Ipomoea purga ye una especie de planta fanerógama perteneciente al xéneru Ipomoea. Ye conocíu comúnmente como jalapa.[1]

Ipomoea purga
Clasificación científica
Reinu: Plantae
(ensin clasif.): Eudicots
(ensin clasif.): Asterids
Orde: Solanales
Familia: Convolvulaceae
Xéneru: Ipomoea
Especie: Ipomoea purga
(Wender.) Hayne
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Ilustración
Ilustración

Descripción

editar

Ipomoea purga descríbese como una enredadera que puede algamar altores de 4 metros. Cuando fresca, el raigañu ye negru externamente, blancu y llechienta per dientro, y varia en tamañu d'alcuerdu a la so edá.[2] Tien flores en forma de corazón y trompeta púrpura como les fueyes. Ipomoea purga ye abondo malo de romper, pero si esmagayar con crema de tártaru, l'azucre de la lleche, o otros sales duros, el procesu de pulverización ye muncho más fácil, y el polvu xeneráu ye muncho más finu.[2] Cuando ta en forma de polvu col fin d'inxerir, el color ye d'un marrón abuxao maciu.[2] Ipomoea purga ye nativa de Méxicu y naturalizóse n'otres partes del neotrópicu.[1]

Descubrimientu

editar

Ipomoea purga foi afayáu polos conquistadores españoles, mientres taben ente los pueblos nativos mexicanos.[3] Foi introducíu a Europa en 1565 como un floritu[3] utilizáu pa tratar una variedá d'enfermedaes hasta'l sieglu XIX, cuando s'afayaron meyores práutiques médiques[3]

Usos médicos

editar

El raigañu contién convolvulin, que ye un potente catárticu. Utilizar pa prevenir la foria, pero en grandes cantidaes induz el vultura[3] Cuando s'aplica a una firida, dizse qu'induz a la purgación.[2]

Química

La resina de Ipomoea purga puede eslleise en yá seya en alcohol o éter dietílico. La resina que ye insoluble n'éter nun tien golor, ente que la resina soluble n'alcohol tien golor y ye típicamente d'un color parduzu. El acedu convolvulinolico (C28H52O14) que se produz en Ipomoea purga puede ser estremáu nuna molécula d'azucre (C6H12O6) y una forma d'acedu convolvulinolico cristalizáu (C16H30O3) cuando s'eslee.[2]

Taxonomía

editar

Ipomoea purga describióse por (Wender.) Hayne y espublizóse en Getreue Darstellung und Beschreibung der in der Arzneykunde Gebräuchlichen Gewächse 12: 5. 1833.[4]

Etimoloxía

Ipomoea: nome xenéricu que procede del griegu ips, ipos = viérbene y homoios = paecencia, pol vezu cambiadizu de los sos tarmos.

purga: epítetu

Sinonimia
  • Convolvulus purga Wender., Pharmac. Centralb. 1:457. 1830. basónimu
  • Exogonium purga (Wender.) Benth., Pl. Hartw. 46. 1840.
  • Convolvulus officinalis Pelletan, J. Chim. Méd. t. 1. 1834.
  • Ipomoea jalapa Nutt. & Cox, Journ. Am. Med. Sci. 5: 305. 1830, nom illeg. non Pursh (1813).
  • Ipomoea jalapa Schiede & Deppe ex G. Don, Xen. Hist. 4: 271. 1838.
  • Ipomoea schiedeana Zucc., Flora vol. 14, 802. 1831.[5]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 Ipomoea purga. Germplasm Resources Information Network (GRIN).
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Jalapa (O. S. P.)-Jalap». Consultáu'l Dec 2, 2013.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Chevallier, Andrew (1996). The encyclopedia of medicinal plants. ISBN 0-7894-1067-2.
  4. «Ipomoea purga». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 28 d'agostu de 2014.
  5. «Ipomoea purga». Consultáu'l Dec 2, 2013.

Bibliografía

editar
  1. Austin, D. F. & Z. Huamán. 1996. A synopsis of Ipomoea (Convolvulaceae) in the Americas. Taxon 45(1): 3–38.
  2. Breedlove, D. E. 1986. Flora de Chiapas. Llistaos Floríst. Méxicu 4: i–v, 1–246.
  3. CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
  4. McDonald, J. A. 1987. Revision of Ipomoea section Exogonium (Choisy) Griseb. (Convolvulaceae). Brenesia 28: 41–87.
  5. McDonald, J. A. 1994. Convolvulaceae II. Fl. Veracruz 77: 1–133.
  6. Molina Rosito, A. 1975. Enumeración de las plantas de Honduras. Ceiba 19(1): 1–118.
  7. Standley, P. C. & L. O. Williams. 1970. Convolvulaceae. In Standley, P. C. & L. O. Williams (eds.), Flora of Guatemala - Part IX. Fieldiana, Bot. 24(9): 4–85.

Enllaces esternos

editar