Florencio Xatruch
Florencio Xatruch Villagra (21 d'ochobre de 1811 – 15 de febreru de 1893, Managua) foi un abogáu, militar y políticu honduranu que ye consideráu un héroe centroamericanu. Algamó'l grau de Xeneral de División y foi Vicepresidente d'Hondures ente los años 1864 a 1868, electu como decimocuartu Presidente constitucional d'Hondures, tomó posesión del cargu en 1871 y foi derrocáu'l mesmu añu. Xatruch ye consideráu un héroe centroamericanu.
Florencio Xatruch | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Vida | |||
| Nacimientu | 21 d'ochobre de 1811 | ||
| Nacionalidá |
 Hondures  Nicaragua | ||
| Muerte | Managua, 15 de febreru de 1893 (81 años) | ||
| Estudios | |||
| Estudios |
Universidad Nacional Autónoma de Nicaragua-León (es)  | ||
| Oficiu | políticu | ||
| Graduación | xeneral | ||
| Creencies | |||
| Relixón | catolicismu | ||
 | |||
Biografía editar
El xeneral Florencio Xatruch nació en San Antonio d'Oriente, conceyu del departamentu de Francisco Morazán, Hondures, el 21 d'ochobre de 1811. Esti xeneral tuvo una gran participación ya inflúi tantu política, como militarmente en tola rexón centroamericana. Amás de la so carrera militar foi mineru y ganaderu n'Hondures y Nicaragua.
El so padre, Ramón Xatruch, yera d'orixe catalán y la so madre foi la señora Eugenia Villagra, perteneciente a l'alta sociedá de Choluteca, que la so familia yera propietaria de mines. Los sos estudios llevar a cabu na Universidá de León, Nicaragua.
Vida militar y política editar
Dempués de terminar los sos estudios en Nicaragua, esti xeneral retornó a Hondures onde se xunió a les tropes de Domingo Sarmiento y Santos Sánchez en 1826 en contra del gobiernu en vez de Diego Vigil. Darréu, Xatruch engarró nos exércitos del xeneral Francisco Morazán. Foi por ello que'l 14 de marzu de 1832, Xatruch foi xubíu a sarxentu per orde del mesmu xeneral Morazán, depués inclinóse pol conservadorismu.[1]
En 1841 Florencio Xatruch llogró l'ascensu a Capitán por orde del xeneral Julián Terceru quien yera parte de l'alministración del Presidente xeneral Francisco Ferrera. Pero, Xatruch non solo xubía en rangos militares, la so mesma fama de militar llueu lo catapultaría a la política d'Hondures. Foi por ello que resultó electu como diputáu al Congresu Nacional del Estáu hondureñu en 1848 pol departamentu de Choluteca, mientres el gobiernu del presidente Juan Lindo. Un par d'años dempués, Florencio Xatruch llevantar n'armes sofitando al so amigu José Santos Guardiola en contra del gobiernu lliberal del xeneral José Trinidad Cabañas. Por estos fechos, Xatruch viose obligáu a treslladase a Nicaragua al pie del so hermanu Pedro Xatruch Villagra quien tamién yera militar.
Campaña contra los filibusteros norteamericanos editar
En 1855 Florencio Xatruch ye xubíu al rangu de Xeneral de Brigada pol presidente nicaragüense José María Estrada y por orde del alcuerdu Walker-Corrolada, ye nomáu comandante de Rivas, n'ochobre de 1855. Alredor d'esi tiempu, el filibusteru William Walker habíase tomáu gran parte del territoriu nicaragüense col propósitu de convertilo n'estáu de la Unión Americana. Xuníu a ello, taba la motivación de Walker de restablecer en Nicaragua, y estender depués en Centroamérica, la esclavitú y otres polítiques similares a aquelles de los estaos sureños na Unión Norteamericana.
Ante esta situación, América Central entró n'estáu d'alerta. Los cinco países (Guatemala, Nicaragua, El Salvador, Hondures y Costa Rica) dexaron de llau les sos diferencies polítiques y xuniéronse pol bien común de la rexón.
El presidente d'Hondures nesi entós xeneral brigadier José Santos Guardiola contribuyó a la causa con más de trescientos homes, que taríen so la direición del xeneral Xatruch. Una vegada en Nicaragua estos homes y tolos demás fueron puestos sol mandu de Florencio Xatruch quien foi nomáu primer Xeneral en Xefe de los Exércitos Aliaos de Centroamérica. Sicasí, por alcuerdos políticos, depués asumió'l mandu don Juan Rafael Mora y Xatruch quedó como inspeutor xeneral.
