Obeliscu d'Aksum
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
L'obeliscu d'Aksum ye un antiguu obeliscu etíope de granitu de 1700 años d'antigüedá, que foi reerigido en 2008 en siendo devueltu per Italia, que lo llevara a Roma en 1937 como troféu de guerra. Ta decoráu con dos puertes falses na base, y decoraciones similares a ventanes en tolos sos llaos. Termina nuna parte cimera semicircular, que solía tar zarrada por marcos metálicos.
| Obeliscu d'Aksum | |
|---|---|
obelisco (es)  y estela | |
 | |
| Llocalización | |
| País |  Etiopía |
| Rexones | Tigray (es) |
| Zona | Mehakelegnaw Zone (en) |
| Woreda (es) | Axum town (en) |
| Ciudá | Aksum (ciudá) |
| Coordenaes | 14°07′56″N 38°43′11″E / 14.132166666667°N 38.719666666667°E |
  Obeliscu d'Aksum Obeliscu d'Aksum (Etiopía) | |
| Historia y usu | |
| Apertura | 300 (Gregorianu) |
| Arquiteutura | |
| Arquiteutu/a | valor desconocíu |
| Altor | 23 m |
 | |
| Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO | |
|---|---|
| Llugar |
 Etiopía |
| Criterios | Cultural: i, iv |
| Referencia | 15 |
| Inscripción | 1980 (IV Sesión) |
| Área | África |
| |
Historia
editarL'obeliscu foi ellaboráu y alzáu na ciudá d'Aksum (actual Etiopía) mientres el sieglu IV por súbditos del reinu d'Aksum, una antigua civilización etíope. Darréu derrumbóse, partiéndose en tres trozos. Probablemente por cuenta de un terremotu, una y bones la zona tien una alta actividá sísmica. Neses condiciones foi atopáu pol exércitu italianu a finales de 1935 mientres la invasión italiana de Abisinia. En 1937, dempués de la guerra ítalo-abisinia, foi treslladáu a Italia como troféu de guerra pol réxime fascista. Llegó a Nápoles en barcu el 27 de marzu de 1937 y foi lleváu a Roma. El 28 d'ochobre foi ensamblado na plaza de Porta Capena, frente al ministeriu de la África Italiana (más tarde sede de la FAO), conmemorando'l 15º aniversariu de la marcha fascista sobre Roma. Nun alcuerdu cola ONX en 1947, Italia alcordó retornar l'obeliscu. Nos siguientes 50 años fíxose pocu por respetar esi alcuerdu.
Dempués d'años de presión, el gobiernu italianu empezó'l procesu de devolución l'obeliscu, n'abril de 1997. El primer pasu foi desmantelalo pa embarcalo a Etiopía en marzu de 2004. Sicasí, el procesu de repatriacion viose entorpecido por delles torgues: la pista del aeropuertu d'Aksum yera demasiáu curtia pa un avión de carga, anque esti solu cargara la tercer parte del obeliscu; y l'accesu al traviés del puertu d'Eritrea yera virtualmente imposible, por cuenta de conflictos políticos ente Eritrea y Etiopía. Otra razón pal retrasu na devolución del obeliscu foi la declaración del gobiernu italianu de que nun esistíen fondos abondos pa pagar el tresporte. Los Estaos Xuníos negaron la so ayuda diciendo que los sos aviones de carga taben comprometíos na guerra d'Iraq. Numberosos intentos per parte del profesor Richard Pankhurst fueron infructuosos hasta qu'un ciudadanu etíope-estauxunidense amenació al gobiernu italianu con una posible coleuta virtual.
La pista nel aeropuertu de Axum foi entós acondicionada pa facilitar la torna del obeliscu, que les sos partes caltener nun almacén del aeropuertu de Roma-Fiumicino hasta'l 19 d'abril de 2005, día en que se tresportó la primer pieza. L'obeliscu, al llegar a Etiopía, permaneció nun almacén mientres se decidía cuál yera la meyor opción pa la so restauración ensin alteriar otros patrimonios nel área.
El reensamblaje de les partes empezó en xunu de 2008, añu en que'l monumentu volvió a la so forma y llugar orixinal, siendo inauguráu'l 4 de setiembre de 2008. Esisten dellos obeliscos n'Eritrea y Etiopía, como'l de Hawulti en Metera.
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Obeliscu d'Aksum.- L'Obeliscu llega a Etiopía (inglés) (BBC News)
- The Axum Obelisk (Embaxada d'Etiopía nel Reinu Xuníu, n'inglés)
Datos: Q2308606- Multimedia: Aksum Stele n. 2 (Obelisk of Axum-Roma)
