Islles Lofoten
Les islles Lofoten son un archipiélagu y un distritu de Noruega, asitiáu na provincia de Nordland, percima del círculu polar árticu.
| Islles Lofoten | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Noruega |
| Condáu | [[Nordland|{{{2}}} |
| Tipu d'entidá | grupu d'islles |
| Nome llocal | Lofoten (no) |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 68°19′59″N 14°39′59″E / 68.33306°N 14.66639°E |
| Superficie | 1227 km² |
| Puntu más altu |
Higravstinden (en)  |
| Altitú media | 1161 m |
| Demografía | |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| lofoten.info… | |
 | |
Etimoloxía del nome
editarEl nome Lofoten vien de «lo», que significa llobu cerval, y «foten», que significa «el pie». La cadena d'islles colos sos picos apuntiaos paecen pies de llobu cerval dende tierra firme.[1] Otru nome que recibe ye Lofotveggen, «el muriu de les Lofoten». L'archipiélagu paez un muriu zarráu cuando se repara dende llugares elevaos cerca de Bodø, con 100 km de llargor, y ente 800-1000 m d'altor.
Xeografía y naturaleza
editarLofoten asitiar ente los paralelos 67 y 68 de latitud norte, percima del círculu polar árticu, na rexón de Nord-Norge. Son islles conocíes pol so gran guapura natural. Lofoten arrexunta los conceyos de Vågan, Vestvågøy, Flakstad, Moskenes, Værøy, y Røst. Les islles principales, de norte a sur, son:
- punta sur de Hinnøyá
- Austvågøy (526,7 km² 68°20′N 14°40′E / 68.333°N 14.667°E)
- Gimsøyá (46,4 km² 67°18′N 14°11′E / 67.300°N 14.183°E)
- Vestvågøy (411,1 km² 68°10′N 13°45′E / 68.167°N 13.750°E)
- Flakstadøyá (109,8 km² 68°5′N 13°20′E / 68.083°N 13.333°E)
- Moskenesøyá (185,9 km² 67°55′N 13°0′E / 67.917°N 13.000°E)
Al sur atopen les pequeñes islles de:
La so superficie ye de 1227 km², y la so población suma un total de 24 500 persones. Ente tierra firme y l'archipiélagu tópase Vestfjord, y al norte, les islles Vesterålen. Les principales ciudaes de Lofoten son Leknes, en Vestvågøy, y Svolvær na islla de Vågan.
Les islles Lofoten carauterizar polos sos montes y picos, isletas al abrigu del les agües abiertes del océanu, sableres y grandes árees vírxenes. Al igual que casi tola mariña noruega, la so xeografía atópase fondamente retayada por fiordos. El mayor monte de Lofoten ye Higravstinden (1161 m) n'Austvågøy; el Parque nacional de Møysalen[2] al nordeste de Lofoten tien montes qu'algamen los 1262 m. El sistema de marees Moskstraumen o sistema de marees de Maelstrom atopar al este del archipiélagu. El mar ye ricu en vida, y el mayor petón de coral n'agües fondes (petón de Røst, de 40 km de llargor) atopar al oeste de Røst. Hai una alta densidá de población de pigargos y mabees, y millones d'otres aves marines, ente ellos los coloristes frairucos atlánticos. Son comunes les llondres, y hai alces n'Austvågøy.
Clima
editarLes temperatures ivernices de Lofoten son bien nidies teniendo en cuenta la situación al norte del círculu polar árticu (tratar de la mayor anomalía de temperatures nel mundu por llatitú), siendo responsable d'ello la corriente del Golfu. Røst y Værøy son los llugares más nortizos del mundu onde les temperatures medies permanecen percima de los 0 °C mientres tol añu[3] el nordeste de Lofoten; Svolvær tien una media del mes de xineru de -3 °C, magar los branos son llixeramente más templaos, coles medies de xunetu y agostu alredor de los 13 °C. Mayu y xunu son los meses más secos, ente qu'ochobre tien tres veces más cantidá d'agua.[4] Temperatures típiques de mayu son 9 °C, 15 °C en xunetu, y 11 °C en setiembre. La temperatura más alto rexistrada en Svolvær ye de 30.4 °C. Pueden producise vientos fuertes a fines de seronda y pel hibiernu, pero son estraños a fines de marzu y mediaos d'ochobre. La nieve nun ye rara pel hibiernu, pudiendo los montes atropar importantes cantidaes.
