Guillaume Le Gentil

astrónomu francés (1725–1792)

Guillaume Joseph Hyacinthe Jean-Baptiste Le Gentil de la Galaisière (12 de setiembre de 1725Coutances – 22 d'ochobre de 1792París) foi un astrónomu francés, descubridor d'una serie de nebuloses. Sicasí, ye más conocíu pola so obra "Voyage dans les mers de l'Inde...", un rellatu en primer persona de la infortunada espedición a la India pa reparar el tránsitu de Venus. Ante'l fracasu de la primer observación de 1761, decidió esperar mientres ocho años nel sureste asiáticu'l siguiente tránsitu, que tampoco pudo reparar correutamente. Esta infructuosa xera caltúvo-y un total d'once años alloñáu de Francia, onde yá se la dio por muertu.

Guillaume Le Gentil
Vida
Nacimientu Coutances12 de setiembre de 1725
Nacionalidá Bandera de Francia Francia
Muerte París22 d'ochobre de 1792[1] (67 años)
Estudios
Direutor de tesis Joseph-Nicolas Delisle
Llingües falaes francés[2]
Oficiu astrónomu
Emplegadores Observatoriu de París
Miembru de Academia Francesa de les Ciencies
Cambiar los datos en Wikidata
Dibuxu de PSM V05 D274 Nebula orionis (1758), realizáu por el mesmu Le Gentil

Biografía

editar

Le Gentil pensó n'ingresar nuna orde relixosa, pero finalmente dedicóse a l'astronomía. Afayó lo qu'en los nuesos díes conócense como oxetos de Messier M32, M36, y M38, según la nebulosa M8, siendo'l primeru en catalogar esti elementu de la constelación del Cisne, dacuando llamada Le Gentil 3.

Espedición pa reparar el tránsitu de Venus

Sicasí, anguaño ye sobremanera conocíu y recordáu pol so infortuniu mientres la espedición científica destinada a reparar el tránsitu de Venus de 1761 en Puducherry, un dominiu francés na India, que rellató casi 20 años dempués de la so partida na obra "Voyage dans les mers de l'Inde, fait par ordre du Roi, à l'occasion du passage de Vénus, sur le disque du Soleil, Le 6 juin 1761 & -y 3 du même mois 1769" (Viaxe a los mares de la India, realizáu por orde del Rei, con ocasión del tránsitu de Venus, sobre'l discu Solar, el 6 de xunu de 1761 y el 3 del mesmu mes de 1769).

El tránsitu de Venus ye un fenómenu astronómicu pocu frecuente, que dexa determinar con bastante precisión la distancia Tierra-Sol,[3][4][5] datu fundamental pa numberosos trabayos astronómicos que naquella dómina inda nun se conocía con exactitú.

Puesto que la canal de Suez nun esistía nesa dómina, y dada la necesidá d'atopar un llugar aparente pa les observaciones nuna redolada básicamente desconocida, Le Gentil quixo acutar un marxe alcontradizu d'unos 15 meses, y partió de París en marzu de 1760, llegando a la Islla Mauriciu en xunetu d'esi mesmu añu. Dende ellí, en marzu de 1761, embarcar na fragata rápida la Sylphide con destín a la Mariña de Coromandel, y más precisamente Puducherry n'India. Cuando la citada embarcación yá taba próxima al so destín, los sos ocupantes supieron que la guerra españara ente Francia y el Reinu Xuníu, y que polo tanto yera entós peligrosu intentar desembarcar en Puducherry. La fragata tomó entós ruta de torna, y el 6 de xunu 1761, en plena mar, el día presentóse claro, pero de toes formes les observaciones astronómiques nun pudieron ser realizaes en forma precisa, por causa de los movimientos de la embarcación.

El siguiente tránsitu de Venus solo tendría llugar 8 años más tarde. Sicasí, Le Gentil decidió quedase tou esi tiempu n'India o na so redoma (tien de recordase que los Tránsitos de Venus asoceden en pares d'ocho años, separaos unu del siguiente por más d'un sieglu).

