Diferencies ente revisiones de «Idioma italianu»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Vsuarezp treslladó la páxina "Italianu" a "Idioma italianu" sobre una redireición |
Sin resumen de edición |
||
Llinia 22:
El toscanu impúnxose tres la reunificación [[Italia|italiana]] por ser la variante más prestixosa al escribir [[Dante]], [[Boccaccio]] y [[Petrarca]] les primeres grandes obres lliteraries de la península itálica na [[Baxa Edá Media]].
== Presencia del italianu nel mundu ==
Línea 29 ⟶ 28:
Destaquen los 4 millones d'italoparlantes n'[[Estaos Xuníos]].
▲== Posición dientro de la Familia Románica ==
La consideración de llingua única a tolo que se fala n'Italia ye bien abegoso: los idiomes descendientes del [[llatín]] estrémense en dos grupos: l'oriental, qu'inclúi al [[rumanu]] y [[aromúnicu]] (macedorrumanu) y l'occidental, dividíu en llingües '''[[galorrománicu|galo]]-[[iberorrománicu|ibériques]]''' como'l [[francés]], les demás llingües d'[[oil]], l'[[occitanu]], [[francoprovenzal]], [[réticu (retorromanu)|retorromanu]] y les llingües [[galo-italianes]] ([[lombardu]], [[piamontés]], [[vénetu]], [[ligur]], etc.) y la rama '''[[italorrománicu|italo]]-[[balcanorrománicu|dálmata]]''', qu'inclúi l'estintu dálmata, el [[sicilianu]], [[calabrés]], [[napolitanu]] y el propiu "''italianu''" o toscanu. La llinia divisoria ente galoitalianes y italodálmates ta asitiada xusto nel entamu de la península cerca de Rímini.
Pola imposición del toscanu, idiomes con antigua tradición lliteraria como'l vénetu o que gozaron del estatus d'idioma oficial, como'l piamontés nel [[Reinu de Piamonte]]-Cerdeña, la [[llingua ligur]] na [[República de Xénova]] o'l Napolitanu nel [[Reinu de les Dos Sicilies]], tan arrequexaos anguaño a la categoría de dialeutos, magar qu'Italia reconoz como idiomes al [[sardu]] y [[friulián]], magar que nenguna d'estes llingües caben dientro de la rama ítalo-dálmata.
== Pronunciación ==
Aqui amuésase la pronunciación de lletres o diágrafos del italianu.
{| class="wikitable"
|-
! Lletra o diágrafu !! Fonemes
|-
| A, a || /a/
|-
| B, b || /b/
|-
| C, c || /k/ antes de a, o, u, /t͡ʃ/ antes de e o i
|-
| CH, ch || /k/
|-
| D, d || /d/
|-
| E, e || /e/ /ɛ/
|-
| F, f || /f/
|-
| G, g || /g/ antes de a, o, u /ʒ/ antes de e o i
|-
| GN, gn || /ɲ/ igual que la ñ
|-
| GLI, gli || /ʎ/ como la ll del asturianu
|-
| H, h || ye muda
|-
| I, i || /i/
|-
| L, l || /l/
|-
| M, m || /m/
|-
| N, n || /n/
|-
| O, o || /o/ /ɔ/
|-
| P, p || /p/
|-
| Q, q || /kw/
|-
| R, r || /r/ /ɾ/
|-
| S, s || /s/
|-
| SC, sc || /ʃ/ como la x del asturianu
|-
| T, t || /t/
|-
| U, u || /u/
|-
| V, v || /v/
|-
| X, x || /ks/
|-
| Z, z || /ts/ o /dz/
|}
{{interwiki|code=it}}
| |||