Félix María Zuloaga
Félix María Zuloaga Trío (31 de marzu de 1813, Álamos – 11 de febreru de 1898, Ciudá de Méxicu)[1][2] foi un militar y políticu mexicanu qu'encabezó'l Plan de Tacubaya, que desconocía la Constitución de 1857 y per mediu del cual foi nomáu presidente interín de Méxicu[3] n'oposición al presidente constitucional, Benito Juárez. El so nomamientu dar al empiezu de la guerra de Reforma, periodu nel cual la república tuvo dos presidentes.
Félix María Zuloaga | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Álamos, 31 de marzu de 1813 |
| Nacionalidá |
 Méxicu |
| Muerte | Ciudá de Méxicu, 11 de febreru de 1898 (84 años) |
| Familia | |
| Padre | Manuel José de Zuloaga |
| Casáu con | María de la Gracia Palafox |
| Oficiu | políticu, militar |
| Graduación | xeneral |
| Creencies | |
| Partíu políticu |
Partido Conservador (Mexico) (es)  |
 | |
Biografía
editar«Nesta Santa Ilesia Parroquial de los Alamos en cinco d'Abril de mil ochocientos trelce, Yo Don Juan Nicolás Quiros, cura por S. M. bautice solemnemente, punxi los Santos Goléivos y Sagráu Crisma, a un neñu español que nació'l trenta y ún de Marzu y punxéronse-y los nomes de José Felis de la Sma. Trinidá: fíu legitimo de D. Manuel José de Zuloaga y Da Maria Ana Trío y fueron los sos padrinos D. Manuel de Anguia y Da Serafina Barreda, á quien alvertí'l parentescu espiritual y obligaciones contraidas y por verdá roblar.—Juan Nicolás Quiros y Mora.»Ilesia parroquial de los Álamos, 5 d'abril de 1813
Félix María Zuloaga nació'l 31 de marzu de 1813 n'Álamos, Sonora.[4] Fíu de Manuel José de Zuloaga y de Mariana Triyu. El so educación primaria realizar en Chihuahua. Entró a un seminariu na Ciudá de Méxicu, que abandonó tiempu dempués. En 1834 tornó a Chihuahua y se enlistó nes milicies cíviques de Chihuahua. Participó en campañes contra los apaches y comanches nes conocíes guerres comanches.[5]
En 1838 tornó a la Ciudá de Méxicu ya ingresó al exércitu regular como teniente segundu. Participó na guerra de los Pasteles contra Francia el mesmu añu y en campañes contra la Revolución de Texas. Tamién esi mesmu añu foi nomáu presidente del Conseyu de Guerra de la guarnición de la Ciudá de Méxicu. Lliberal a los sos empiezos en política, en 1840 participó nel derrocamientu del presidente Anastasio Bustamante. Al añu siguiente aliar con Antonio López de Santa Anna onde engarró contra los separatistes en Yucatán y dirixó les fortificaciones de Monterrey. Mientres la Guerra ente Estaos Xuníos y Méxicu fungió como alcalde de la ciudá de Chihuahua.[6]
En 1854 engarró contra los lliberales que sofitaron el Plan de Ayutla, y foi fechu prisioneru. Tiempu dempués foi lliberáu y en 1855 foi representante del estáu de Chihuahua na Xunta de Representantes de los Estaos en Cuernavaca.
Félix María Zuloaga engarró contra los conservadores en dos campañes en Puebla, pero tiempu dempués simpatizó col Partíu Conservador. Finalmente, el 17 d'avientu de 1857, el xeneral Zuloaga encabezo'l pronunciamientu del Plan de Tacubaya el cual demandaba la derogación de la Constitución de 1857, la permanencia d'Ignacio Comonfort na presidencia y la convocatoria d'un Congresu estraordinariu, que encargaríase d'ellaborar una nueva constitución. Dos díes depués de la so publicación, Comonfort xuntar al Plan de Tacubaya dando asina un golpe d'estáu contra'l so propiu gobiernu. Benito Juárez (Presidente de la Suprema Corte de Xusticia nesi momentu) negar a collaborar colos conservadores. Por esta razón, Comonfort ordenó que lo detuvieren y caltener en prisión.[7]
El 11 de xineru de 1858, el xeneral Zuloaga esixó l'arrenunciu del presidente Comonfort. Comonfort permaneció nel cargu diez díes, y mientres esi tiempu lliberó a Juárez y a otros lliberales que fueren encarcelaos. Tres el derrocamientu de Comonfort, Juárez asumió la presidencia acordies cola Constitución de 1857, pero Zuloaga tenía mandu militar de la capital, polo que Juárez estableció'l so gobiernu en Guanajuato. Este foi l'empiezu de la Guerra de Reforma. Comonfort abandonó'l país, refugáu tantu por lliberales como por conservadores
Zuloaga foi escoyíu polos partidarios del movimientu anti-constitucional, xenerales conservadores y el cleru católicu, pa sirvir como presidente interín de Méxicu'l 21 de xineru de 1858. Asumió'l cargu'l 23 de xineru del mesmu añu. El 24 d'avientu del 1858 foi depuestu por aciu el Plan de Navidá proclamáu pol xeneral Manuel Robles Pezuela (sustitutu del xeneral Miguel Miramón, quien s'atopaba en campaña). Robles Pezuela caltuvo la presidencia conservadora hasta'l 21 de xineru de 1859, y el 24 de xineru, Zuloaga reasumió el cargu. El segundu términu de Zuloaga remató'l 2 de febreru de 1859 cuando foi reemplazáu por Miguel Miramón.
