Friedrich Ebert
Friedrich Ebert (4 de febreru de 1871, Heidelberg – 28 de febreru de 1925, Berlín) foi un políticu socialdemócrata alemán, dirixente del Partíu Socialdemócrata Alemán (SPD) y primer presidente de la República de Weimar.
Biografía
editarMocedá y primeros años
editarNació en Heidelberg el 4 de febreru de 1871.[6] A pesar de que quería asistir a la universidá, esto resultó imposible por cuenta de la situación económica de la so familia.[7] Mientres s'atopaba en Mannheim, el so tíu púnxo-y en contautu colos círculos socialdemócrates y finalmente entró nel partíu en 1889.[7]
Carrera política
editarEn 1905 ingresó al comité del Partíu Socialdemócrata Alemán (SPD),[7] en 1912 foi electu diputáu por esa agrupación y en 1916 convertir en vocera del so bloque nel parllamentu.[8] En 1913 finó'l líder socialdemócrata August Bebel, dempués de lo que Ebert foi escoyíu líder del SPD.
Anque, cuando en 1914 españó la Primer Guerra Mundial, Ebert primeramente opúnxose a la guerra,[8] lo cierto ye que'l SPD sofitó de fechu l'esfuerciu bélicu alemán aprobando los presupuestos nel Parllamentu, lo que foi entendíu pola ala izquierda del partíu como una traición al pueblu y un xestu d'enclín claramente del llau de la reacción. A la llarga, estes tensiones nel senu del SPD acabaríen provocando una dixebra nel partíu similar a la de los bolxeviques, dando llugar al depués denomináu Partíu Socialdemócrata Independiente d'Alemaña (USPD). En xineru de 1918, cuando los obreros de la fábriques de municiones de Berlín fueron a la fuelga, Ebert xunir a los güelguistes, pero esforcióse duramente por que los güelguistes volvieren al trabayu lo antes posible.[7] Esto valió-y pa ser acusáu dende la izquierda como un "traidor de la clase obrera" y dende la derecha como un "traidor a la patria".
Tres la derrota alemana na guerra, Ebert encabezó'l gobiernu provisional qu'axustó los principales estremaos del Tratáu de Versalles en 1919. Amenaciáu tantu pola izquierda como pola derecha, el llamáu «pactu Ebert-Groener» col exércitu dexó-y ganar a la Lliga Espartaquista. Axuntada l'Asamblea Nacional na ciudá de Weimar, foi electu presidente de la República en 1919.[9]
Presidencia d'Alemaña
editarComo presidente, una de les primeres xeres de Ebert foi aconseyar a l'Asamblea Nacional qu'aprobaren el Tratáu de Versalles que s'acababa de roblar coles Potencies aliaes, lo qu'esta fixo'l 9 de xunetu de 1919 por una gran mayoría.[10] L'aprobación del tratáu foi considerada como una humildación y un "Diktat" (dictáu) por munchos alemanes, lo que-y ganó una enorme impopularidá nel so cargu recién estrenáu. Por esti motivu, y en parte por cuenta de la inestabilidá de la dómina, el Reichstag amplió'l so mandatu presidencial hasta'l 25 de xunu de 1925.[7]
Mentanto, en delles partes del país siguía la guerra civil empecipiada tres el Llevantamientu Espartaquista. Coles eleiciones de xineru de 1919 el gobiernu de la "Coalición de Weimar" (formada pol SPD, el Zentrum y el DDP) recuperara la llexitimidá democrática, polo cual consideró que les fuercies revolucionaries perdieren toa llexitimidá. Ebert y el Ministru de Defensa Gustav Noske emplegaron a los Freikorps pa ganar a los Conseyos obreros, según pa restaurar la llei y l'orde.[11]
En 1920 la situación nun ameyoró especialmente: Ebert tuvo que responder tanto al golpe d'Estáu de Kapp en Berlín, d'enclín derechiegu, como al Llevantamientu obreru del Ruhr, aniciáu como respuesta al Golpe d'Estáu na capital. Solamente tres la unviada del Reichswehr y unidaes especiales pudieron ser suprimíos dambos movimientos. En payares de 1923 tuvo de faer frente al Putsch de Múnich entamáu por Adolf Hitler y l'entós minoritariu grupu de los nacionalsocialistes. Sicasí, el movimientu foi rápido entartalláu poles fuercies del Orde y los principales líderes nazis arrestaos.[12] Por cuenta de esta situación descomanadamente convulsa, ente 1919 y 1924 Ebert emplegó los sos poderes especiales como presidente hasta nun total de 134 vegaes.[13]
Fallecimientu
editar
Ebert sufría de colelitiasis y de frecuentes ataques de colecistitis. Aquexáu del estrés al que-y sometía'l so cargu, estes otres constantes afecciones debilitáron-y considerablemente mientres la dómina de la so presidencia. A mediaos de febreru de 1925 cayó enfermu de lo que se creyó que podía ser un gripe, pero esta acabóse convirtiendo nuna aguda septicemia na nueche del 23 de febreru y tuvo que ser sometíu a una apendicectomía d'emerxencia pol doctor August Bier. Finalmente morrió d'un choque séptico dellos díes más tarde, a los 54 años d'edá.[14]
Familia
editarFriedrich Ebert casar en 1894 con Louise Rump. La pareya tuvo cinco fíos, de los cualos el fíu mayor, Friedrich, sería alcalde de Berlín Este ente 1948 y 1967, y ocuparía importantes puestos na República Democrática Alemana (RDA).
Fundación Friedrich Ebert
editarLa política de Ebert d'equilibriu ente les distintes facciones polítiques mientres la República de Weimar ye vista como un importante modelu políticu nel SPD actual. Anguaño, la Fundación Friedrich Ebert acomuñada al SPD, que de la mesma ye la fundación política más grande y más antigua d'Alemaña, ente otres coses, promueve ente los estudiantes la so capacidá intelectual y personalidá en nome de Ebert.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Find a Grave. Data de consulta: 16 payares 2024. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Kavanagh, Dennis (1998). A Dictionary of Political Biography. Oxford: OUP, páx. 157.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Herzfeld, Hans (1963). Geschichte in Gestalten:1:A-Y. Fischer, Frankfurt. páxs. 335-336.
- ↑ 8,0 8,1 Biografía de Friedrich Ebert.
- ↑ Kolb, Eberhard (2005). The Weimar Republic, Psychology Press, páx. 226.
- ↑ Pinson, Koppel S. (1964). Modern Germany: Its History and Civilization, New York: Macmillan, páx. 397.
- ↑ Haffner, Sebastian (2002). Die deutsche Revolution 1918/19, Kindler, páxs. 183-196.
- ↑ Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich, New York: Simon & Schuster, páxs. 73-74.
- ↑ Von Krockow, Christian (1990). Die Deutschen in ihrem Jahrhundert 1890-1990, Rowohlt, páx. 135.
- ↑ Kershaw, Ian (1998). Hitler, 1889-1936: Hubris, New York: W. W. Norton & Company, páx. 267.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Friedrich Ebert.
| Precedíu por: Príncipe Maximilian von Baden (canciller) |
 1918 - 1919 |
Asocedíu por: Philipp Scheidemann (canciller) |
.svg){kind=small} Primer Ministru de Prusia 1918 |
Asocedíu por: Paul Hirsch | |
| Precedíu por: Guillermu II (Emperador) |
 1919 - 1925 |
Asocedíu por: Paul von Hindenburg |
Datos: Q2646- Multimedia: Friedrich Ebert
