Wikipedia

Hébrides Esteriores

(Redirixío dende Hébrides esteriores)

Les Hébrides Esteriores o Hébrides Occidentales (n'inglés, Outer Hebrides; en gaélicu, Eilean Siar) son un grupu d'islles pertenecientes a Escocia (Reinu Xuníu). Formen parte del gran grupu de les Hébrides y tán dixebraes de les tierres altes escoceses (Highlands) pol estrechu de Minch y el Pequeñu Estrechu de Minch. Les principales islles formen un archipiélagu, que coles sos islles más pequeñes circundantes conócense líricamente como islla Llarga. Les islles mayores son Lewis y Harris, North Uist, South Uist, Benbecula y Barra. Ye tamién unu de los conceyos d'Escocia.

Hébrides Esteriores
Na h-Eileanan Siar (gd)
Innse Gall (gd)
Situación
PaísBandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Nación constitutivaBandera d'Escocia Escocia
Tipu archipiélagu
Parte de Islles Hébrides
Asitiáu en Océanu Atlánticu
Coordenaes 57°46′N 7°01′W / 57.76°N 7.02°O / 57.76; -7.02
Hébrides Esteriores alcuéntrase en Reinu Xuníu
Hébrides Esteriores
Hébrides Esteriores
Hébrides Esteriores (Reinu Xuníu)
Datos
Puntu más altu Clisham (en) Traducir
Superficie 3058,7026 km²[1]
Población 26 720 (2019)
Fusu horariu UTC±00:00
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

Delles comunidaes d'estes islles empleguen l'idioma gaélicu escocés, de fechu ye unu de los llugares de tol Reinu Xuníu onde más persones lo falen.

El nome que'l Parllamentu del Reinu Xuníu tien pa esti distritu eleutoral ye "Na h-Eileanan an Iar", ente que'l Parllamentu escocés tien pa ésti'l nome oficial d'Islles Occidentales (Western Islles) anque xeneralmente escríbese como Eilean Siar. Les islles fueron conocíes como La soðreyjar (Islles del Sur) mientres el dominiu noruegu, que duró cerca de doscientos años, hasta que la soberanía foi treslladada a Escocia pol tratáu de Perth, en 1266, dempués de la batalla de Largs trés años antes. Tamién s'inclúi dientro d'estes islles el peñón de Rockall.

Les Hébrides so control noruegu

editar

Dende'l sieglu IX los viquingos apoderáronse de les Hébridaes Esteriores. El control noruegu foi formalizáu en 1098 cuando Edgardo d'Escocia robló oficialmente que les islles pasaríen a manes del rei Magnus III de Noruega. L'aceptación de los escoceses de que Magnus III gobernara les islles producióse cuando esti postreru conquistó les islles Orcades, les Hébrides y la l de Man.

Nun casi constante estáu de guerra pasaríen les Hébrides Interiores y Esteriores mientres el control noruegu, hasta que como última instancia, en 1156, estremáronse les Islles Occidentales. Les Hébrides Esteriores pasaríen a manes del Reinu de Mann y les Islles. Anque les Hébrides Interiores a partir de 1156 pasaron a formar el Reinu de les Hébrides, nominalmente taben baxu control noruegu, los caudiellos y líderes yeren escoceses llingüística y culturalmente.

Depués de la victoria de Somerled, dos años depués axudicaríase'l control de la Islla de Man pa sigo y sería l'últimu «rei de la Islla de Man y les Islles» en gobernar. Somerled morrió en 1164 y dende ende d'equí p'arriba el gobiernu de Mann taría solamente venceyáu coles Hébrides Esteriores, non asina coles Interiores.

Como resultancia del tratáu de Perth, en 1266, les Hébrides Esteriores, xunto cola islla de Man, fueron apurríos al reinu d'Escocia.

Islles de les Hébrides Esteriores

editar

La tabla ordenóse n'orde xeográficu, de norte a sur.

