Handroanthus heptaphyllus

especie de planta

El lapacho negru (Handroanthus heptaphyllus),[1] tamién llamáu tajy, ye una especie botánica de la familia de les bignonacees. Natural de les zones tropical y subtropical de Suramérica. Crez nel monte altu de la cuenca de los ríos Paraná, Paraguái, y Uruguái. Tien una distribución llindada. Habita casi puramente los sitios baxos con suelos húmedos y fondu, onde forma parte del estratu cimeru. Ye bien raru n'otros microambientes.

Handroanthus heptaphyllus
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Orde: Lamiales
Familia: Bignoniaceae
Tribu: Tecomeae
Xéneru: Handroanthus
Especie: Handroanthus heptaphyllus
(Vell.) Mattos 1952
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Xamasca
Inflorescencia
Flor
Fueyes
Tueru
Vista del árbol

Ye l'árbol nacional de Paraguái, declaráu como tal por Llei Nº4631 del 10 de mayu de 2012, a propuesta de la Facultá de Ciencies Químiques de la Universidá Nacional d'Asunción y n'adhesión al bicentenariu de la independencia de la República de Paraguái.

Descripción editar

Ye un árbol de gran altor, hasta 40 m d'altor. Les fueyes de 10-15 cm de llargu, compuestes y trifoliaes con foliolos elípticos. Tueru llargu, cilíndricu, de porte maxestosu. La corteza ye castañu-abuxada, bien rugosa, con resquiebros fondos n'exemplares adultos. Copa grande, semiesférica, con cañes abiertes n'abanicu. Xamasca semipersistente. Fueyes opuestes, palmaticompuestas, con 5-7 folíolos de cantu serrucháu. Flores, apaecen enantes de la foliación, rosaes, tubulosas, vistoses, variando la tonalidá dende rosáu moráu a rosáu pálidu. En dómina de floriamientu l'árbol amuesa un formosu aspeutu. El frutu ye una cápsula llinial, d'hasta 3-4 dm de llongura por 1-1,5 cm d'anchu, de color castañu al maurecer, abrir llonxitudinalmente en dos valves y dexando cayer unes 150 granes alaes.

El floriamientu empieza na primera quincena de setiembre; aproximao 30 díes dempués apaecen les primeres fueyes, produciéndose la maduración de los frutos en xineru-febreru.

Árbol bien decorativu, utilizándose con frecuencia en parques, places y nel arboláu público. Aguanta grandes vientos por tener un fuerte y fondu sistema radical.

Esixente tocantes a lluz y mugor, sensible a les xelaes cuando ye nueva. Prefier suelos llixeros, fondos, húmedos.

Propiedaes editar

De madera duro, pesada, con diferencies bien marcaes ente albura y duramen. El duramen al aferruñase toma una coloración escura. Bien resistente albentestate. Usar en construcción d'embarcaciones, muelles, carrocería, abertures, tirantería, escaleres, pisu, tornería, etc. Al serruchase llógrase un aserrín mariellu-ocre que contién la sustancia lapachol. La madera tien taninos y sustancies tintóreas.

Ye una planta melecinal, úsense l'aserrín o forgaxa, la corteza y les fueyes pa tal fin.

Reproduzse fácilmente por granes. El númberu de granes/kg ye de 32.000 a 35.000. La llantadera tien de faese lo más rápido posible, apenes tean madures les granes, una y bones el poder germinativo ye bien curtiu, de 12-15 díes. Ye posible la multiplicación vexetativa per mediu de cachos de raigaños. Nesta especie, escepcionalmente nacen individuos con flores blanques, estos "lapachos blancos" reproducir por ensiertos.

Etimoloxía editar

El so anterior xéneru, Tabebuia, refier al so nome vernáculu brasilanu: tabebuia o taiaveruia; heptaphylla, col prefixu hepta = siete y del griegu phyllon = fueya, con siete folíolos.

Propiedaes editar

Taxonomía editar

Handroanthus heptaphyllus describióse por (Vell.) Mattos y espublizóse en Loefgrenia; communicaçoes avulsas de botânica 50: 2. 1970.[2]

Sinonimia
  • Bignonia heptaphylla Vell.
  • Handroanthus avellanedae var. paullensis (Toledo) Mattos
  • Handroanthus eximius (Miq.) Mattos
  • Handroanthus impetiginosus var. lepidotus (Bureau) Mattos
  • Tabebuia avellanedae var. paulensis Toledo *

Tabebuia eximia (Miq.) Sandwith

  • Tabebuia heptaphylla (Vell.) Toledo
  • Tabebuia impetiginosa var. lepidota (Bureau) Toledo *

Tabebuia ipe (Mart. ex K.Schum.) Standl.

  • Tecoma curialis Saldanha
  • Tecoma eximia Miq.
  • Tecoma impetiginosa var. lepidota Bureau
  • Tecoma ipe Mart. ex K.Schum.
  • Tecoma ipe var. desinens Sprague
  • Tecoma ipe f. glabra Sprague
  • Tecoma ipe f. grandiflora Sprague
  • Tecoma ipe f. lepidota Sprague
  • Tecoma ipe f. parviflora Sprague[3]

Ver tamién editar

Referencies editar

  1. Handroanthus heptaphyllus en Darwinion
  2. «Handroanthus heptaphyllus». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 9 de setiembre de 2014.
  3. «Handroanthus heptaphyllus». The Plant List. Consultáu'l 9 de setiembre de 2014.

Bibliografía editar

  • López, J.A; Little, Y; Ritz, G; Rombold, J; Hahn, W. 1987. Árboles comunes de Paraguái: Ñande yvyra mata kuera. Paraguái, Cuerpu de Paz, 425 pp.
  • Alwyn H. Gentry: Bignoniaceae. Part II. (Tribe Tecomeae). In: Flora Neotropica, Band 25, Teil 2. New York Botanical Garden Press, 11. April 1992. ISBN 0-89327-368-6
  • Susan O. Grose und Richard G. Olmstead: Taxonomic Revisions in the Polyphyletic Genus Tabebuia s. l. (Bignoniaceae). In: Systematic Botany, Band 32, Heft 3, 2007. S. 660–670.

Enllaces esternos editar