Meleagris

xéneru de páxaros

El pavu[1][2][3] (Meleagris) tamién conocíu como guajolote,[4] ye un clado d'aves galliformes de la familia Phasianidae qu'inclúi dos especies qu'habiten n'América. El pavu común o gallipavo[5][6](Meleagris gallopavo) ye nativu d'Estaos Xuníos y Méxicu; ente que'l pavu ocelado o de monte,[7] tamién llamáu kuts en llingua maya,[8] ye endémicu de les selves de la Península de Yucatán (Meleagris ocellata).

Meleagris
Rangu temporal: Miocenu-Holocenu 23 Ma-0 Ma
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Galliformes
Familia: Phasianidae
Subfamilia: Meleagridinae
Gray, 1840
Xéneru: Meleagris
Linnaeus, 1758
Especies
Consultes
[editar datos en Wikidata]
Meleagris gallopavo

Descripción editar

Tanto'l machu como la fema tienen la cabeza desnuda y un plumaxe de color cobrizu, negru, castañal o blancuciu, pero'l machu tien unes escrecencies carnoses, llamaes carúncules, que cuelguen de la cabeza y el pescuezu, y una destacada guedeya de plumes colgando del pechu. Miden hasta 1.17 m de llargu, siendo les aves más grandes de los montes nos qu'habiten y, como na mayoría de les munches especies de galliformes, el machu ye más grande que la fema y con más coloríu.

Comportamientu editar

Los guajolotes aliméntense mayormente d'abiyotes, otres granes y inseutos. N'estáu montés viven en grupos hasta de 20 aves en llugares cercanos a árboles. Usualmente caminen anque nun pueden volar. N'estáu selvaxe los machos pesen ente 8 y 10 kg y les femes ente 4 y 5 kg, pero los animales adomaos lleguen a pesos mayores (15 kg los machos), una y bones la seleición por sieglos y los distintos procedimientos de reproducción y alimentación que tienden a llograr un rendimientu altu de carne pa l'alimentación humano.

Mientres el cortexu el machu atrai a la fema con soníos y depués espónxase alzando les sos plumes y abriendo la cola n'abanicu. La fema fecundada pon de 8 a 15 güevos nun nial ocultu ente la vexetación y depués guarar 25 a 30 díes hasta que salen los pitinos, que anque s'alimenten pola so cuenta, dependen de la proteición de la madre.

Rexistru fósil editar

Esisten especímenes fósiles de Meleagridinae del Miocenu (hai aproximao 23 millones d'años), como Rhegminornis[9] (Miocenu inferior Estaos Xuníos) y Proagriocharis (Miocenu cimeru-Pliocenu inferior).[10]

Rellación col home editar

El guajolote primeramente esportóse de Méxicu a Europa nel sieglu XVI. El guajolote gallipavo o pavu selvaxe adomar por primer vegada en Méxicu fai yá más de mil años, de la mesma a empiezu del sieglu xx empezó a sumir en gran parte d'Estaos Xuníos.

Anguaño la cría de pavos domésticos ye una industria en gran escala en Norteamérica y Europa y el pavu ye'l platu preferíu pa celebraciones como la Navidá y el Día d'Aición de Gracies n'Estaos Xuníos.[11]

Etimoloxía editar

«Pavu» provién del llatín pavus, ente que «guajolote» ye un nahuatlismo que deriva de la voz huexólotl (bisarma grande);[12][11][13] dambos términos designen a les especies d'esti xéneru. Pela so parte, «Meleagris» provién del griegu antiguu μελεαγρίς, pallabra que designaba a les pites de Guinea.[14]

Referencies editar

  1. Mariano Jimenez II y Mariano G. Jiménez (18 de xunu de 2002). «Pavos». Damisela. Consultáu'l 16 d'abril de 2014.
  2. «Guajolotes». SAGARPA. Consultáu'l 16 d'abril de 2014.
  3. «Guajolotes, pavos del nuevu mundu, comer en Navidá». Periódicu El Bravo. Consultáu'l 16 d'abril de 2014.
  4. del Hoyo, J. Elliott, A. & Sargatal, J. (1994). Handbook of the Birds of the World. Volume 2: New World Vultures to Guineafowl. Lynx Edicions. ISBN 84-87334-15-6.
  5. Mariano Jimenez II y Mariano G. Jiménez (18 de xunu de 2002). «Meleagris gallopavo». Damisela. Consultáu'l 16 d'abril de 2014.
  6. Boyd-Bowman, Peter (1971). Léxicu hispanoamericanu del sieglu XVI. Madrid: Támesis, páx. xii. ISBN 0900411287.
  7. Mariano Jimenez II y Mariano G. Jiménez (18 de xunu de 2002). «Meleagris ocellata». Damisela. Consultáu'l 16 d'abril de 2014.
  8. «Pavu de monte». Gobiernu del Estáu de Yucatán. Consultáu'l 23 de mayu de 2015.
  9. Olson, S.L. & Farrand, J. (1974) Rhegminornis restudies: a tiny Miocene turkey. The Wilson Bulletin, 86(2):114–120.
  10. Martin, L.D. & Tate, J. (1970) A new turkey from the Pliocene of Nebraska. The Wilson Bulletin, 82(2):214–218.
  11. 11,0 11,1 «Guajolote, rei de fiestes decembrines». L'Universal. Consultáu'l 19 de febreru de 2013.
  12. Montemayor, Carlos (coord., 2007), Diccionariu del náhuatl nel español de Méxicu, GDF-UNAM, p. 66.
  13. «Etimoloxía Guajolote». deChile. Consultáu'l 19 de febreru de 2013.
  14. Gill, F. y Wright, M. (2006). Birds of the World: Recommended English Names (n'inglés). Princeton University Press. ISBN 978-0691128276.

Enllaces esternos editar