Islles de les Hébrides Eeteriores (ordenaes más de 1,0 km²)
Área Población Islla Nome en gaélicu Grupu[nota 1] Área (ha)[3] Población[4] Puntu más eleváu[5] Altor (m)[6]
01 01 Lewis y Harris Leòdhas agus na Hearadh[7] Lewis y Harris 217 898 19 918 Clisham 799
- des. Eilean Chaluim Chille Eilean Chaluim Chille Lewis (Loch Erisort) 85 0[nota 2] Creag Mhor 43
35 des. Eilean Liubhaird Eilean Liubhaird Lewis (Loch Sealg) 125 0[8] 76
20 des. Islla Seaforth Eilean Shìophoirt Lewis (Loch Seaforth) 273 0 217
- des. Sgeotasaigh Sgeotasaigh Harris (East Loch Tarbert) 49 0[9] 57
15 06 Scalpay Sgalpaigh na Hearadh Harris 653 322 Beinn Scorabhaig 104
- des. Eilean Mhuire Eilean Mhuire Islles Shiant c. 25 0[nota 3] 90
32 des. Garbh Eilean Garbh Eilean Islle Shiant 143 0[10] Mullach Buidhe 160
- des. Islla Stockinish Eilean Stocainis Harris 49 0 44
34 des. Little Bernera Beàrnaraigh Beag Lewis (Loch Ròg) 138 0[nota 4] Tordal 41
06 07 Great BerneraGran Bernera Beàrnaraigh Mòr Lewis (Loch Ròg) 2122 233 87
38 des. Pabaigh Mòr Pabaigh Mòr Lewis (Loch Ròg) 101 0[11] Beinn Mhòr 68
- des. Vacsay Bhacasaigh Lewis (Loch Ròg) 41 0[nota 5] 34
- des. Fuaigh Mòr Fuaigh Mòr Lewis (Loch Ròg) 84 0[nota 6] Mullach na Beinne 67
- des. Fuaigh Beag Fuaigh Beag Lewis (Loch Ròg) c.30 0[11] 48
- des. Flodaigh Flodaigh Lewis (Loch Ròg) c.30 0[11] 48
- des. Ceabhaigh Ceabhaigh Lewis (Loch Ròg) c.25 0 20
- des. Eilean Chearstaidh Eilean Chearstaigh Lewis (Loch Ròg) 77 0[12] 37
36 des. Mealasta Eilean Mhealasta Lewis (Park) 124 0[nota 7] Cnoc Àrd 77
08 des. Scarp An Sgarp Harris 1045 0[13] Sròn Romul 308
07 des. Taransay Tarasaigh Harris 1475 0[nota 8] Ben Raah 267
- des. Soay Mor Sòdhaigh Mòr Harris 45 0[nota 9] 37
28 des. Ensay Easaigh Sound de Harris 186 0[13] 49
29 des. Killegray Ceileagraigh Sound de Harris 176 0[nota 10] 45
13 des. Pabbay Pabaigh Sound de Harris 820 0[nota 11] Beinn a' Chàrnain 196
09 09 Berneray Beàrnaraigh Uists y Benbecula 1010 136 Beinn Shleibhe 93
03 03 North Uist Uibhist a Tuath Uists y Benbecula 30 305 1271 Eaval 347
27 des. Boreray Boraraigh North Uist 198 0[nota 12] Mullach Mòr 56
- des. Stromay Stròmaigh[14] Sound de Harris 66 0 16
- des. Tahay Taghaigh Sound de Harris 53 0[nota 13] 65
- des. Hermetray Theàrnatraigh Sound de Harris 72 0[nota 14] Compass Knoll 35
- des. Flodaigh Mòr Flodaigh Mòr North Uist 58 0[12] 28
17 des. Ronay Rònaigh North Uist 563 0[nota 15] Beinn á Charnain 115
12 08 Grimsay[15] Griomasaigh Uists y Benbecula 833 201 22
- des. Fraoch-eilean Fraoch-eilean Uists y Benbecula 55[16] 0[17] Cnoc Mor 11
24 des. Kirkibost Eilean Chirceboist North Uist 205 0 10
26 des. Ceann Ear An Ceann Ear Islles Monach 203 0[18] 17
30 des. Ceann Iar An Ceann Iar Islles Monach 154 0[18] Cnoc Bharr 19
- des. Sibhinis Sibhinis Islles Monach 28 0 15
04 04 Benbecula Beinn nam Fadhla Uists y Benbecula 8203 1219 Ruaval 124
19 des. Wiay Fuidheigh Benbecula 375 0[10] Beinn a' Tuath 102
37 13 Grimsay[15] Griomasaigh Uists y Benbecula 117 19 20
02 02 South Uist Uibhist a Des Uists y Benbecula 32 026 1818 Beinn Mhòr 620
- des. Stuley Stulaigh South Uist 45 0[nota 16] 40
- des. Ceallasaigh Beag Ceallasaigh Beag North Uist (Loch Maddy) 46 0 10
- des. Ceallasaigh Mòr Ceallasaigh Mòr North Uist (Loch Maddy) 55[16] 0 10
- des. Oronsay Orasaigh North Uist 85 0[19] 25
- des. Shillay Siolaigh North Uist 47 0 79
21 des. Vallay Bhàlaigh North Uist 260 0[19] Ceann Uachdarach 38
11 12 Baleshare Am Baile Sear Uists y Benbecula 910 49 12
- des. Eileanan Iasgaich Eileanan Iasgaich South Uist 50 0[12] 20
14 10 Eriskay Èirisgeigh Uists y Benbecula 703 133 Ben Scrien 185
- des. Fiaraidh Fiaraigh Sound de Barra 41 0 30
23 des. Fuday Fuideigh Sound de Barra 232 0[10] Mullach Neacail 89
- des. Orosay Orasaigh Sound de Barra c.30[6] 0 38
33 des. Hellisay Theiliseigh Sound de Barra 142 0[nota 17] Beinn a' Chàrnain 72
- des. Flodday[20] Flodaigh Sound de Barra 40 0[21] 41
- des. Fuiay Fuidheigh Sound de Barra 84 0[22] 107
05 05 Barra Barraigh Barra 5875 1078 Heaval 383
- des. Gighay Gioghaigh Sound de Barra 96 0[8] Mullach a' Chàrnain 95
10 11 Vatersay Bhatarsaigh Barra 960 94 Theiseabhal Mòr 190
- des. Muldoanich Maol Dòmhnaich Islles Barra 78 0 Maol Dòmhnaich 153
18 des. Sandray Sanndraigh Islles Barra 385 0[nota 18] Carn Ghaltair 207
- des. Flodday[20] Flodaigh Islles Barra 35 0 43
- des. Lingeigh Lingeigh Islles Barra 27 0 83
22 des. Pabbay Pabaigh Islles Barra 250 0[nota 19] An Tobha 171
16 des. Mingulay Miùghalaigh Islles Barra 640 0[nota 20] Càrnan 273
25 des. Barra Head o Berneray Beàrnaraigh Cheann Bharraigh Islles Barra 204 0[nota 21] Sotan 193
31 14 Flodaigh Flodaigh Uists y Benbecula 145 11[23] 20
03 des. Islla Boreray San Kilda San Kilda 204 0[24] Sotan 193

