Idioma canarés

El canarés o kannaḍa (ಕನ್ನಡ) ye una de les llingües dravídiques de mayor espardimientu, documentada dende dómina temprana. Presenta distintes variedaes xeográfiques, qu'en xunto falen aproximao 44 millones de persones. Ye la llingua oficial nel estáu de Karnataka, unu de los cuatro estaos meridionales de la India. L'idioma kannada tien una historia lliteraria de más de mil años.^[1]

Canarés, Kannada ಕನ್ನಡ / kannaḍa'
Faláu en	India
Falantes	52 millones
Familia	Dravídica Drav. meridional Tamil-Canarés Canarés
Estatus oficial
Oficial en	Karnataka
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	`kn`
ISO 639-2	`kan`
ISO 639-3	`kan`
Estensión del canarés, kannada

Aspeutos históricos, sociales y culturales

Distribución xeográfica

El canarés fálase sobremanera en Karnataka n'India, y en cierta midida nos estaos cercanos d'Andhra Pradesh, Maharastra, Tamil Nadu y Kerala. Hai poblaciones destacables de falantes de canarés nos Estaos Xuníos y el Reinu Xuníu, y en menor midida en Canadá y Australia.

El kannada ye una llingua dravídica meridional y, d'alcuerdu, col estudiosu Sanford Steever, la so historia puede estremase en tres periodos: antiguu kannada (halegannada) 450-1200 d.C., kannada mediu (nadugannada) 1200-1700 d. C. y kannada modernu dende 1700 a l'actualidá. El kannada foi influyíu de forma apreciable pol sánscritu. Tamién pueden atopase influencies d'otres llingües como los prácritos y el pali. Iravatham Mahadevan demostró que'l kannada yá yera una llingua de rica tradición oral antes del s. III e.C., y sobre la base de les pallabres natives del kannada atopaes en testos escritos en prácrito y Brahmi inscripciones de la dómina. El kannada, por tanto, tuvo de falase nuna estensa rexón de manera estable.

L'eruditu K.V. Narayana afirma que munches llingües tribales qu'agora se consideren dialeutos kannada podríen tar más cerca de la forma anterior de la llingua con una menor influencia d'otros idiomes.

Influencia del sánscritu y prácrito

Les fontes d'influencia na gramática lliteraria kannada paecen ser de tres veces; Gramática de Panini, les escueles de Paninian de la gramática sánscritasobremanera les escueles Katantra y Sakatayana y Prakrit gramática. La lliteratura Prakrit paecía prevalecer en Karnataka dende l'antigüedá. Les persones de fala vernácula Prakrit pueden tar en contautu colos falantes del kannada, influyendo asina na so llingua, inclusive primero que'l kannada fuera utilizáu pa fines alministrativos o llitúrxicos. La fonética, morfoloxía, vocabulariu, gramática y sintaxis de Kannada amuesen influencia significativa d'estos idiomes.

Dellos exemplos de les tadbhava o pallabres d'orixe Prakrit naturalizaes en kannada, son Banna derivaos de Vanna (Prakrit), Varna significáu del color (en sánscritu); arasu significa rei de raxen (sánscritu); hunnime significa lluna nueva de puṇṇivā (Prakrit), paurṇimā (sánscritu); y Rāyá de rāja rei significáu. [29] Kannada tien numberosos (tatsama) pallabres emprestaes como dina (díes), Kopa (roxura), Surya (sol), mukha (cara), nimiṣa (minutos), anna (arroz).^[2]

[1] Monedes: - Delles monedes de principios de la dinastía Kadamba cola inscripción en kannada "Vira" y "Skandha" fueron atopaes en Satara. Una moneda d'oru con tres inscripciones de Sri y una inscripción embrivida del nome llamáu Bhagi, del rei Bhagiratha (c. 390-420 AD) n'antiguu kannada. Una moneda de cobre Kadamba datada nel sieglu 5 dC cola Srimanaragi inscripción en lletra kannada foi afayada nel distritu Banavasi. Afayáronse Monedes Uttara Kannada con lleendes Kannada que tomen el dominiu de la dinastía occidental de Ganga, el Chalukyas Badami, el Alupas, la Chalukyas occidental, el Rashtrakutas, la Hoysalas, l'Imperiu Vijayanagar, la dinastía Kadamba de Banavasi, la Keladi Nayakas y el Mysore Xuníu, les monedes Badami Chalukya siendo un recién descubrimientu. Les Kadambas de Goa son los únicos que tienen inscripción alternativa del nome del rei en kannada y devanágari por triplicao, unes monedes de la Kadambas de Hangal tamién tán disponibles.^[3]

Estatus oficial

El canarés ye una de les 22 llingües oficiales de la India y la llingua oficial del estáu de Karnataka.

