Papiru d'Ipuur
El Papiru de Ipuur ye un poema del Antiguu Exiptu calteníu en 17 fragmentos de papiru; clasificáu col nome de Papiru de Leiden I 344, atópase curiáu nel Muséu Arqueolóxicu Nacional de Leiden, nos Países Baxos.[1]
Tipu | obra lliteraria y manuscritu |
---|---|
Llingua orixinal | Llingua exipcia media |
Material | papiru |
Tamién ye conocíu por otros nomes, como Llamentos de Ipuur, Llamentos de Ipuwer, Conseyos de Ipuwer o Llamentos del sabiu Ipuer.
El manuscritu foi afayáu en Menfis anque probablemente vendría de Saqqara; tien 378 cm de llargor y 18 cm d'altor; dátase a la fin del sieglu XIII e. C., y anque la dómina de la composición del poema desconozse, dellos eruditos suxirieron que s'escribió mientres el Primer periodu entemediu d'Exiptu,[2][3] o ente'l final de la Dinastía XII[4] y el Segundu periodu entemediu d'Exiptu, de ca. 1850 a 1600 e.C.
El rellatu considérase históricu. Amuesa la cayida del Imperiu Antiguu d'Exiptu, o un llamentu inspiráu pol supuestu caos del Segundu periodu entemediu, dellos sieglos dempués o, posiblemente, una combinación de dambos sucesos.
Ipuur (Ipu ur), "el príncipe Ipu", partidariu del vieyu orde, describe un Exiptu inxeme por desastres naturales y nun estáu de caos, un mundu revueltu onde'l probe faise ricu, y el ricu probe, y la guerra, la fame y la muerte tán perdayures. Un síntoma d'este esbarrumbe del vieyu orde ye'l llamentu onde los sirvientes abandonen la so servidume y pórtense con rebeldía.
Por causa de esto, y d'afirmaciones como "el ríu ye sangre", dalgunos interpretaron el documentu, anacrónicamente, como un rellatu exipciu de les plagues d'Exiptu descrites nel llibru del Éxodu del Antiguu Testamentu,[5][6] y de cutiu ye citáu como prueba del testu bíblicu por delles organizaciones relixoses. El direutor de cine norteamericanu James Cameron tamién cita esti papiru como una de les pruebes del rellatu bíblicu del Éxodu nel so documental The Exodus Decoded.
En realidá paez constituyir un xéneru lliterariu «pesimista» y de quexes de llonga tradición, del que s'atopen ecos nel Disputa ente un home y el so ba o, bien darréu, el Llibru de Job. Un testu como esti recoyer en forma bien similar nel llamentu de Job:
- «Que llegue'l día en que la humanidá dexe d'esistir, en que los homes nun nicien, en que yá nun nazan fíos, en que cese tou ruiu sobre la tierra y nun haya que lluchar más.»
Enllaces esternos
editar- Testu del Papiru de Ipuur «Los conseyos de Ipuwer», traducción d'Ángel Sánchez Rodríguez, en Egiptomania. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- Imaxe d'un fragmentu del Papiru de Ipuur.
- Rosell, Pablo Martín (28 d'abril de 2014). Los Conseyos de Ipuwer. Lliteratura política y sociedá nel Reinu Mediu exipciu.. páxs. 356. http://sedici.unlp.edu.ar/handle/10915/38651. Consultáu'l 14 d'agostu de 2014.
Referencies
editar- ↑ Quirke, 2014, p. 167.
- ↑ Gardiner, 1961, p. 109-110.
- ↑ Grimal, 1992, p. 138.
- ↑ Willems, 2010, p. 83.
- ↑ Meyers, 2005, p. 5-6.
- ↑ Moore y Kelle, 2011, p. 81.