En Svolvær, el sol de medianueche permanez percima del horizonte ente'l 25 de mayu y el 17 de xunetu, y pel hibiernu el sol nun apaez percima del horizonte ente'l 4 d'avientu y el 7 de xineru. En Leknes, el sol permanez percima del horizonte ente'l 26 de mayu y el 17 de xunetu, y pel hibiernu el sol nun apaez ente'l 9 d'avientu y el 4 de xineru.[5]
Historia
editar
Vågar ye la primer ciudá conocida nel norte de Noruega. Esistía na temprana yera Viquinga, quiciabes dende antes, y atopábase na mariña sureste de Lofoten, cerca de Svolvær y Kabelvåg, nel conceyu de Vågan.
El muséu Lofotr con una casa reconstruyida atópase cerca de Borg en Vestvågøy, y tien bastantes afayos arqueolóxicos d'ente la edá del fierro y la era viquinga.[6] Les islles fueron dende hai más de 1000 años el centru de les pesquerías de bacaláu, especialmente pel hibiernu, cuando'l bacaláu emigra escontra'l sur dende'l mar de Barents y axúntense a desovar nel archipiélagu. Bergen, nel suroeste de Noruega foi por llargu tiempu l'enllaz pa la esportación de pexe a gran parte d'Europa, cuantimás cuando'l comerciu yera controláu pola Lliga Hanseática. En zones baxes, particularmente Vestvågøy, l'agricultura xugó un importante papel dende la Edá del bronce.
Xeografía humana y económica
editarLa principal actividá de los habitantes de les islles ye la pesca. La zona ye una importante área de pesca de diverses especies, principalmente'l bacaláu. Pel hibiernu los pescadores concentrar nes islles en buscar del bacaláu que baxa del árticu a desovar y dexen el pexe ensugándose al campu. Nos últimos años desenvolvióse un incipiente turismu.
Deportes
editarLofoten ufierta grandes oportunidaes pa la esguilada sobre roca y alpinismu. Esfruta de 24 hores de lluz al día mientres el branu con riscos, cumes y glaciares d'estilu alpín, pero con un altor de menos de 1200 metros. La zona principal d'esguilada en roca ye Henningsvær, na islla d'Austvågøyá. Les islles d'Austvågøyá y Moskenesøyá son aparentes pal alpinismu.
Comunicaciones
editarEn Lofoten esisten trés pequeños aeropuertos: l'aeropuertu de Svolvær, Helle, l'aeropuertu de Leknes y el de Røst, que ufierta principalmente vuelos a Bodø. Tamién esiste un helipuertu en Værøy. L'aeropuertu de Stokmarknes, Skagen atopar en Vesterålen. L'aeropuertu de Harstad/Narvik, Evenes tien vuelos direutos con Oslu y Trondheim. Bodø ye un importante nuedu de comunicaciones pa treslladase a Lofoten; como complementu al sistema d'aeropuertos de la zona esiste una rede de ferris: Bodø coneutar por vía marítima con Moskenes, y Svolvær con Skutvik na islla de Hamarøy, llugar conectáu per carretera cola ruta europea Y06. El Hurtigruten fai escala en Stamsund y Svolvær. Tamién esiste un serviciu rápidu de catamaranes que coneuta Svolvær y Narvik.
La carretera principal de Lofoten ye la Y10, que dexa llegar hasta la islla de Moskenes per tierra dende Narvik y Harstad. L'últimu tramu de la Y10 conozse como "Lofast", y coneuta les islles col continente ensin necesidá de ferris. L'últimu tramu foi termináu n'avientu de 2007.[7] Les mayores islles de Lofoten yá tán coneutaes ente sigo por pontes o túneles submarinos so los fiordos.
Ver tamién
editarReferencies
editarBibliografía
editar- A. Dyer et al, "Walks and Scrambles in Norway", ISBN 1-904466-25-7. (n'inglés)
- Ed Webster, "Climbing in the Magic Islands", ISBN 82-993199-0-0. (n'inglés)