El 9 de mayu de 1860 publicóse un decretu por que Zuloaga reasumiera la presidencia conservadora. A otru día Miguel Miramón tomar prisioneru. El 3 d'agostu d'anguaño escapóse de León, y coló a la ciudá de Méxicu. El Conseyu de Gobiernu nun lu reconoció yá como presidente. Auxiliáu por dellos militares conservadores, asumió la presidencia'l 13 d'agostu anque solo de facto, yá que anduvo en campaña.
Dempués de trés años de guerra civil, les fuercies lliberales encabezaes pol xeneral Jesús González Ortega, enfrentaron la que sería la última batalla contra les fuercies conservadores empobinaes por Miramón. Los lliberales vencieron a los conservadores definitivamente na Batalla de Calpulalpan nel Estáu de Méxicu el 22 d'avientu de 1860, y finalmente el 1 de xineru de 1861, Benito Juárez fixo la so entrada triunfal a la capital, colo que momentáneamente restablecióse l'orde constitucional de Méxicu.
A pesar de ser ganáu polos lliberales, los conservadores siguieron reconociendo a Zuloaga como presidente. El gobiernu constitucional declarar fora de la llei pol asesinatu de Melchor Ocampo. El 28 d'avientu de 1862, remató'l so mandatu col que concluyeron los gobiernos conservadores, pa preparar el camín a lo que sería llamáu'l Segundu Imperiu Mexicanu que foi proclamáu en 1863.
Últimos años
editarZuloaga trató d'aliase al imperiu, pero falló nel so intentu. En 1865 foi exiliáu a Cuba. Tornó a Méxicu años dempués de la muerte de Juárez. Dedicar al cultivu de tabacu y nunca tornó a la política. Morrió na ciudá de Méxicu'l 11 de febreru de 1898 a los 84 años.
A pesar de ser un gobernante emanado d'un golpe d'Estáu y habiendo unu constitucional na dómina en qu'él foi nomáu pal cargu, la historia de Méxicu reconocer como presidente de Méxicu.
Referencies
editar- ↑ Villalpando, José Manuel (avientu de 2010). Historia de Méxicu al traviés de les sos gobernantes, Segunda Edición, Méxicu: Planeta, páx. 161. ISBN 978-970-37-0770-6.
- ↑ «Félix María Zuloaga (1813-1898)». SIEDUCA. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-11-14. Consultáu'l 26 de xunu de 2011.
- ↑ «Félix María Zuloaga». CDIGITAL. Consultáu'l 4 de setiembre de 2009.
- ↑ OROZCO LLINARES, "Gobernantes de Méxicu: dende la dómina prehispánica hasta los nuesos díes, Edición Ilustrada, Panorama Editorial, Méxicu, D.F., 1985
- ↑ «Félix María Zuloaga». Gobiernu Federal. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-01-10. Consultáu'l 28 de xunu de 2011.
- ↑ (2005) Biografía y Xeografía de Méxicu. Porrua.
- ↑ Fuentes Aguirre, Armando (2006). Juárez y Maximiliano. La roca y el suañu. Diana. ISBN 978-968-13-4266-1.
Bibliografía
editar- Garza Gonzalez, Rodolfo (2013). Anécdotes de los gobernantes de Méxicu. Universidá Autónoma de Nuevo León (páx. 89). ISBN 978-607-27-0430-5.
- Galindo y Galindo, Miguel (1987). Historia de Méxicu, La gran década nacional. Fondu de Cultura Económica (páx. 224). ISBN 1-4175-0429-3.
- García Puron, Manuel, Méxicu y los sos gobernantes, v. 2. Méxicu City: Joaquín Porrúa, 1984.
- Trueba Lara, José Luis (2010). La derrota de Dios. Suma de Lletres.
- Orozco Llinares, Fernando, Gobernantes de Méxicu. Méxicu City: Panorama Editorial, 1985, ISBN 968-38-0260-5.
- Zoraida Vázquez, Josefina (2006). Juárez, el Republicanu. Méxicu: Secretaría d'Educación Pública. ISBN 970-976502-7.
- "Zuloaga, Félix María," Enciclopedia de Méxicu, v. 14. Méxicu City, 1996, ISBN 1-56409-016-7.
Enllaces esternos
editar
Datos: Q657050