Mientres esti conflictu armáu'l xeneral Xatruch dio muestres de gran lideralgu y valentía dirixendo a los sos homes de forma efectiva. Ente los combates que dirixó contra los filibusteros destácase'l de Poblar, en Rivas. Les sangrientes batalles d'esta guerra, dexaron un gran númberu de baxes por dambos bandos, pero a la fin les fuercies aliaes imponer por sobre los filibusteros y el territoriu nicaragüense foi recuperáu.
El 12 de xunu de 1857 el Xeneral fai la so entrada triunfal na ciudá colonial de Comayagua, capital del estáu d'Hondures onde ye recibíu con tolos honores. Amás d'Hondures, el xeneral Xatruch foi oxetu de distinciones de too tipu per parte de los demás gobiernos de Centroamérica, ente los que destaquen; l'ascensu que se-y fai en Guatemala como Xeneral de Brigada.
En 1858 el presidente Guardiola nomar como direutor de dos ministerios Ministru de Guerra y Ministru de Facienda, qu'antes taben nun solu despachu. Florencio Xatruch permaneció nel cargu dende'l 22 de mayu de 1858 hasta'l 3 de febreru de 1860. Mientres esti periodu, Xatruch tamién desempeñó'l cargu de Ministru de Rellaciones Esteriores y Ministru Xeneral Interín. Depués tornó a Nicaragua onde trabayó nos caminos de Mateare, Masatepe y Jinotepe.
El 15 de febreru de 1864, l'Asamblea Xeneral d'Hondures declara a Xatruch Vicepresidente de la República, d'alcuerdu a la Constitución d'Hondures de 1848. Pero polos sos conflictos col Presidente capitán xeneral José María Medina foi destituyíu pola Asamblea Llexislativa.
Dempués d'estos fechos, el xeneral Xatruch se asila n'El Salvador, onde ye nomáu comandante y gobernador de San Miguel, pol gobiernu de Francisco Dueñas. Dende El Salvador y col sofitu del gobiernu d'esi país, Xatruch llanza una ofensiva militar, en contra del presidente Medina. Xatruch invade Hondures con trescientos hondureños y setecientos vicentinos,[2] l'ataque militar foi esitosu y el xeneral llogra derrocar a José María Medina, pa depués proclamase, el 26 de marzu de 1871 na ciudá de Nacaome, Presidente provisional de la República d'Hondures. Nesi cargu duró hasta'l 23 de mayu del mesmu añu, cuando foi ganáu poles fuercies de José María Medina, polo que Xatruch viose forzáu a exiliase en Nicaragua onde permaneció por dalgún tiempu.
Poles sos aiciones en contra de José María Medina, el premiu a Xatruch llegó enforma tiempu dempués, cuando'l presidente Ponciano Leiva dio-y el cargu de comandante d'armes de Trujillo en 1876.
Dos años más tarde, el Presidente de Nicaragua don Pedro Joaquín Chamorro nomar gobernador militar de Chinandega y León, y nesi mesmu añu, el 9 d'agostu confiriéron-y el grau de Xeneral de División del Exércitu de Nicaragua.
Muerte editar
El xeneral Florencio Xatruch finó'l 15 de febreru de 1892 a los 81 años d'edá. Los sos restos fuelguen nel actual Memorial Campusantu "San Pedro" de la ciudá de Managua.
El Diariu "La Gaceta" de Nicaragua, refiriéndose al funeral publicó lo siguiente:
"Asina honraron el Gobiernu y el vecinderu de Nicaragua la memoria d'esi distinguíu militar, que la so muerte, Nicaragua considera como una perda nacional por gratitud a los grandes servicios que lu emprestó cola so espada y porque equí considérense como hermanos los fíos de les demás seiciones en que güei ta estremada la Patria Centroamericana."
Honores editar
- El Congresu Nacional de Nicaragua, por decretu del 24 de febreru de 1893, autorizó al Poder Executivu p'asitiar na tumba una placa cola siguiente inscripción:
“Nicaragua al hondureñu d'orixe y nicaragüense por adopción, Xeneral don Florencio Xatruch, testimoniu d'almiración y gratitud polos servicios emprestaos a la Patria”.
Ver tamién editar
Fuentes editar
- La Gaceta de Nicaragua
- La Prensa de Nicaragua
Bibliografía editar
- González d'Oliva, Alexis Arxentina. Gobernantes hondureños: Sieglos XIX y XX, Volume 1. Coleición Realidá nacional. Gobernantes hondureños: Sieglos XIX y XX. Editorial Universitaria, 1996.
Referencies editar
Enllaces esternos editar
| Predecesor: José María Medina |
Presidentes d'Hondures 1871 
|
Socesor: José María Medina |
Datos: Q370225
Multimedia: Florencio Xatruch Villagra
