Nicolas Fatio de Duillier

Nicolas Fatio de Duillier (Castiellu Le Vieux clos, Duillier, Vaud;[4] 16 de febreru de 1664 (xul.)Basilea – 10 de mayu de 1753Worcester) foi un conocíu matemáticu y astrónomu suizu. Destacó poles sos investigaciones relatives a la Lluz zodiacal y ye autor d'una teoría sobre la gravitación. Ye amás conocíu pola so amistá íntima con Isaac Newton y el papel que desempeñó nel discutiniu ente Newton y Gottfried Leibniz sobre'l descubrimientu del cálculu infinitesimal. Amás, foi miembru de la Royal Society de Londres.

Nicolas Fatio de Duillier
Vida
Nacimientu Basilea[1]16 de febreru de 1664 (xul.)[2]
Nacionalidá República de Ginebra  (1678 - [2]
Residencia Suiza
Inglaterra
Llingua materna francés
Muerte Worcester[2]10 de mayu de 1753[3] (89 años)
Estudios
Llingües falaes francés
Oficiu astrónomumatemáticu
Trabayos destacaos luz zodiacal (es) Traducir
Cojinete de Joya (es) Traducir
Premios
Influyencies Giovanni Domenico Cassini
Miembru de Royal Society
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Mocedá

editar

Fatio foi'l séptimu fíu de los catorce del matrimoniu formáu por Jean-Baptiste y Cathérine Fatio en Basilea, Suiza. La familia asistióse a partir de 1672 en Duillier.

En 1682 cuando Fatio tenía 18 años, viaxó a París pa siguir estudios d'astronomía so la direición de Giovanni Cassini nel Observatoriu de París. El so mayor ésitu consistió na esplicación de la naturaleza de la lluz zodiacal, nel añu 1684, fenómenu qu'atribuyó a partícules que reflexen la lluz solar.

En 1686 Fatio foi por casualidá testigu d'una combalechadura escontra Guillermo d'Orange, que contribuyó a evitar. Esi mesmu añu conoció a Jakob Bernoulli y a Christiaan Huygens, colos qu'estableció una particular cooperación, principalmente nel terrén del analís matemáticu.

En 1687 viaxó a Londres, onde conoció a John Wallis y a Edward Bernard (1638-1697) col que trabayó p'atopar una solución al problema de la tanxente inversa. Tamién trabó amistá con Gilbert Burnet, John Locke, Richard Hampden y el so fíu John Hampden. Gracies a l'encamientu de John Hoskyns foi almitíu en 1688 como miembru de la Royal Society de Londres.

En 1688 fizo una esplicación alrodiu de la teoría mecánica de la gravitación de Huygens na Royal Society, na que trató de xunificar la teoría d'aquel cola de Newton. En 1690 escribió una correspondencia a Huygens, na qu'esquematizaba la so propia teoría gravitacional, que aportó a conocida ulteriormente como la teoría de la gravitación de Le Sage. Nesta teoría, sobre la que trabayó hasta'l fin de los sos díes, esplica la gravitación como l'efectu de partícules diminutes qu'impulsen mases de mayor magnitú unes en direición de les otres.

Escontra 1700, xuntamente con Pierre de Baufre investigaron l'usu de piedres precioses en relós mecánicos. En 1705 dambos llograron una patente industrial por estos mecanismos qu'aínda s'usen anguaño.

Rellación con Newton

editar

Caltuvo una estrecha rellación con Isaac Newton y dellos historiadores consideren que la mesma foi de tipu sentimental. En 1691, Fatio, que taba fondamente impresionáu pola teoría de la gravitación d'aquel, empezó a ellaborar una nueva versión del llibru de Newton Philosophiae Naturalis Principia Mathematica, qu'enxamás concluyó. Escontra 1694, dambos homes habíense desamoráu.

Papel na disputa ente Newton y Leibniz

editar

Ye conocida la disputa ente Newton y Leibniz alrodiu de quién d'ente ellos afayaría primero'l analís matemáticu y sostiénse que Fatio sería l'aniciador de la mesma. N'efeutu, nel añu 1699 escribió una carta a Leibniz reprochándo-y l'habese apropiáu de propiedá intelectual que nun-y pertenecía, lo que taría nel orixe de la disputa.

Fatio y los Camisards

editar

En 1707 Fatio cayó so la influencia de la secta de los Camisards, lo qu'arruinó la so reputación nos medios científicos. Arriendes d'ello, abandonó Inglaterra y tomó parte en pelegrinaxes en toa Europa. Depués del so regresu, bien pocos de los sos documentos forn espublizaos.

Legáu

editar

Fatio morrió en 1753 nes cercaníes de Worcester, n'Inglaterra. Depués de la so muerte, el so compatriota Georges-Louis Le Sage intentó mercar la documentación científica dexada por Fatio. Estos documentos, asina como los ellaboraos ulteriormente por Le Sage atópense anguaño na biblioteca de la Universidá de Xinebra.

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 2,2 Identificador DHS: 015889.
  3. Identificador DHS: 015889. Data de consulta: 26 abril 2014.
  4. Bibliographie (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  • (n'inglés) Domson, Charles: 1972/1981, Nicolas Fatio de Duillier and the Prophets of London; ISBN 0-405-13852-0
  • (n'alemán) Zehe, Horst: 1980 Die Gravitationstheorie des Nicolas Fatio de Duillier, Gerstenberg Verlag Hildesheim; ISBN 3-8067-0862-2.

Enllaces esternos

editar