Alfabetu

Consonantes

ಕ	ಖ	ಗ	ಘ	ಙ
ka /kʌ/	kha /kʰʌ/	ga /gʌ/	gha /gʱʌ/	ṅa /ŋʌ/
ಚ	ಛ	ಜ	ಝ	ಞ
ca /ʧʌ/	cha /ʧʰʌ/	ja /ʤʌ/	jha /ʤʱʌ/	ña /ɲʌ/
ಟ	ಠ	ಡ	ಢ	ಣ
ṭa /ʈʌ/	ṭhai /ʈʰʌ/	ḍa /ɖʌ/	ḍhai /ɖʱʌ/	ṇa /ɳʌ/
ತ	ಥ	ದ	ಧ	ನ
ta /tʌ/	tha /tʰʌ/	da /dʌ/	dha /dʱʌ/	na /nʌ/
ಪ	ಫ	ಬ	ಭ	ಮ
pa /pʌ/	pha /pʰʌ/	ba /bʌ/	bha /bʱʌ/	ma /mʌ/
ಯ	ರ	ಲ	ವ	ಶ
yá /jʌ/	ra /ɾʌ/	la /lʌ/	va /ʋʌ/	śa /ɕʌ/
ಷ	ಸ	ಹ	ಳ
ṣa /ʂʌ/	sa /sʌ/	hai /hʌ/	ḷa /ɭʌ/

Vocales

ಅ	a /ʌ/	ಕ	-align="center"	ಆ	ā /a:/	ಕಾ	kā
ಇ	i /i/	ಕಿ	ki
ಈ	ī /i:/	ಕೀ	kī
ಉ	o /o/	ಕು	ku
ಊ	ū /o:/	ಕೂ	kū
ಋ	ṛ /rɨ/ ó /ru/	ಕೃ	kṛ
ಎ	y /y/	ಕೆ	ke
ಏ	ē /y:/	ಕೇ	kē
ಐ	ai /aj/	ಕೈ	kai
ಒ	o /o/	ಕೊ	ko
ಓ	ō /o:/	ಕೋ	kō
ಔ	au /aw/	ಕೌ	kau

Otros signos

್	Ø	ಕ್	k
ಂ	am̩	ಕಂ	kam̩
ಃ	ah̩	ಕಃ	kah̩

Consonantes dobles

ಕ್ಕ	ಕ್ಖ	ಕ್ಗ	ಕ್ಘ	ಕ್ಙ
kka	kkha	kga	kgha	kṅa
ಕ್ಚ	ಕ್ಛ	ಕ್ಜ	ಕ್ಝ	ಕ್ಞ
kca	kcha	kja	kjha	kña
ಕ್ಟ	ಕ್ಠ	ಕ್ಡ	ಕ್ಢ	ಕ್ಣ
kṭa	kṭhai	kḍa	kḍhai	kṇa
ಕ್ತ	ಕ್ಥ	ಕ್ದ	ಕ್ಧ	ಕ್ನ
kta	ktha	kda	kdha	kna
ಕ್ಪ	ಕ್ಫ	ಕ್ಬ	ಕ್ಭ	ಕ್ಮ
kpa	kpha	kba	kbha	kma
ಕ್ಯ	ಕ್ರ	ಕ್ಲ	ಕ್ವ	ಕ್ಶ
kya	kra	kla	kva	kḷa
ಕ್ಷ	ಕ್ಸ	ಕ್ಹ	ಕ್ಳ
kśa	kṣa	ksa	kha

Númberos

೦	0	ಶೂನ್ಯ śūn'yá
೧	1	ಒಂದು oṃdu
೨	2	-align="center"	೩	3	ಮೂರು mūru
೪	4	ನಾಲ್ಕು nālku
೫	5	ಐದು aidu
೬	6	ಆರು āru
೭	7	-align="center"	೮	8	-align="center"	೯	9	ಒಂಭತ್ತು oṃbhattu

Ver tamién

Referencies

↑ Garg, Ganga Ram (1992). «Kannada literature», Encyclopaedia of the Hindu World: A-Aj, Volume 1. New Delhi: Concept Publishing Company. ISBN 81-7022-374-1.
↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Kannada_language#History (n'inglés)
↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Kannada_language (n'inglés)

Enllaces esternos

Consulta la edición de Wikipedia n'idioma canarés.

Xeneral

Ethnologue Kannada (n'inglés)
Descripción de la llingua Kannada (n'inglés)
History of Kannada Language and Literature (n'inglés)
List of Kannada websites on the Internet (n'inglés)
Virtual Kannada Keyboard

Aprendizaxe *

Kannada Learning Center (n'inglés)

[1] Garg, Ganga Ram (1992). «Kannada literature», Encyclopaedia of the Hindu World: A-Aj, Volume 1. New Delhi: Concept Publishing Company. ISBN 81-7022-374-1.

[2] ttp://en.wikipedia.org/wiki/Kannada_language#History (n'inglés)

[3] ttp://en.wikipedia.org/wiki/Kannada_language (n'inglés)

[1]

[2]

[3]