Wikipedia

Gutierrezia sarothrae

especie de planta

Gutierrezia sarothrae ye una especie de planta fanerógama perteneciente a la familia de les asteracees. Ye un subarbusto nativu de gran parte de la metá occidental d'América del Norte, dende l'oeste de Canadá al centru de Méxicu , y puede atopase nuna serie de zones grebes, hábitat de pacionales y de monte. Puede ser tóxica pal ganáu en grandes cantidaes, debíu principalmente a la presencia de saponines .

Gutierrezia sarothrae
Clasificación científica
Reinu: Plantae
(ensin clasif.): Eudicots
Orde: Asterales
Familia: Asteraceae
Xéneru: Gutierrezia
Especie: Gutierrezia sarothrae
(Pursh) Britt. & Rusby
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Vista de la planta
Flores

G. sarothrae confundir comúnmente colos Chrysothamnus, pero estremar pola presencia de rayos florales, que les plantes Chrysothamnus nun tienen.[1]

Descripción

editar

G. sarothrae ye un perenne subarbusto que bazcuya de 20 a 100 centímetros d'altor. Los tarmos son de color verde a marrón, trupu, y herbal, y la caña escontra riba dende una base maderiza.[1] Los tarmos muerren cayendo mientres la llatencia, dando a la planta una apaición como d'escoba.[1] Estender de nidiu a tener dalgún pelo curtiu y pueden ser resinoses y polo tanto pegañoses al tactu.[2] Los trupos recímanos de pequeños rayos de flores marielles formen recímanos nel estremu de los tarmos dende mediaos de xunetu a setiembre.[1][3] Como los tarmos tán a puntu el mesmu llargor, esto fai que la planta de cutiu apaecen en forma de cúpula o cuando'l floriamientu en forma d'abanicu.[3] Les fueyes son alternes y llinial, y de 5 a 60 milímetros (0,20 a 2,36 pulgaes) de llargu y 1 a 3 milímetros (0,039 a 0,118 pulgaes) d'anchu.[2] Les fueyes inferiores son polo xeneral refundien enantes de les flores de plantes.[3] Mientres el so primer añu de crecedera, G. sarothrae produz una llarga y maderizu raigañu principal y numberosos raigaños llaterales dende la que la planta madura.[4]

 
Flores de Gutierrezia sarothrae

Les flores de G. sarothrae son polinizaes por inseutos distintos, dando llugar a un frutu ovaláu cubiertu con escames.[1] La planta reproducir a partir de granes, que son brilloses, densamente vellosas, y tremaes pol vientu.[1][4] Una sola planta ye capaz de la producción de más de 9.000 granes al añu, anque la mayoría de les granes madures cayen per debaxo de la planta madre.[4] Les granes pueden permanecer vidables nel suelu mientres dellos años; so condiciones de llaboratoriu, les granes permanecieron vidables mientres siquier dos años.[4]

 
Nel so hábitat
 
Xamasca

Hábitat

editar

G. sarothrae, una planta nativa d'América del Norte, alcuéntrase en tol oeste de Canadá, l'oeste de los Estaos Xuníos, y el centru de Méxicu[5][6] Por cuenta del so usu eficiente de l'agua y la tolerancia a la seca, ye capaz de sobrevivir en zones grebes y semiáridas sitios secos, tales como planicies predreses, llombes seques, los cumes, fasteres de los montes, y nos valles semi-desérticos.[1][4] G. sarothrae ye bien adaptable, y puede atopase nuna variedá d'eco-región , incluyendo montes de enebros-piñoneros, carbes desérticos y praos d'artumisa.[4] Puede sobrevivir nuna amplia variedá de tipos de suelu con plenu sol y bon drenaxe,,[2] pero la crecedera ye meyor en suelos francos magrizos aluviales en pendientes y suelos pocu fondos, predresos, arenosos, y ye probe en solución salina o suelos alcalinos.[4]

Propiedaes

editar

En Baxa California Sur usar pa combatir el plasmu (dolor abdominal o d'estómagu, que suel ser bien intensu y que nun se quitar) causáu por enfriamientu; encamiéntase tomar un té preparáu coles cañes tienres d'esta yerba o aplicar les cañes vieyes como emplastu caliente na parte dolorida. Coles mesmes, emplégase'l cocimientu de les cañes pa llavar les firíes.[7]

Química

De les cañes de Gutierrezia sarothrae estrayer un aceite esencial nel que s'identificaron los monoterpenos acetato de bornilo, limoneno, mirentol, nopinona, cis-pin-3-en-2-ol, alfa y beta-pineno, trans-pinocarveol, pinocarvona, trans-verbenol y verbenona. Otros componentes de les cañes son los diterpenos ácidu 3-alfa-hidroxi-dianiélico, los derivaos hidroxi- y dihidroxi-deoxilaos del danielol, gutierrezial, un deriváu del labda-dieno, nivenólido, acedu peliáticoy dellos derivaos del acedu pilialtóico; los flavonoides apigenín, calicopterín, eriodictiol-7-metil-éter, trés derivaos hidroxi-metoxilaos de la flavona, jaceidín, luteolín, los 3 y 4- éteres-metílicos, nepetín, quercetín-3-metil-éter, espenacetín y rudequetín; los sesquiterpenos, cariofileno-1-10-epóxido, germacreno D.[8]