Dempués de pasar ciertu tiempu cartografiando la mariña este de Madagascar, realizó un percorríu pel océanu Índicu, decidiendo rexistrar l'esperáu tránsitu de 1769 dende Manila. Pero en vista de la poca hospitalidá recibida per parte de les autoridaes españoles ellí instalaes, que lo creíen un espía, partió entós escontra Puducherry, zona que venía de ser axudicada a Francia pol Tratáu de Paz de 1763. Llegó ellí en marzu de 1768, onde construyó un pequeñu observatoriu, y esperó pacientemente. Finalmente llegó'l día señaláu, 3 de xunu de 1769, pero entós, a pesar de que les mañanes precedentes fueren clares y estenes, xusto aquel día presentóse cubiertu mientres l'escurrimientu del fenómenu, y en consecuencia Le Gentil nun pudo realizar observación dalguna.

Torna a Francia El

infortunado astrónomu entamó'l viaxe de torna a la so tierra natal, pero esi viaxe primero retrasóse por una enfermedá, y dempués el so barcu soportó una torbonada que la obligó a desembarcar na Isla Bourbon (güei Isla Reunión), onde lo esperaba un navío español que-y dexó tornar a Europa. Finalmente, dempués de tantes peripecies, y tres once años y mediu, llegó a Francia n'ochobre de 1771, solo p'afayar que fuera declaráu llegalmente muertu. Por cuenta de les distintes peripecies del viaxe, naufraxos y ataques de navíos, nenguna de les cartes qu'unviara a l'Academia y a los sos próximos llegara a destín. Arriendes d'ello, los sos bienes fueren distribuyíos ente los sos herederos, y el so puestu na Academia Real de Ciencies fuera declaráu vacante y ocupáu. Empecipió entós un procesu xudicial reclamando los sos bienes y el so cargu, cola consecuencia de que perdió los primeres y consiguió prestu respeuto del segundu, pero gracies a la mesma intervención del Rei.

Últimos años

Le Gentil casóse[6] con una moza d'una familia que conocía dende faía enforma tiempu, y con ella tuvo una neña, viviendo en familia una ventena d'años agospiáu nel mesmu Observatoriu Real de París.

Bibliografía

editar
  • Voyage dans les mers de l'Inde, fait par ordre du Roi, à l'occasion du passage de Vénus, sur le disque du Soleil, Le 6 juin 1761 & -y 3 du même mois 1769 par M. Le Gentil, de l'Académie Royale des Sciences. Imprimé par ordre de sa Majesté, A Paris, Imprenta Real 1779 y 1781. 2 volumes in-4°.
  • La hestoria de Le Gentil ye narrada refechamente nel llibru "Le Gentil and the Transits of Venus, 1761 and 1769" de Helen Sawyer Hogg, Journal of the Royal Astronomical Society of Canada, vol. 45 (1951), páxs. 37-44, 89-92, 127-134 & 173-178.
  • La hestoria de Le Gentil ye tamién citada en "Coming of Age in the Milky Way" de Timothy Ferris.
  • La tentativa de Le Gentil de reparar el tránsitu solar n'India, figura tamién en "A Short History of Nearly Everything" de Bill Bryson.

Eponimia

editar

Referencies

editar
  1. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  2. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  3. Cálculu de la distancia Tierra-Sol a partir de midíes tomaes n'ocasión d'un tránsitu de Venus [1]
  4. Primeres midíes astronómiques [2]
  5. PRIMER CÁLCULU DE LA UNIDÁ ASTRONÓMICA POR ACIU EL TRÁNSITU DE VENUS [3]
  6. Acte de mariage de Guillaume Le Gentil et Marie Potier [4]
  7. «Le Gentil» (inglés). Gazetteer of Planetary Nomenclature. Flagstaff: USGS Astrogeology Research Program.

Enllaces esternos

editar