Jabugo
Jabugo ye un conceyu español de la provincia d'Huelva, Andalucía. Nel añu 2016 cuntaba con 2260 habitantes. El so estensión superficial ye de 25 km² y tien una densidá de 99,0 hab/km². Los sos coordenaes xeográfiques son 37º 55' N, 6º 43' O. Asítiase a una altitú de 658 metros y a 105 quilómetros de la capital de provincia, Huelva.
Jabugo | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
Autonomía | Andalucía | ||||
Provincia | Provincia de Huelva | ||||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Jabugo (es) | José Luis Ramos Rodríguez | ||||
Nome oficial | Jabugo (es)[1] | ||||
Códigu postal |
21290 | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 37°55′00″N 6°43′43″W / 37.9167°N 6.7285°O | ||||
Superficie | 25 km² | ||||
Altitú | 658 m | ||||
Llenda con | Almonaster la Real, Cortegana, La Nava, Galaroza, Castaño del Robledo y Santa Ana la Real | ||||
Demografía | |||||
Población |
2208 hab. (2023) - 1132 homes (2019) - 1118 muyeres (2019) | ||||
Porcentaxe | 0% de Provincia de Huelva | ||||
Densidá | 88,32 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
jabugo.es | |||||
El so xentiliciu ye "Jabugueño/ña".
Historia
editarEl términu municipal de Jabugo atópase formáu por cuatro nucleos de población Jabugo, El Repilado, Los Romeros y El Caxigal, denominándose los sos habitantes Jabugueños, Repilenses, Romereños y Quejigueños respeutivamente.
El nome de Jabugo provién de la pallabra "sabugu" o "xabugu" de la llingua lleonesa (primero que esta llingua fuera absorbida na zona pol castellán) y qu'en castellán ye'l sauco. Hai otres muertes d'esa "B" proveniente del sustratu llingüísticu lleonés en Jabugo, qu'en castellán nun apaez y que na fala d'esta zona entá ye bien común, por casu, "lamber" que provién del lleonés "llamber" y que correspuende al castellán "llamer" o "Habuguera" del lleonés "Xabuguera", correspondiente a la "Sauquera" en castellán y que ye un llugar onde abonden los saucos.
Tocantes a la so hestoria, los primeros asentamientu de que se tien noticies daten del Paleolíticu anque les mayores referencies atopaes son del Neolíticu dientro de la "Cueva de la Mora", un güesu talláu nel qu'apaez un venáu y un rinoceronte d'una especie estinguida anguaño al marxe de cerámiques, hachos de piedres y preseos de güesu.
Faciendo un saltu na hestoria asitiamos nos tiempos de la Reconquista del Reinu de Sevilla na que se repoblaron esta zona con xentes procedentes de Galicia, Asturies y Lleón, d'equí l'atropo de traces y tradiciones asturlleoneses que tenemos a parte del nome, pueden citase la tradición del "Bollu de Pascua", que namái se celebra nestes rexones y na Sierra d'Huelva.
Jabugo daquella pertenecía como aldega a la villa d'Almonaster la Real, nel añu de 1691 siendo Señor de dicha villa Don Luis Marqués de Abellaneda, Jabugo llogra la so independencia n'escritura dada na villa de Fregenal, faciéndose Jabugo villa de por sí por aciu el pagu de 20.000 reales de vellón.
Dende entós Jabugo caminó como villa en solitariu nun constando fechos históricos, fazañes estraordinaries nin nada que fixera podíu crea-y ambiente de lleenda, de tradiciones o de carauterístiques especiales.
Lo que si se puede dicir, que los sos habitantes son entamadores, buscando siempres la prosperidá del so pueblu siendo de carauterística eminentemente industrial, como lo demuestra les distintes industries qu'hai creóse a lo llargo de la so historia como, por casu:
Manufactura del tabacu, llegando ésta a producir enfrentamientu cola Real Fábrica de Tabacu de Sevilla. Fabricación de pólvora gracies a les esplotaciones mineres del Andévalo. Pionera na electrificación na Sierra cola empresa Santa Teresa. Materiales de construcción ladrillo, texas, cal, etc. Telares. Molinos d'aceite, cosecheras de castañes, esplotación del corchu, etc.
Ye internacionalmente conocida gracies al so xamón producíu na llocalidá, que se denomina Xamón de Jabugo.
De toles empreses creaes en Jabugo destaca de xuru les industries cárnicas, cúntase que yá Cristóbal Colón llevó productos de Jabugo nel so viaxes, pero'l gran desenvolvimientu d'esta industries producir a principios de sieglu XX y qu'anguaño se caltién a valir.
Mientres la invasión Napoleónica los sos vecinos pa evitar que se cometieren falcatrúes y actos vandálicos, facilitáben-y a los invasores artículos y especialmente cebada pa los sos caballos. Una vegada consiguida la espulsión celebrar con una gran corrida de toros.
D'El Repilado podemos dicir que yeren unos caseríos antiguos, con una posible posada, pero que tuvo la so gran puxanza a partir de la llegada del ferrocarril construyéndose un nuevu Repilado alredor de la estación del tren apináu d'industries que tenía como vía de comunicación y salíes de los sos productos, la llinia ferrial Huelva-Zafra.
Demografía
editarNúmberu d'habitantes nos últimos diez años.
1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2595 | 2590 | 2591 | 2558 | 2546 | 2536 | 2522 | 2509 | 2475 | 2388 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Fonte: INE [Consultar]) |
Monumentos
editar- El tiru de Pichón, obra orixinal d'Aníbal González, ex-propiedá del Conceyu de Sevilla.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
Enllaces esternos
editar