cocines yeren contrataos renombraos chefs), qu'incluyía miembros de la realeza, diplomáticos, millonarios y personalidaes polo xeneral.
Segunda Guerra Mundial
editarUna vegada más s'atayaron tolos servicios. Mientres esti periodu, la compañía alemana Mitropa intentó poner en funcionamientu'l so propiu Espresu d'Oriente, ensin ésitu dalgunu por cuenta de los constantes sabotaxes de les víes per parte de los partisanos yugoslavos. Namái en 1945 normalizóse tou, sacante la ruta d'Atenes que taba cerrada na frontera ente Yugoslavia y Grecia.
El trayeutu foi reabiertu en 1951, sicasí casi darréu surdió otra torga: la frontera ente Bulgaria y Turquía foi cerrada ente 1951 y 1952, bloquiando'l camín hasta Istambul. Cola Cortina de Fierro, munchos países d'Europa del Este terminaron per camudar los vagones de la Wagon-Lits poles sos propies versiones, causando una considerable amenorga na calidá del serviciu. En 1960 foi retirada la ruta del Simplon hasta Calais, sustituyéndola pol Golden Arrow, un serviciu ayenu a la cadena Orient.
Decadencia y retirada del serviciu
editarEn 1962 tantu la ruta orixinal del Espresu d'Oriente como'l Arlberg Orient Express son asitiaos fora de circulación, de cuenta qu'apenes quedó'l Simplon Orient Express, y que foi sustituyíu nesi mesmu añu por un serviciu más lentu llamáu Direct Orient Express. Ufiertaba salíes diaries hasta Belgráu (pasando pola mesma trayeutoria del Simplon), dende onde salía pa Istambul y Atenes dos veces per selmana.
En 1971, la Wagon-Lits (CIWL) decidió actuar solamente emprestando serviciu nos trenes, vendiendo o arrendando los sos vagones pa delles compañíes europees. En 1976 foi suspendíu dafechu'l serviciu París - Atenes.
En 1977 salió de circulación el Direct; el so últimu viaxe ente París ya Istambul foi'l 19 de mayu d'esi añu.
A pesar de los comentarios de que l'Espresu d'Oriente terminara, parte de la so ruta orixinal ye reactivada, sol nome orixinal de Orient Express. Ente 1977 y 2001 salía de París hasta Budapest, con poques salíes pa Bucuresti. Nesi periodu los trenes teníen vagones franceses, austriacos, húngaros y rumanos, toos atendíos por funcionarios de la Wagon-Lits.
El 10 de xunu de 2001, el trayeutu llindose a la ruta París - Viena.
A fines de 2009, el Orient Express realizó'l so últimu viaxe. Felicidá retirada foi motivada, según la compañía, pola puxanza de los vuelos baratos y los trenes d'alta velocidá.
Dende 1996, coles mires de controlar les falsificaciones y usos abusivos de la so imaxe, la CIWLT (Compagnie Internationale des Wagons-Lits et du Tourisme), parte del Grupu internacional ACCOR, creó Wagons-Lits Diffusion SA, filial encargada de xestionar les marques, archivos históricos y tolos derechos históricos (trademarks and Intelectual Properties). #Cualquier usu tien que tar autorizáu por Wagons-Lits Diffusion SA, basáu en París, Francia.
Rutes
editar.svg)
Cultura popular
editarL'Espresu d'Oriente, por cuenta de la so fama, yá foi citáu en dellos llibros y filmes. Una de les referencies más conocíes ta nel llibru Asesinatu nel Orient Express, escritu por Agatha Christie. Nesta hestoria, el detective Hércules Poirot soluciona un crime cometíu a bordu del Simplon Orient Express. Otra referencia atopase na obra L'Espresu d'Oriente, escritu por Graham Greene. Nos filmes, l'Espresu d'Oriente ye citáu en From Russia With Love, de Ian Fleming, según na versión de 2004 del filme La vuelta al mundu n'ochenta díes, ente otros. El famosísimo arume Chanel nᵘ 5 realizó un spot publicitariu nel Espresu d'Oriente. En 1991 publicóse Horror nel Orient Express, una campaña pal xuegu de rol La Llamada de Cthulhu que tien como exa principal de la so trama la ruta siguida pol tren. Esiste tamién un xuegu pa PC tituláu "The Last Express" publicáu en 1997. Más apocayá l'octavu episodiu de la octava temporada moderna de la serie británica de ciencia ficción Doctor Who titúlase Mummy on the Orient Express y desenvuélvese nun tren espacial basáu nos años de gloria del Espresu d'Oriente.
Referencies
editar- Orient Express:el fin de la hestoria. Consultada'l 29/12/2009
- A history of the Orient Express - the truth behind the legend (n'inglés).
- Venice-Simplon Orient Express (n'inglés).
Referencies
editarEnllaces esternos
editarWagons-Lits Diffusion, gestion des droits sur les marques anciennes et archíveslos, ↑ @http://www.wagons-lits-diffusion.com [archive]
- Tren de luxu Venice Simplon-Orient-Express(n'inglés)
- Viajerosaltren.com Reserves ya información n'español Archiváu 2014-08-09 en Wayback Machine
- Belmond Website(n'inglés)
Datos: Q191985
Multimedia: Orient Express
