Moraleja del Vino

Moraleja del Vino
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Zamora
Partíu xudicial	Zamora
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Moraleja del Vino (es)	Guillermo Freire Rodríguez
Nome oficial	Moraleja del Vino (es)
Códigu postal	49150
Xeografía
Coordenaes	41°27′53″N 5°39′19″W / 41.4646°N 5.6554°O
	Moraleja del Vino Moraleja del Vino (España)
Superficie	19.49 km²
Altitú	683 m
Demografía
Población	1775 hab. (2023); - 872 homes (2019); - 849 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Zamora
Densidá	91,07 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
	aytomoraleja.es

Moraleja del Vino ye un conceyu y llocalidá española de la provincia de Zamora, na comunidá de Castiella y Llión.

Les fiestes n'honor a Santa María Madalena celébrense'l 22 de xunetu. Moraleja del Vino ye'l trubiecu del reconocíu escultor Eduardo Barrón González.

Topónimu

El topónimu Moral, según Riesco Chueca,^[3] respuende a un modelu tradicional del área lleonesa, consistente nun nome d'árbol en singular, femenín y con o ensin artículu. Asina ye frecuente La Moral, con o ensin artículu, según los sos diminutivos, que caltienen el xéneru femenín, de tradición llatina. Na provincia de Zamora son frecuentes los topónimos Moral, Moraleja o Moralina. L'orixe de toos ellos ye'l totémicu Morus nigra o morera negra (llatín mōrus, -i), entá denomináu moral en gran parte del dominiu llingüísticu lleonés. Este ye un árbol d'antigua tradición conceyil, frecuentemente plantáu ante munches de les ilesies rurales. Na mayor parte de los casos, la so forma diminutiva nun suel aludir a un moral pequeñu, sinón a una población llamada Moral que ye de menor rangu qu'otra llocalidá del mesmu nome.

Frente a esta teoría, tamién s'indica que n'orixe podría referise a persones procedentes d'África si atendemos al significáu deriváu del vocablu llatín 'maurus' (mauritanu), y esti del griegu 'mαῦρος' (maûros), con significáu d'escuru, por alusión al color de la so piel.^[4]^[5]

"Del Vinu" ye, como en munches llocalidaes de la zona, la concreción xeográfica que nesti casu faise necesaria pa estremalo d'otros pueblu como Moraleja de Sayago na mesma provincia de Zamora.

Símbolos

Escudu

Escudu partíu. 1º de plata racimo d'uves d'azur con tarmu y fueyes de sinople. 2º de gules, llibru abiertu de plata. Al timbre Corona Real zarrada.

Bandera

Bandera rectangular de proporciones 2:3 formada por nueve franxes horizontales, siendo coloraes les esteriores y la central de proporciones 3/16 y 1/4, y azules fileteadas de blancu, les entemedies en rellación 3/32 y 3/64 respeutivamente.^[6]

Historia

Mientres la Edá Media la llocalidá de Moraleja del Vino quedó integrada nel Reinu de Llión, siendo repoblada. Darréu, na Edá Moderna, Moraleja formó parte del Partíu del Vino de la provincia de Zamora, tal que reflexaba en 1773 Tomás López en Mapa de la Provincia de Zamora. Asina, al reestructurase les provincies y crease les actuales en 1833, la llocalidá caltener na provincia zamorana, dientro de la Rexón Lleonesa,^[7] integrándose en 1834 nel Partíu Xudicial de Zamora.^[8]

Patrimoniu

Destaca na llocalidá la ilesia parroquial de Santa María Madalena, d'estilu renacentista, cola nave central datada nel XVI, mientres les llaterales añader a finales del XVIII. Dispón d'arcos torales que sostienen la cúpula mientres el retablu mayor ye grande, barrocu y en tonalidá madera. Tuvo rematáu coles imáxenes de San José y la Madalena, anque esta postrera atópase agora na sacristía. Dos retablos llaterales —tamién barrocos— y dos cornucopias pequeñes guardaes na sacristía, xunir al caltenimientu de dos casulles bordaes de finales del sieglu XV.

Amás de delles cases señoriales partíes pol cascu del pueblu y dellos exemplos d'arquiteutura tradicional n'adobe, nel campusantu hai una ermita del sieglu XIX, qu'agospia nel interior un interesante crucifixu del XVI.

Imáxenes de la Ilesia de Santa María Madalena

Ilesia parroquial

Espadaña de la ilesia

San Roque. Retablu llateral derechu

Detalle cimeru del retablu llateral esquierdu

Interior de la ilesia

Demografía

Gráfica d'evolución demográfica de Moraleja del Vino ente 1900 y 2017

Fonte: Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia.

Gastronomía

Una especial afición pola paella y les fiestes de tortiella caractericen a un pueblu que combina platos típicos de la capital como'l arroz a la zamorana, col tradicional cocíu, ensin escaecer los productos de matanza, y los güertos qu'abastecen a particulares de productos naturales pa autoconsumo como verdures y hortolices.

Moralejanos pernomaos

Eduardo Barrón. Escultor nacíu en 1858 nuna familia humilde, pero que llegaría a cuntar con reconocencia internacional como un insigne escultor de la metá del sieglu XIX. Ente les sos obres ta "Viriato", en Zamora capital, Hernán Cortés na ciudá mexicana de Medellín o la estatua salmantina de Cristóbal Colón.

Fiestes

Moraleja nes fiestes de setiembre

A finales del mes de xunetu —en redol al 22— celébrense les fiestes patronales de la Madalena, con un programa intensu qu'inclúi'l 25 de xunetu, colo que se festexa tamién Santiago Apóstol. Son díes de gran ufierta d'actividaes que compatibilicen xuegos infantiles, tradicionales o de mesa, torneos deportivos, conciertos musicales, actividaes folklóricas, espectáculos taurinos, según verbenes y degustaciones gastronómiques populares de gran arribación.

A lo llargo del añu caltiénense tamién les tradicionales fiestes de quintos (cuando se llanta'l mayu), les de águedas y candeles, según l'antroxu, o una selmana cultural que suel entamase n'agostu coincidiendo cola masiva presencia d'emigrantes.