Lya Lys
Nathalie Margoulis (18 de mayu de 1908, Berlín – 2 de xunu de 1986, Newport Beach (es) 
); conocida artísticamente sol seudónimu de Lya Lys, foi una actriz d'Estaos Xuníos.[2][3]
Lya Lys | |
|---|---|
| Vida | |
| Nacimientu | Berlín, 18 de mayu de 1908[1] |
| Nacionalidá |
 Estaos Xuníos |
| Llingua materna | inglés |
| Muerte |
Newport Beach (es) , 2 de xunu de 1986[1] (78 años) |
| Causa de la muerte | infartu de miocardiu |
| Estudios | |
| Estudios | Universidá de París |
| Llingües falaes | inglés |
| Oficiu | actriz, actriz de cine |
| IMDb | nm0529227 |
 | |
Biografía
editarYera fía d'un banqueru rusu y una pediatra francesa que se treslladó a París cuando la neña tenía unos siete años.[4] Desconozse'l nome del padre. La madre yera Ina Löscht (llamada enantes Blumenfeld), qu'emprestaría serviciu nun hospital de campaña francés mientres la Primer Guerra Mundial. Nathalie foi educada en Francia y en Suiza, y más tarde estudió filoloxía na universidá de La Sorbona.[4]
A finales de los años 20, Lya Lys formaba parte d'un grupu d'actores franceses con Charles Boyer, André Berley (1890 - 1936) y Mona Goya. Estos artistes fueron llevaos a Hollywood pola MGM pa trabayar en películes destinaes al mercáu francés. Al acabáse-y el contratu y xusto cuando taba a puntu d'embarcase nun tresatlánticu de regresu a Europa, Lys recibió una ufierta de Hollywood pa trabayar nuna película.
En 1930, Lys volvió a París pa participar na película surrealista de Salvador Dalí y Luis Buñuel La edá d'oru. El so trabayu nesa película ta consideráu por una mayoría como la so actuación más significativa.[5] Dempués, Lya Lys volvió a los Estaos Xuníos.
En 1931, Lys casóse con Charles Morton (1908 - 1966), nuevu actor de cine mudu.[6] La pareya divorcióse unos meses más tarde, pocu dempués de la nacencia de la so fía. Más tarde y por cuenta de una disputa sobre la pensión alimentaria, Morton pasó unos díes en prisión.[7]
Lys casóse en segundes nupcies col empresariu Percy Montague n'abril de 1932.[2] Lys llogró la ciudadanía estauxunidense en 1933.[2] Montague y Lys divorciáronse enantes del final de la década.
Al empiezu de la so carrera en Hollywood, el fuerte acentu de Lys yera una torga, pero foi perdiendo esi acentu y apenes se-y notaba yá cuando actuó na película de 1937 de la Paramount The Great Gambini y nuna xira de representación de la obra de teatru d'Ayn Rand Night of January 16th.[8]
Xustu enantes del españíu de la Segunda Guerra Mundial, Lya Lys alcuéntrase en París representando la obra The King’s Dough. Ante la guerra inminente, quixo volver a los Estaos Xuníos. Por ser tanta la xente que fuxía d'Europa, l'actriz nun consiguió plaza en barcu que saliera de Francia, y aconseyáronlu que fuera al norte, a un puertu escandinavu que tuviera menos allegáu. Entró, pos, n'Alemaña, y ellí foi detenida polos guardias fronterizos nazis mientres dos o tres díes. Tiempu tras, ella tornara una ufierta que-y fixera un oficial nazi por qu'actuara nuna película de propaganda. Finalmente, dexóse-y partir dempués de revisa-y el so equipaxe, d'habe-y confiscado los cheques de viaxe y d'aseguralu que nunca volvería a Alemaña.
Dellos meses dempués, l'actriz trabayaría na película estauxunidense antinazi estrenada en 1939 Confessions of a Nazi Spy, dirixida por Anatole Litvak y con Edward G. Robinson encargándose del papel principal.[9][8]
Mientres el rodaxe de la película de 1939 The Return of Doctor X, dirixida por Vincent Sherman (1906 - 2006), a l'actriz escaeciéronse-y les frases que tenía que dicir nuna escena na que taben trabayando, y enoxóse consigo mesma. L'actor Dennis Morgan tomar del brazu y púnxose a cantar, y al poco xunióse-y Humphrey Bogart.[10]
En 1940, Lya Lys casóse con John Gunnerson, un fabricante de maquinaria de Chicago qu'antes había estáu casáu cola actriz Anna Q. Nilsson.[11] En 1943, Lys y Gunnerson divorciáronse en Méxicu, y tiempu dempués diría ella qu'habese casáu con él fuera'l mayor error de la so vida. El divorciu tuvo llugar 9 meses dempués de que tuviera ella una crisis nerviosa.[12] El mesmu día en que fizo la solicitú pal divorciu, ensin reclamar pensión alimentaria, declarar en quiebra.
Tres la so intervención na película de 1940 Murder in the Sky, na que tamién trabayaba Ronald Reagan, Lya Lys dexó d'actuar.
