Llaguna de Szczecin
| Llaguna (o lagoon) de Szczecin (badea de Pomerania o del Oder) Stettiner Haff - Zalew Szczeciński | ||
| Llocalización alministrativa | ||
|---|---|---|
| División | .svg){kind=small} Mecklemburgu-Pomerania Occidental (ALE) Polonia (POL)
|
|
| Xeografía | ||
| Mar | Mar Bálticu | |
| Subdivisiones | Rügischer Bodden | |
| Islles interiores | Usedom | |
| Accidentes | ||
| • Otros | Estrechos de Peenestrom, Świna y Dziwna (col Bálticu) | |
| Superficie | 903 km² | |
| Fondura media | 4 m | |
| Mapamapes | ||
  | ||
 | ||
La llaguna de Szczecin (alemán: Stettiner Haff; polacu: Zalew Szczeciński) —tamién descrita como badea o lagoon y tamién transcrita como Stettin—, y conocida dacuando como badea del Oder, ye una gran llaguna costera de tipu lagoon alcontrada na zona del estuariu del ríu Oder y compartida por Alemaña y Polonia. Ye la llaguna costera más grande del mar Bálticu, alcontrada na desaguada del Óder y del ríu Peene. La so superficie conxunta, con tolos afluentes,ye d'aproximao 903 km² , estendiéndose en direición E-O unos 52 km y 22 km na N-S. La fondura media de la llaguna ye de menos de cuatro metros. Al traviés de la llaguna trescurre la frontera establecida l'añu 1945 ente Polonia y Alemaña y nella atopen les islles d'Usedom, Wolin y Karsibór (Kaseburg).
Denominóse de forma tradicional estremándola ente la Pequeña llaguna (Kleines Haff), nel oeste (277 km²), y la Gran llaguna (Großye Haff, Wielki Zalew ), nel este (410 km²). Un ambiguu nome históricu alemán yera Frisches Haff, que más tarde se refirió puramente a la llaguna del Vístula.[1]
Xeografía
editar
La llaguna ye alimentada, dende'l sur, por dellos ramales del ríu Oder y dellos ríos más pequeños como Ziese, Peene, Zarow, Uecker y Ina.[2] Nel norte, la llaguna ta coneutada a la badea de Pomerania del mar Bálticu por aciu trés estrechos Peenestrom, Świna y Dziwna, qu'estremen el continente y les islles d'Usedom y Wolin.
La llaguna tien una superficie de 903 km², la so fondura natural media ye de 3,8 m y la máxima de 8,5 m.[3] La fondura de les canales de navegación sicasí puede entepasar de 10,5 m.[3] Poro, la llaguna tien aproximao 2,58 km³ d'agua.[4] La temperatura medio añal de l'agua ye de 11 °C.[4]
El 94% de les cargues d'agua arramaes na llaguna proceden del ríu Oder y los sos confluencias, que xube a un permediu añal de 17 km³ o 540 m³⋅s.[5] Toles otres confluencias contribúin con una descarga añal combinada de 1 km³.[5] Dada la falta de datos fiables pal fluxu d'entrada dende'l mar Bálticu, l'ingresu combináu envaloróse nunes 18 km³ con una área d'influencia de 129 000 km², permaneciendo na llaguna una media de 55 díes antes de la so descarga na badea de Pomerania.[4] Los nutrientes tresportaos por ello na llaguna fixeron que sía de hiper(ue)trófica a eutrófico.[6] Los estrechos Peenestrom, Świna y Dziwna son responsables del 17%, 69% y 14% de la descarga, respeutivamente.[7]
El salín mediu ye d'ente 0,5 y 2 ups, anque dacuando enfusa al traviés de la Świna más agua salao qu'alza llocalmente el salín hasta los 6 psu.[5]
Llocalidaes nes proximidaes de la llaguna
editar- en Polonia: Szczecin, Świnoujście, Police, Wolin y Nowe Warpno;
- n'Alemaña: Ueckermünde y Usedom.
Historia
editarEn 1880, abrióse al traviés de la islla de Usedom el Kaiserfahrt ("pasaxe del Emperador") una canal d'agua que conectaba la llaguna col mar Bálticu ensin tener pasar pela parte oriental de Swine, dexando que los grandes barcos pudieren entrar na llaguna y nel puertu de Stettin más rápido y de forma más segura. La canal, d'unos 12 km de llargu y 10 metros de fondura, foi escaváu pol imperiu alemán ente 1874 y 1880, mientres el reináu del primer emperador Guillermu I d'Alemaña (1797-1888) a quien honra'l so nome. Amás, el trabayu dio llugar a una nueva islla llamada Kaseburg (Karsibór), esgazada de Usedom.
Dempués de 1945, les zones hasta entós alemanes alcontraes al este de la llinia Oder Neisse pasaron a formar parte de Polonia, incluyendo les antigües ciudaes portuaries de Stettin (Szczecin) y Swinemünde (Świnoujście), dambes na vera occidental del ríu Oder. El Kaiserfahrt foi renombráu como Piast Canal, por ser la frontera con Polonia na dómina de la dinastía Piast.
La frontera ente Alemaña y Polonia tamién estrema'l senu llamáu Neuwarper See cerca de Rieth.
Economía
editar
La llaguna sirvió como una importante cala pesquera mientres sieglos, tamién como una importante vía de tresporte dende'l sieglu XVIII, y más apocayá, dende'l sieglu XX, como importante destín turísticu.[3]
Actividaes recreatives
editarGüei la llaguna ufierta una seleición d'escursiones en barcu de pasaxeros, dexa realizar una amplia gama de deportes acuáticos y tien delles sableres notables. Los turistes pueden afayar la viticultura, el ferrocarril de vía estrecha, museos, castiellos, munches rutes de senderismo y ciclismu y un pequeñu pueblu que recrea la vida de los antiguos asentamientos eslavos.
Contaminación
editarLa llaguna sufre de contaminación pesada, sobremanera procedente del ríu Oder, dando llugar a la eutrofización. Atopáronse nel ríu altes concentraciones de sedimentos d'aluminiu y de fierro que causen una rápida crecedera d'algues nel interior de la llaguna. Sicasí, les concentraciones de nutrientes al llargu plazu amuesen una alta variabilidá interañal y menguaron mientres los últimos años.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Erhard Riemann, Alfred Schoenfeldt, Ulrich Tolksdorf, Reinhard Goltz, Akademie der Wissenschaften und der Literatur (Germany), Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Mainz, Preussisches Wörterbuch: Deutsche Mundarten Ost- und Westpreussens, 6th edition, Wachholtz, 1974, p. 595, ISBN 3-529-04611-6
- ↑ Gerald Schernewski, Baltic coastal ecosystems: structure, function, and coastal zone management, Springer, 2002, p. 79, ISBN 3-540-42937-9
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ulrich Schiewer, Ecology of Baltic coastal waters, Springer, 2008, p.115, ISBN 3-540-73523-2
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Op. cit. Schiewer, p.117.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Op. cit. Schiewer, p.116.
- ↑ Op. cit. Schiewer, p.118.
- ↑ Op. cit. Schiewer, p.119.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Llaguna de Szczecin.- «Heavy-metal pollution of sediments from Szczecin Lagoon and the Gdansk Basin, Poland». Sci. Total Environ. 330 (1-3): páxs. 249–69. setiembre de 2004. doi:. PMID 15325172. http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0048-9697(04)00282-7.
Datos: Q161385- Multimedia: Szczecin Lagoon