Ver tamién

editar

Notes

editar
  1. ↑ Xeográficamente, les islles poblaes pueden fácilmente ser separaes en, o alredor de, Lewis y Harris, Benbecula, les Uists y Barra.
  2. ↑ Tuvo poblada hasta depués del sieglu XVI.
  3. ↑ Tuvo poblada hasta'l sieglu XVIII.
  4. ↑ Tuvo poblada hasta 1861.
  5. ↑ Tuvo poblada hasta 1869.
  6. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1840.
  7. ↑ Tuvo poblada hasta 1823.
  8. ↑ Tuvo poblada hasta 1974.
  9. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1890.
  10. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1970.
  11. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1970.
  12. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1960.
  13. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1850.
  14. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1840.
  15. ↑ Tuvo poblada hasta la década de 1920.
  16. ↑ Tuvo poblada probablemente hasta'l sieglu XIX.
  17. ↑ Tuvo poblada hasta 1890.
  18. ↑ Tuvo poblada hasta 1934.
  19. ↑ Tuvo poblada hasta 1911–20.
  20. ↑ Tuvo poblada hasta 1912.
  21. ↑ Tuvo poblada hasta 1980.

Referencies

editar
  1. ↑ URL de la referencia: https://ons.maps.arcgis.com/home/item.html?id=a79de233ad254a6d9f76298e666abb2b.
  2. ↑ URL de la referencia: http://statistics.gov.scot/data/population-estimates-current-geographic-boundaries.
  3. ↑ Haswell-Smith (2004) p. 206, excepto los indicados con una nota separada.
  4. ↑ General Register Office for Scotland (2003).
  5. ↑ Haswell-Smith (2004) and Ordnance Survey maps.
  6. ↑ 6,0 6,1 Los mapes de la Ordnance Survey marquen l'altor sobro'l nivel del mar d'un puntu altu na mayoría de islles, pero en dalgún casu, este puede nun ser el puntu más altu.
  7. ↑ Thompson (1968) p. 13.
  8. ↑ 8,0 8,1 Tuvo poblada hasta principios del sieglu XIX.
  9. ↑ 1921
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Tuvo poblada hasta 1901.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Tuvo poblada hasta 1827.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Nun hai datos censales sobre cuando tuvo, si lo tuvo, poblada.
  13. ↑ 13,0 13,1 Tuvo poblada hasta 1971.
  14. ↑ The gaelic name is Stromaigh in the Gazetteer for Scotland and the English name "Stromay" is used both here and by the JNCC.
  15. ↑ 15,0 15,1 There are two inhabited islands called "Grimsay" or Griomasaigh that are joined to Benbecula by a road causeway, one to the north at NF855572 and one to the south east at NF831473 .
  16. ↑ 16,0 16,1 "Rick Livingstone’s Tables of the Islands of Scotland" (pdf) Argyll Yacht Charters. Retrieved 12 Dec 2011.
  17. ↑ This island is at NF86058 and the evidence of both Ordnance Survey maps and photographs (e.g.
  18. ↑ 18,0 18,1 Tuvo poblada hasta un momento entre 1931–33.
  19. ↑ 19,0 19,1 Tuvo poblada hasta'l sieglu XIX.
  20. ↑ 20,0 20,1 There are two "Flodday"s near Barra.
  21. ↑ 1851
  22. ↑ Tuvo poblada hasta la metá del sieglu XIX.
  23. ↑ The 2001 census refers to the island by its anglified name of Flodda.
  24. ↑ Es Patrimonio de la Humanidad por la UNESCO.
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Hébrides_Esteriores&oldid=4194099»