Mariña Central asturiana
Asturies, denominada oficialmente como Principáu d'Asturies, ye una comunidá autónoma uniprovincial, asitiada nel norte d'España, nuna zona xeográfica que forma parte de l'aguada oceánica de la cordal Cantábricu. Como tal, constitúi un conxuntu montascosu como si fuera un gran repliegue que tuviera encastrado ente'l mar y la pandu de Castiella. Esta carauterística alza la complexidá del so relieve, que dende les zones montascoses que lleguen a superar los 2000 m, baxa hasta'l nivel del mar en menos de 90 km. Al llegar al mar Cantábricu formando una estrecha franxa mariniega, que se-y conoz col nome de "La Marina", y que s'estiende a lo llargo de tola mariña asturiana.[1]
Esta zona, conocida como Marina, ye paralela a la mariña, presentándose como una rampla gradiada, que da llugar a distintos niveles, apaeciendo dende superficies planes a frentes cantiles, en que les sos superficies los ríos costeros dieron llugar a valles. Dellos ríos presenten ríes nes sos desaguaes, como ye'l casu de los ríos: Eo, Navia, Nalón, Avilés, Villaviciosa, Ribesella y Tina Mayor.[1]
D'esta manera preséntasenos un frente costeru asturianu con alliniación esti oeste d'unos 483 km de llargor, partíos en 20 Conceyos. Esta mariña presenta una gran cantidá y variedá de sableres, aproximao 211, como accidente morfolóxicu que forma parte d'esti paisaxe costero, y que van dende estensos arenales a ensenaes formaes por cantos rodaos, graves y/o bloques.[1] Dende'l puntu de vista morfolóxicu, la mariña asturiana puede estremase en trés subsectores:
- Mariña occidental: entendida ente la desaguada de la ría del Eo y la del Nalón.
- Mariña Central: entendida ente la desaguada de la ría del Nalón y la de Villaviciosa.
- Mariña Oriental: escurre ente les ríes de Villaviciosa y la de Tina Mayor.
La Mariña Central d'Asturies ye'l tramu costeru que s'estiende ente los conceyos de Muros y Xixón.[2]
Descripción
editarEnsin batura a duldes, la mariña central d'Asturies ye'l tramu costeru que presenta mayor influencia del sistema urbanu; nella atopamos instalaciones industriales, puertos, como los de Xixón y Avilés; asentamientos de población; contaminación y un porcentaxe mayor de presión humana.[1]
La mayoría de les sos sableres son estensos arenales y poques d'elles, en proporción con otres franxes costeres asturianes, presenten dalgún tipu de proteición medioambiental. Tien De faese especial mención al accidente morfolóxicu más destacable d'esti tramu, que ye'l Cabu de Peñes, que ye'l puntu más septentrional, y presenta unos elevaos cantiles, tando la zona protexida so la catalogación de Paisaxe protexíu del Cabo Peñes.[1]
Esti Paisaxe Protexíu del Cabu de Peñes” toma la zona asitiada nuna estrecha cabiana mariniega nel conceyu de Gozón. La proteición estiéndese a entrambos llaos del Cabu Peñes, de manera qu'inclúi el territoriu asitiáu ente la península de Nieva y La Punta la Vaca (según La Isla Erbosa), cuntando con una superficie de 1926 hai. La mayor parte de la zona protexida ye costera, yá que escontra l'interior, l'área declarada namái llega a unos 3 km nel puntu más anchu.[3]
La declaración de Paisaxe Protexíu data de 1995 y ta axustada pol Decretu 80/1995, entrando a formar parte de la Rede Rexonal d'Espacios Naturales Protexíos (RRENP), y ta definida na Llei 5/1991 de Proteición d'Espacios Naturales del Principáu d'Asturies como: " aquellos llugares concretos del mediu natural, que polos sos valor estéticos y culturales sían merecedores d'una proteición especial".[4]
Anguaño forma parte de la llista de Llugares d'Importancia Comuñal (LICs) incluyida na Rede Europea d'espacios Protexíos denominada Rede Natura 2000; y dende l'añu 2003 ta incluyida na llista europea de Zones d'Especial Proteición pa les Aves (ZEPA) coles mires de garantizar la proteición y la xestión al llargu plazu de les especies d'aves, cuantimás les migradores, lo mesmo que de les sos hábitats.[3]
La mariña central y el Camín de Santiago
editarEl Camín de Santiago nun constitúi una única ruta de pelegrinación, sinón que más bien puede dicise qu'esisten múltiples y diverses rutes d'accesu a Santiago de Compostela. Ente elles hai que tener en cuenta'l llamáu “Camín del Norte”, tamién conocíu como “Camín Cantábricu” o “Camín Altu”. Trátase d'una travesía que percuerre la cordelera Cantábrica dende Irún a Santiago.[5]
D'esta manera, el Camín de Santiago, al llegar a Asturies, encruciar en dos ramales: unu ye'l llamáu “Camín primitivu” y l'otru el Camín de la mariña”. Ye esti postreru, conocíu tamién como “Ruta de la Mariña”, el que traviesa les poblaciones costeres asturianes hasta enfusase en tierres d'interior cerca de la llende ente Asturies y la provincia de Lugo.
Mientres, el Camín primitivu”, que ye'l trazáu más antiguu de toos, inclusive más antiguu que'l camín francés, realiza la ruta pel interior hasta xunise al camín de la mariña”, en tierres gallegues, na llocalidá de Arzúa.[6]
La mariña central y les zones de proteición medioambiental
editarLa mariña central d'Asturies ye la que menos sableres presenta catalogaes como protexíes, bien por ser ZEPA, LIC, Paisaxe Protexíu, o inclusive Monumentu natural. Magar ello destaquen dellos conceyos como los de Muros y Castrillón, que presenten proteición en práuticamente toles sos sableres, o Gozón que tien la mayoría d'elles protexíes, al tar incluyíes dientro del Paisaxe Protexíu del Cabu de Peñes (el cual estiéndese por una estrecha franxa de la mariña central d'Asturies, toa ella del conceyu de Gozón. La llende occidental señalar na península de Nieva, que cierra la marxe derecha de la ría d'Avilés, y l'oriental nel resalte de la Punta la Vaca, mui cerca yá de la villa costera de Lluanco, recoyéndose d'esa manera una mariña d'unos 19 km de llargor. Escontra l'interior, l'área declarada nun mide más de 3 km nel puntu más anchu, trazándose'l llende sobre les carreteres y caminos vecinales que dan serviciu al área).[7] Inclusive Xixón presenta dos sableres consideraes LIC, les sableres d'Estañu y Serín y La Cagonera.
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://www.oviedo.es/documents/12103/40bd402c-61fd-40b0-928c-70a89407397a
- ↑ del Río, Alejandro (2013). Guía total de les sableres d'Asturies. 244 rincones pa esfrutar de la mariña asturiana. Nobel, páx. 127. ISBN 978-84-8459-669-1.
- ↑ 3,0 3,1 http://www.ayto-gozon.org/propuestes-actividad/espacio-naturales/ (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ https://boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-1991-12093
- ↑ http://www.verdenorte.com/camino-de-santiago-pel camín-del norte
- ↑ http://www.jacobeo.net/index.php?m=rutes&ruta=7&pad=49
- ↑ http://movil.asturias.es/medioambiente/articulos/fichero/Paisaje%20Protexíu%20d'el%20Cabu%20Pe%C3%B1as_noPW.pdf
Datos: Q19660016