Los aceites esenciales llograos del tarmu y de les fueyes contienen los monoterpenos geraniol, linalol, mirceno, alfa-pineno, cis y trans-verbenol, verbenona; los sesquiterpenos cariofileno y gamma-humuleno. Nel raigañu detectóse un triterpeno, el óxidu de bacarín.[8]

Farmacoloxía

Demostróse l'actividá antitumoral d'un estractu aguacientu del raigañu en mure con sarcoma 180, cuando s'alministró per vía intraperitoneal. Tamién s'investigó l'actividá antiviral y citotóxica d'un estractu etanólico llográu de les fueyes sobre'l virus de influenza PR8 y célules d'endocardiu de bovín, con resultaos negatives.[8]

Taxonomía

editar

Gutierrezia sarothrae describióse por (Pursh) Britt. & Rusby y espublizóse en Transactions of the New York Academy of Sciences 7(1–2): 10. 1887[9]

Sinonimia
  • Brachyris divaricata
  • Galinsoga linearifolia
  • Gutierrezia corymbosa
  • Gutierrezia digyna
  • Gutierrezia divaricata
  • Gutierrezia diversifolia
  • Gutierrezia euthamiae
  • Gutierrezia fasciculata
  • Gutierrezia filifolia
  • Gutierrezia fulva
  • Gutierrezia furferacea
  • Gutierrezia globosa
  • Gutierrezia goldmanii
  • Gutierrezia greenei
  • Gutierrezia haenkei
  • Gutierrezia ionensis
  • Gutierrezia juncea
  • Gutierrezia laricina
  • Gutierrezia lepidota
  • Gutierrezia linearifolia
  • Gutierrezia linearis
  • Gutierrezia linoides
  • Gutierrezia longifolia
  • Gutierrezia longipappa
  • Gutierrezia myriocephala
  • Gutierrezia pomariensis
  • Gutierrezia scoparia
  • Gutierrezia tenuis
  • Solidago sarothrae basónimu
  • Xanthocephalum digynum
  • Xanthocephalum longipappum
  • Xanthocephalum sarothrae
  • Xanthocephalum tenue[10][11]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «Broom Snakeweed». Range Plants of Utah. Utah State University. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-12-03. Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Broom Snakeweed: Gutierrezia sarothrae Pursh». Plant Guide. United States Department of Agriculture Natural Resources Conservation Service (30 de mayu de 2002). Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Farrar, Jon (2011). Field Guide to Wildflowers of Nebraska and the Great Plains, 2nd, Iowa City: University of Iowa Press, páx. 140–141. ISBN 978-1-60938-071-7. Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «Botanical and Ecological Characteristics». Species: Gutierrezia sarothrae. United States Forest Service. Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  5. ↑ «Distribution». Plants Profile: Gutierrezia sarothrae (Pursh) Britton & Rusby. United States Department of Agriculture Natural Resources Conservation Service. Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  6. ↑ «Xeneral Distribution». Species: Gutierrezia sarothrae. United States Forest Service. Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  7. ↑ Stevenson, Matilda Coxe (1915). «Ethnobotany of the Zuñi Indians», Thirtieth annual report of the Bureau of American Ethnology to the Secretary of the Smithsonian Institution: 1908–1909. Washington: Government Printing Office, páx. 53. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2013.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «plasmu&id=7578 En Medicina tradicional mexicana». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-09.
  9. ↑ «Gutierrezia sarothrae». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 14 de setiembre de 2014.
  10. ↑ «Gutierrezia sarothrae (Pursh) Britton & Rusby». Integrated Taxonomic Information System. Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  11. ↑ «Gutierrezia sarothrae (Pursh) Britton & Rusby». The Plant List. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2013.

Bibliografía

editar
  1. CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
  2. Cronquist, A.J. 1994. Asterales. 5: 1–496. In A.J. Cronquist, A. H. Holmgren, N. H. Holmgren, J. L. Reveal & P. K. Holmgren (eds.) Intermount. Fl.. Hafner Pub. Co., New York.
  3. Fernald, M. 1950. Manual (ed. 8) i–lxiv, 1–1632. American Book Co., New York.
  4. Flora of North America Editorial Committee, e. 2006. Magnoliophyta: Asteridae, part 7: Asteraceae, part 2. Fl. N. Amer. 20: i–xxii + 1–666.
  5. Gleason, H. A. 1968. The Sympetalous Dicotyledoneae. vol. 3. 596 pp. In H. A. Gleason Ill. Fl. N. U.S.. New York Botanical Garden, New York.
  6. Gleason, H. A. & A.J. Cronquist. 1991. Man. Man. Vasc. Pl. N.E. U.S. (ed. 2) i–910. New York Botanical Garden, Bronx.
  7. Great Plains Flora Association. 1986. Fl. Great Plains i–vii, 1–1392. University Press of Kansas, Lawrence.
  8. Hickman, J. C. 1993. The Jepson Manual: Higher Plants of California 1–1400. University of California Press, Berkeley.
  9. Hitchcock, C. H., A.J. Cronquist, F. M. Ownbey & J. W. Thompson. 1984. Compositae. Part V.: 1–343. In C. L. Hitchcock Vasc. Pl. Pacif. N.W.. University of Washington Press, Seattle.
  10. Lane, M. A. 1985. Taxonomy of Gutierrezia (Compositae: Astereae) in North America. Syst. Bot. 10(1): 7–28.

Enllaces esternos

editar
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Gutierrezia_sarothrae&oldid=4252652»