Idioma mócheno

El mócheno ye una variedá del altu alemán faláu en tres ciudaes del Valle del Fersina (alemán: Fersental, italianu: Valle del Fersina, mócheno: Bernstol), en Trento, nordés d'Italia.

Mócheno
Faláu en	Italia
Falantes	1,900^[1]
Familia	Indoeuropéu Xermánicu Occidental Altoxermánicu Superior Austrobávaru Mócheno
Alfabetu	Alfabetu llatín
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2
ISO 639-3	`mhn`

El mócheno ta cercanamente rellacionáu al bávaru y clasifícase-y de diverses maneres, yá seya como un dialeutu bávaru meridional o una llingua separada. Reportóse que los falantes de mócheno entienden parcialmente bávaru, cimbriano y alemán estándar. Sicasí, les munches diferencies en gramática, vocabulariu y pronunciación facer difícil pa los falantes del alemán estándar entender.

Distribución xeográfica

Comunidaes mócheno en Trento.

Según el censu del 2001, el primeru nel que se rexistró llingües natives, el mócheno yera faláu por una mayoría nes siguientes municipalidaes: Fierozzo (423 persones, 95.92%), Palù del Fersina (184 persones, 95.34%), Frassilongo (340 persones, 95.24%, incluyíu'l pueblu de Roveda). N'otres municipalidaes de Trento, 1,329 persones declararon miembros del grupu llingüísticu mócheno, con un total de 2,276 persones. Nel censu del 2011, el númberu total de falantes na provincia menguó a 1,660.

Estatus

El mócheno ye reconocíu oficialmente en Trento por llei provincial y nacional. A entamos de los 90, delles lleis y regulaciones pasaron pol Parllamentu italianu y l'asamblea provincial que punxeron l'idioma y la cultura móchenos so proteición. Un institutu cultural foi fundáu por decretu, que'l so propósitu ye salvaguardar y educar nesa llingua. Afíxose'l currículu escolar por que se enseñe en mócheno, y camudáronse los lletreros públicos por que sían billingües.

Exemplu

Mócheno	Alemán	Español
Vatar ingar en Himbl, gahailegt kimmp der dai Núm. Der dai Raich schellt kemmen.^[2]	Vater unser im Himmel, geheiligt werde Dein Name. Dein Reich komme.	Padre El nuesu nel cielu, santificado sía'l to nome. Venga'l to reinu.

Referencies

↑ «Mócheno». Ethnologue. Consultáu'l 28 de payares de 2015.
↑ «Das Vaterunser auf Mòchenisch (Fersentalerisch)» (mócheno). Frankfurter Allgemeine Zeitung. Consultáu'l 13 de mayu de 2011.

[1] «Mócheno». Ethnologue. Consultáu'l 28 de payares de 2015.

[2] «Das Vaterunser auf Mòchenisch (Fersentalerisch)» (mócheno). Frankfurter Allgemeine Zeitung. Consultáu'l 13 de mayu de 2011.

[1]

[2]