Llingües zeme

Les llingües zeme o zeliangrong son un pequeñu grupu filoxenéticu de llingües tibetano-birmanes falaes en Nagaland y Manipur nel nordeste d'India.

Zeme, zelianrong
Distribución xeográfica	Nagalandia, Manipur
Países	India
Filiación xenética	Sino-tibetanu   Tibetanu-birmanu     Naga (xeográficu)       L. Zeme
Códigu Glottolog	zeme1241
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Clasificación

Tradicionalmente les llingües zeme clasificáronse dientro de l'agrupación xeográfica "llingües naga", pero esisten duldes de que diches llingües formen realmente un grupu filoxenéticu dientro del tibetanu birmanu, polo qu'anguaño se suel clasificar a les llingües angami-pochuri como una llingua independiente dientro de la familia tibetanu-birmana, pendiente de la clarificación de les rellaciones interna en dicha subfamilia.

El grupu zeme foi reconocíu como unidá filoxenética siquier dende Shafer que les clasificó como "naga occidental" dientro del grupu naga (1955). El zeme (empeo, kachcha), el mzieme y el kwoireng son particularmente cercanos ente sigo. El nruanghmei (rongmei, kabui), el puiron, el khoirao y el maram son un pocu más diverxentes. Dellos falantes d'estes llingües son conscientes de la cercanía d'estes llingües y se autodenominan zeliang o zeliangrong, nomes construyíos a partir de les primeres sílabes de zeme, liangmai, rongmei.

Llingües de la familia

Les llingües zeme inclúin:

• Grupu zeliang:
  • el zeme (puramente dichu, tamién llamáu empeo);
  • el liangmai
  • el rongmai (tamién llamáu kabui o Nruanghmei)
  • el mzieme
• el puiron
• el khirao
• el maram

Descripción llingüística

Les llingües zeme constitúin un grupu de fales más estrechamente emparentaes inclusive que les llingües ao, de tal manera que munches son mutuamente intelixibles (particularmente les llingües que formen parte del grupu zeliang).

Comparanza léxica

Los numberales en distintes llingües zeme son:

GLOSA	Zeliang				Otres llingües zeme			PROTO- ZEME	PROTO- AGN.POC.	PROTO- AO
	Zeme	Liangmei	Rongmei	Mzieme	Maram	Thangal	Koireng
'1'	kat~ hangkat	kʰāt	akʰə̄t	ket	nin-nə	kʰət	kin-kʰat	*kʰət		*(ə-)kʰa-
'2'	ke-na	ninā	ka-nēi	ke-na	həŋ-nai	kin-nin || *k-nin || *k-nin || *ə-nin(t)
'3'	ke-tʃum	súm	ka-tʰùm	ke-ʦum	həŋ-tum	kə-tʰum	kin-tʰum	*k-tʰum	*k-san	*ə-sam
'4'	me-dai	mə-dái	padèi	ma-dai	mə-dəi	min-liː || *mə-dai || *b-di || *b-li
'5'	me-ŋeu	mə-ŋiú	paŋūʔ	me-ŋei	mə-ŋɨ	ri-ŋaː || *me-ŋai || *b-ŋa <br~/>*b-ŋo || *b-ŋa
'6'	se-ruk	ʦə-rūk	cʰə-rúk	he-ruk	sə-ruk	sə-ruk	ku-ruk	*ʦ-ruk	*ʦ-ro	*t-ruk
'7'	se-na	ʦə-ninā	cʰə̄-nei	he-na	sə-nai	sə-nin	sa-ri	*ʦ-nai	*ʦ-nin	*t-nin(t)
'8'	de-sat	tə-ʦát	tə-cʰə́t	he-set	sə-sət	tə-cet	ki-riet	*ʦ-ʦat	*t-ʦa	*t-za
'9'	se-kui	ʦəkiū	cʰē-kiu	he-kui	el so-kɨ	cə-ku	kuo	*ʦ-kiu	*t-ku	*t-ku
'10'	ke-reu	kə-riú	rù	ke-rei	kja-rɨ	sə-ra	soːm	*k-reu	*t(i)-rə	*t-rə

Los numberales del koireng amuesa un gran paecíu colos de les llingües kuki-chin.

Referencies

Bibliografía

• George van Driem (2001) Languages of the Himalayas: An Ethnolinguistic Handbook of the Greater Himalayan Region. Brill.

• Datos: Q189291