Mientres unos pocos años, el so nome siguió apaeciendo n'anuncios de modes en dellos periódicos.[12][13]
En 1954 casóse con George Feit, con quien tuvo una fía: Joyce Wells, que-yos daría dos nietos. Lya Lys Feit morrió d'un fallu cardiacu'l 2 de xunu de 1986 nel Hoag Memorial Hospital de Newport Beach, a la edá de 78 años. George Feit vivió 32 años más.[14]
Filmografía
editar- 1930: La edá d'oru
- 1933: Jimmy and Sally - Wenski
- 1933: Clear All Wires! - Eugenie Smirnova
- 1933: Enemies of Society
- 1935: Vagabond Lady - Pat, amiga de Tony
- 1935: George White's 1935 Scandals - una moza francesa
- 1935: The Lives of a Bengal Lancer - una moza del tren
- 1937: The Great Gambini - Luba
- 1937: My Dear Miss Aldrich - La Reina
- 1938: The Young in Heart - Lucille
- 1939: The Return of Doctor X - Angela Merrova
- 1939: Confessions of a Nazi Spy - Erika Wolf
- 1940: Murder in the Air (acreditada col nome de Mrs. Steve Swenko) - Hilda Riker
Legáu
editarLa obra de teatru de Jacqueline Susann The Temporary Mrs. Smith, que trata d'una cantante prestosa pero ensin talentu que la so busca d'un home ricu ye entorpecida polos sos anteriores maríos, basar en parte na vida de Lya Lys. Mientres una temporada, dambes, Lys y Susann, tuvieren viviendo n'en l'Hotel Navarro, cerca del Central Park.[15]
Sobre'l trabayu d'Ava Gardner col so personaxe de Pandora na película Pandora y l'holandés errante (Pandora and the Flying Dutchman, 1951), el cineasta y críticu griegu Ado Kyrou (Adonis Kyrou: 1923 - 1985) escribió esto:
Ava pertenecía yá al mesmu selectivu panteón al que pertenecía la Lya Lys de La edá d'oru de Dalí y Buñuel como la muyer más surrealista de la historia del cine.[5]
Pallabra de Lya Lys
editarPa tener ésitu nesti negociu hai que ser popular. Pa ser popular hai que ser prestosu tanto colos que son más importantes como colos que non; y tou porque a quien güei te trai un vasu d'agua la selmana que vien puedes tenelo de direutor.[16]Lya Lys.
Notes y referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Internet Movie Database. Identificador IMDb: nm0529227. Data de consulta: 13 ochobre 2015. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 U.S. Naturalization Records. 7 d'agostu de 1933.
- ↑ En Internet Movie Database lléese que'l so nome yera Natalia Lyecht.
- ↑ 4,0 4,1 Actress Lya Lys Dies at Age 78 (Muerre l'actriz Lya Lys a la edá de 78 años), en Los Angeles Times, 8 de xunu de 1986; páx. 24.
- ↑ 5,0 5,1 Lee Server: Ava Gardner: "Love is Nothing" (2006).
- ↑ Budding Romances and Wedding Bells Mingle With Divorce Appeal, nel Syracuse Herald (periódicu de Syracuse), 28 de xunu de 1931, páx. 34.
- ↑ Alimony Dodger To Serve Jail Term, nel Nevada State Journal (dende 1983 fundíu cola Reno Evening Gazette nel Reno Gazette-Journal), 23 de payares de 1932, páx. 1.
- ↑ 8,0 8,1 Thomas M. Pryor: Miss Lys and The Lingerie, nel New York Times, 23 d'abril de 1939.
- ↑ Paul Harrison in Hollywood, nel Wisconsin Rapids Daily Tribune[1] (periódicu de Wisconsin Rapids), un númberu de marzu de 1939, páx. 9.
- ↑ Behind The Movie Scenes, nel Ogden Standard-Examiner[2] (periódicu d'Ogden), domingu, 28 d'avientu de 1947, páx. 20.
- ↑ Actress Wed, nel Chicago Daily Tribune, 12 de xineru de 1940.
- ↑ 12,0 12,1 Watch Me Soar Again, nel San Antonio Light, 6 de xunu de 1943, páx. 67.
- ↑ Lipstick Reigns as Queen, nel Hammond Times (periódicu d'Hammond, xueves, 28 d'avientu de 1944, páx. 19.
- ↑ Actress Lya Lys Dies at Age 78 (Muerre l'actriz Lya Lys a la edá de 78 años), en Los Angeles Times, 8 de xunu de 1986.
- ↑ Barbara Seaman (1935 - 2008): Lovely Me: The Life of Jacqueline Susann, 2003, páxs. 155, 191.
- ↑ Hollywood by Paul Harrison, en The Frederick Post[3], 15 de xunu de 1939; páx. 4.
Enllaces esternos
editar- Lya Lys na Internet Movie Database (n'inglés)
- «Lya Lys». en Find a Grave. (n'inglés)
- Semeyes.
Datos: Q3268296
