Imparcialidá
La imparcialidá (de imparcial),[1] nel so conceutu estrictu, significa tar llibre de prexuicios, esto ye, abstraerse de considerancies suxetives y centrase na oxetividá d'un asuntu, al realizar un xuiciu.[2]
Oxetividá ya imparcialidá
editarLa oxetividá ye un conceutu fuertemente conectáu cola imparcialidá. Ello ye que la imparcialidá rique d'oxetividá, pero implica una decisión o eleición ente diverses opciones o circunstancies. N'otres pallabres, ser imparcial implica nun tener favoritismos personales - o interés - ente dos o más opciones oxetives.
Imparcialidá xudicial
editarUn xuez ye imparcial cuando «nun tien nengún interés nel oxetu del procesu nin na resultancia de la sentencia».[3] Como criteriu de xusticia, la imparcialidá sostién que les decisiones tienen de tomase atendiendo a criterio oxetivos, ensin influencies de sesgos, prexuicios o tratos estremaos por razones desavenientes.
La imparcialidá nun propón, sicasí, que tolos individuos tengan de ser trataos de la mesma manera so toles circunstancies. Considérase aceptable y coherente que determinaes persones sían trataes en forma distinta si tal tratamientu xustificar por razones oxetives y esternes.
Por casu, la mayor parte de los sistemes llegales establecen penes distintes pa los delitos d'alcuerdu a la gravedá de los mesmos. Esto nun implica la presencia de parcialidá: les distintes penes determinar según un criteriu oxetivu y predecible, nesti casu la llei. La imparcialidá sostién que, pa toles persones, esi criteriu imparcial aplicar en forma homoxénea.
Imparcialidá, independencia y impartialidad
editarLa imparcialidá esta amestada fuertemente a dos conceutos que son esixencia pal xuez, la independencia y la impartialidad. Dellos autores planteguen la necesidá de englobar los trés términos dientro d'un conceutu ampliu d'imparcialidá.[3]
Independencia
editarLa Independencia xudicial ye «la inesistencia de cualquier tipu de poder que condicione a l'autoridá o'l so pensamientu».[3] Un xuez ye independiente cuando nun ta nuna posición d'obediencia al respeutive de les partes en pleitu.
Impartialidad
editarLa impartialidad ye un términu xurídicu que se refier a la garantía del derechu procesal de que'l xuez nun hai de ser parte nel procesu nel que tien de dictar sentencia, una y bones el fechu d'ocupar los roles d'acusador y xulgador al empar nun garantizaría un debíu procesu. En términos simples, impartialidad significa que'l xuez nun ye una de les partes nel procesu. Impartialidad y impartial son dos pallabres non reconocíes pol idioma castellanu,[3] siendo neologismo de los términos anglosaxones impartiality y impartial.
Tocantes a la so definición doctrinal, la impartialidad ye «la imposibilidá del terceru que sentencia de realizar o reemplazar l'actividá que mientres el procesu tienen de llevar a cabu les partes», según el profesor Gustavo Calvinho,[3] Coles mesmes, el profesor Alvarado Velloso esplica:
Un acusador y un acusáu; un pretendiente y un pretendíu; un actor y un demandáu; y un terceru que por ser tal, nun puede ser nin el primeru, nin el segundu. El terceru que, siendo xuez fai'l so oficiu y más un mediu de vida la so calidá de terceru nun puede ser nin unu nin otru. Ello llevo dalgún día a sostener que la primer calidá del xulgador ye'l so impartialidad, nun ye parte del procesu porque, si ser, ye acusador o acusáu. Ye demandante o demandáu.Adolfo Alvarado Velloso, El garantismo procesal.[4]
El Tribunal Constitucional d'España (TCE) esplicó la diferencia ente imparcialidá y impartialidad, nuna sentencia dictada mientres 2008; a la primera llamó aguada «suxetiva» de la imparcialidá (en conceutu ampliu), y a la segunda, aguada «oxetiva».
[H]ai que tener presente qu'imparcialidá del Xuez puédese [analizar] dende una doble aguada: a) La "suxetiva" o relativa a la rellación [del] Xuez coles partes, pos la neutralidá de los xulgadores rellacionar cola mesma disposición del ánimu, cola so actitú respeuto de los contendentes, ensin inclinase a nengún d'ellos; y b) La "oxetiva", en cuantes que busca caltener la rellación del Xulgador col oxetu del procesu y que se dirixe a asegurar que los Xueces y Maxistraos qu'intervengan na resolución d'un recursu averar al mesmu ensin prevenciones nin prexuicios que nel so ánimu pudieren quiciabes esistir arriendes de una rellación o contautu previos col oxetu del procesu.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: imparcialidá
- ↑ «Los sinónimos problemáticos». Terminoloxía Forense. Archiváu dende l'orixinal, el 14 d'abril de 2013. Consultáu'l 4 de xunetu de 2014.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Impartial». lema.rae.es. Consultáu'l 4 de xunetu de 2014.
- ↑ Alvarado Velloso, Adolfo. «El garantismo procesal». Consultáu'l 4 de xunetu de 2014.
- ↑ Segunda Sala del TCE (15 d'avientu de 2008). «Sentencia 164/2008». Consultáu'l 4 de xunetu de 2014.
Datos: Q3149193
