Llingües tequistlateco-jicaques

Les llingües tequistlateco-jicaques (tamién llamaes tolatecas) formen una familia de llingües indíxenes d'América falaes nel sur de Méxicu y Honduras, por unes 4500 persones en total.

Llingües tequistlateco-jicaques
Distribución xeográfica Oaxaca, Francisco Morazán y Yoro
Países Bandera de Méxicu Méxicu
 Hondures
Falantes ~4500
Filiación xenética

Hokano (?)

 Tequistlateco-jicaque
Subdivisiones Tequistlateco-chontal
Jicaque-tol
Códigu Glottolog ensin valor
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Clasificación editar

Tradicionalmente considerárase a les llingües jicaque-tol como parte de les llingües hokanas sobre una evidencia d'unes poques decenes de pallabres.[1] Sicasí, Campbell (1974) con una coleición de datos de mayor calidá y más estensa pal jicaque demostró convicentemente el parentescu de les llingües jicaque-tol coles llingües tequistlateques. Como indicidentalmente el tequistlateco fuera rellacionáu coles llingües hokanas, esto suxure un venceyu de les llingües tequistlateco-jicaques col hokano anque eso nun foi probáu de manera convicente.

Llingües de la familia editar

Les llingües arrexuntaes dientro d'esta familia son:

Rellación con otres llingües editar

Como se señaló munchos llingüistes consideren posible que les llingües tequistlateco-jicaque tean rellacionaes cola revesosa familia hokana. Oltragge (1977) trató de rellacionar el jicaque col tlapaneco-subtiaba pero la evidencia en favor ye débil y non concluyente.

Descripción llingüística editar

Comparanza léxica editar

La siguiente llista amuesa dellos cognaos ente'l proto-jicaque y el tequistlateco:

GLOSA Proto-jicaque Tequistlateco
ceniza *(p)ɨpʰɨh -abi
barba ʦʼɨk -šigo
munchos *pɨlɨk aš-pulgaʔ
sangre *kʼaʦ -hwáʦʼ
azul *ʦʼuh -šuih
güesu *kʰele -gaɬ
quemar *-pe -biʔ
güevu *pehy -align=center grasa *pɨneh ifuŋgi
home kewan -guweʔ
iguana *hepWe -weboʔ
tierra *amah -amáʦʼ
grana setel -giʦnalaʔ
piel polok -biɬʼ
falar *wele -balay-
esguil *(ʦʼ)ɨʦʼɨh ʦʼyʦʼyʔ
piedra *pe -bik
coatí peyom -š-piyami
llingua *pelam -báɬ
llavar *-paʔ -ba-
blancu *pHe -fuh-
cabeza *-hwak fha (< *Wak)
(Plural) -Vk -kʼ

Esta tabla inclúi les correspondencies fonétiques /l/-/l/, /p/-/b/, /p/-/f/, /ʦ(ʼ)/-/š/, /k/-/g/, /m/-/m/ y /hw/ - /W/.

Referencies editar

  1. Greenberg y Swadesh, 1953

Bibliografía editar

  • Oltrogge, David F. (1977). "Proto Jicaque-Subtiaba-Tequistlateco", Two Studies in Middle American Comparative Linguistics, ed. Calvin R. Rensch, páxs. 1–52. Dallas: Summer Institute of Linguistics and the University of Texas at Arlington.
  • Campbell, Lyle. (1979). "Middle American languages" In L. Campbell & M. Mithun (Eds.), The languages of native America: Historical and comparative assessment (páxs. 902-1000). Austin: University of Texas Press. ISBN 0-292-74624-5.